مفضل بن محمد بن یعلی بن عامر ضبی کوفی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

آشنایی اجمالی

ابوالعباس مفضل بن محمد بن یعلی بن عامر ضبی کوفی در کوفه به دنیا آمد[۱] و در بصره سکونت گزید.[۲] در روزگار خلافت هارون به بغداد رفت.[۳] او یکی از اصحاب امام صادق(ع) بود[۴] و از قاریانی چون عاصم و اعمش قرائت قرآن را فرا گرفت.[۵] کسائی، فراء، [۶] ابوالحسن مدائنی[۷] و دیگران از او روایت نقل کرده‌اند. از بین بصریان ابوزید انصاری از او استفاده کرده است.[۸] ایشان دانشمند،[۹] آگاه به نحو،شعر و علوم غریبه و روایتگر آداب، سرگذشت‌ها و تاریخ اعراب بود.[۱۰] در نقل روایت مورد اعتماد به شمار می‌‌رفت، اما ابوحاتم از رجال‌نویسان اهل سنت، قرائت و حدیث او را سزاوار ترک دانسته است.[۱۱] گویند که او شیعه بوده، ولی این عقیده را مخفی می‌‌داشته است.[۱۲] محقق تستری او را شیعه زیدی دانسته است.[۱۳] وی در قیام ابراهیم بن عبدالله بن حسن، برادر نفس زکیه، بر ضد منصور عباسی شرکت کرد و به اسارت درآمد، ولی خلیفه از او درگذشت.[۱۴] آثار او عبارت‌اند از: الاختیارات؛ کتاب الالفاظ؛ معانی الشعر؛ کتاب العروض؛ المفضلیات و کتاب الأمثال[۱۵] که موجود است. سرانجام در سال ۱۶۸هـ درگذشت.[۱۶].[۱۷]

منابع

  1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

  1. تاریخ الادب العربی (بروکلمان) ۲/۲۰۱.
  2. رجال الطوسی ۳۱۵.
  3. قاموس الرجال ۹/۱۰۶.
  4. رجال الطوسی ۳۱۵ جامع الرواة ۲/۲۶۱.
  5. غایة النهایه ۲/۳۰۷.
  6. قاموس الرجال ۹/۱۰۶.
  7. غایة النهایه ۲/۳۰۷.
  8. نزهة الالباء ۵۶.
  9. قاموس الرجال ۹/۱۰۶ غایة النهایه ۲/۳۰۷.
  10. بغیة الوعاة ۲/۲۹۷ و ۳۰۷.
  11. غایة النهایه ۲/۳۰۷.
  12. تنقیح المقال ۳/۲۴۳.
  13. قاموس الرجال ۹/۱۰۶.
  14. الفهرست (الندیم) ۷۵.
  15. معجم المطبوعات العربیه ۲/۱۷۷۱ تاریخ الادب العربی (بروکلمان) ۲/۲۰۱.
  16. غایة النهایه ۲/۳۰۷.
  17. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص۷۷۶.