محکم و متشابه در کلام اسلامی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

معنای واژه «متشابهات»

این لغت جمع «متشابه» و به معنای همگونی دو یا چند چیز در ذاتیات با کیفیات با یکدیگر است[۱]. به این ترتیب، اگر متشابه وصف برای قرآن قرار گرفت، به معنای هماهنگی و همگونی آیات قرآن در تأمین هدف واحد و کلمه توحید است؛ مانند: اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتَابًا مُتَشَابِهًا...[۲].

اگر متشابه وصف برای آیات قرآن قرار گرفت، مثل آیه مورد بحث، یعنی آیات متشابه، در ارائه معنا به معانی ناصواب شبیه‌اند و لذا فهم صحیح مراد آیه دشوار است و باید به محکمات ارجاع داده شوند[۳].[۴]

منابع

پانویس

  1. التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۸.
  2. «خداوند است که بهترین گفتار را (به گونه) کتابی (با آیاتی) همانند دوگانه (یعنی مکرّر) فرو فرستاده است» سوره زمر، آیه ۲۳.
  3. مفردات ألفاظ القرآن، ص۴۴۳.
  4. فیاض‌بخش و محسنی، ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵، ص ۲۳۹.