محمد بن عثمان عبسی
موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد
آشنایی اجمالی
ابوجعفر محمد بن عثمان بن محمد عبسی کوفی، معروف به ابن ابی شیبه اهل کوفه و از موالی بنی عبس بود و نسبت وی بدین سبب است.[۱] تاریخ ولادت وی به درستی روشن نیست. به گفته ذهبی، او در حدود نود سالگی درگذشته است،[۲] پس می‌‌توان گفت که ولادت او در حدود سال ۲۰۷ هـ بوده است. بنا بر روایتی که خطیب بغدادی نقل کرده، عبسی قریب هفتاد سال از عمر خویش را در زادگاه خود کوفه گذراند و به سال ۲۷۳ هـ راهی بغداد شد و تا پایان عمر در آنجا اقامت داشت و نزد بزرگانی چون یحیی بن معین، احمد بن یونس و منجاب بن حارث به کسب دانش پرداخت.[۳] وی شاگردان و راویان بسیاری را تربیت کرده که از آن میان کسانی چون ابوالقاسم طبرانی، عثمان بن سماک و ابن صاعد را می‌‌توان نام برد.[۴] ابن ابی شیبه در رشته‌های مختلف علوم از قبیل تاریخ، تفسیر قرآن و فقه دستی داشت، ولی توانایی عمده وی در حدیث بود و شهرت او نیز بدین جهت است.[۵]
رجال شناسان اهل سنت در معرفی شخصیت وی دچار اضطراب شده و حتی تناقضاتی در کلامشان به چشم می‌‌خورد. گروهی وی را محدثی کذاب و جاعل حدیث معرفی کرده[۶] و دسته‌ای او را ثقه و مورد اعتماد خوانده‌اند.[۷] وی در سال ۲۸۷[۸] یا ۲۹۷ هـ در بغداد درگذشت[۹] و آثاری از خود بر جای گذاشت که عبارت‌اند از: السنن فی الفقه فضائل القرآن[۱۰] تاریخ و العرش و صفته.[۱۱] زرکلی می‌‌نویسد: در کتابخانه ظاهریه دمشق اوراقی از مسائل ابن ابی شیبه به صورت نسخه خطی موجود است[۱۲].[۱۳]
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ تاریخ بغداد ۳/۴۲.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۱۴/۲۲.
- ↑ تاریخ بغداد ۳/۴۲.
- ↑ طبقات علماء الحدیث ۲/۳۷۲.
- ↑ تاریخ الاسلام ۲۲/۲۸۱.
- ↑ میزان الاعتدال ۳/۶۴۲.
- ↑ تاریخ بغداد ۳/۴۲.
- ↑ لسان المیزان ۵/۲۸۰.
- ↑ تاریخ بغداد ۳/۴۷.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۳۹ و ۲۸۵.
- ↑ معجم المؤلفین ۱۰/۲۸۵.
- ↑ الاعلام ۶/۲۶۰.
- ↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص۷۱۸-۷۱۹.