مفهوم‌شناسی تطبیقی جاهلیت در قرآن و متون تاریخی و ادبی (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
مفهوم‌شناسی تطبیقی جاهلیت در قرآن و متون تاریخی و ادبی
زبانفارسی
نویسندگانسید اصغر محمودآبادی، محمد قزوینی
موضوعجاهلیت
مذهبشیعه
منتشر شده دردوفصلنامه تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری
وابسته بهدانشگاه الزهرا
محل نشرتهران، ایران
تاریخ نشرپاییز و زمستان ۱۳۹۰
شماره۸
شماره صفحاتاز صفحه ۱۱۱ تا ۱۳۶ مجله
ناشر الکترونیکپایگاه مجلات تخصصی نور

جاهلیت عالمانه و شاخصه‌های آن در قرآن کریم عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون جاهلیت می‌پردازد. این مقالهٔ ۳۳ صفحه‌ای به قلم سید اصغر محمودآبادی و محمد قزوینی نگاشته شده و در دوفصلنامه تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری (شماره ۲۷، پاییز و زمستان ۱۳۹۰) منتشر گشته است.[۱]

چکیده مقاله

نویسندگان در چکیده مقاله می‌نویسند: «واژه «جهل» که اساس اصطلاح «جاهلیت» را تشکیل می‌‌دهد در نزد بیشتر واژه شناسان در مقابل «علم» و از منظر برخی از آنان در مقابل «حلم» قرار می‌‌گیرد، لکن در عرف آیات قرآن نقیض اصلی کلمه ی«عقل» است، به گونه ای که با تحلیل آیات متحدالموضوع به این مهم رهنمون می‌‌شویم که علم ماده ی تعقل است و حلم نیز از مسببات و جلوات عقل به شمار می‌‌رود؛ از این رو در چشم انداز قرآن جاهلیت به تمامی امور مخالف علم و عقل اطلاق می‌‌شود و اگرچه کاربرد اولیه ی آن دوره ی زمانی پیش از بعثت را مطمح نظر قرار می‌‌دهد، اما فرهنگی است که می‌‌تواند در همه ی عصرها و مصرها وجود داشته باشد.با تتبع در متون تاریخی و ادبی نیز به این نقطه ی مشترک رهنمون می‌‌شویم که عصر جاهلیت عصر بی دانشی، سفاهت، دوری از تعالیم انبیا و اموری از این دست بوده است».[۱].

فهرست مقاله

  • چکیده
  • مقدمه
  1. معناشناسی لغوی
  2. معناشناسی قرآنی
    1. مفهوم جهل در قرآن
      1. جهل به معنای ناآگاهی غیر مذموم
      2. جهل به معای افکار و اعمال خلاف علم و عقل
    2. مفهوم جاهلیت در قرآن
      1. بررسی مفهوم کلی آیات
      2. محدوده زمانی و تاریخی عصر جاهلیت
  3. مفهوم‌شناسی جاهلیت در متون تاریخی و ادبی
  4. عصر جاهلیت عصر عدم علم و دانش
  5. عصر جاهلیت عصر سفاهت، خشونت، سبکسری و ...
  6. عصر جاهلیت، عصر بی‌دینی و عدم نزول وحی و شرایع
    1. محدوده مکانی و جغرافیایی
    2. محدوده زمانی و تاریخی جاهلیت
  7. نتایج
  • نتیجه‌گیری
  • منابع

دربارهٔ پدیدآورندگان

سید اصغر محمودآبادی (پدیدآورنده)
سید اصغر محمودآبادی
آقای دکتر سید اصغر محمودآبادی، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری تاریخ و فرهنگ اسلام دانشگاه تربیت مدرس تهران به اتمام رساند. عضویت در هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه اصفهان ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «تاریخ ایران در عهد ساسانیان»، «جلوه‌هایی از طلوع بی‌غروب»، «مکتب علمی امام صادق(ع) و نقش آن در شکوفایی علوم، فرهنگ و تمدن اسلامی» و «مفهوم‌شناسی تطبیقی جاهلیت در قرآن و متون تاریخی و ادبی» برخی از این آثار است.[۲]
محمد قزوینی (پدیدآورنده)
در مورد پدیدآورنده اطلاعاتی در دست نیست.

پانویس

دریافت متن مقاله