مفهوم‌شناسی وحی و الهام در لغت قرآن و روایات (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
مفهوم‌شناسی وحی و الهام
در لغت، قرآن و روایات
رتبه علمیعلمی پژوهشی
زبانفارسی
نویسندهمحمد حسین‌زاده
موضوعوحی، الهام، وحی در قرآن، وحی در حدیث
مذهبشیعه
منتشر شده دردوفصلنامه قرآن‌شناخت
وابسته بهموْسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
محل نشرقم، ایران
تاریخ نشرپاییز و زمستان ۱۳۸۸
شماره۴
شماره صفحاتاز صفحه ۴۵ تا ۷۲ مجله
ناشر الکترونیکپایگاه مجلات تخصصی نور

مفهوم‌شناسی وحی و الهام در لغت، قرآن و روایات عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی مفهوم وحی می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۸ صفحه‌ای به قلم محمد حسین‌زاده نگاشته شده و در دوفصلنامه قرآن‌شناخت (شماره ۴، پاییز و زمستان ۱۳۸۸) منتشر گشته است.[۱]

چکیده مقاله

  • نویسنده در ابتدای چکیده مقاله خود می‌نویسد: «وحی و الهام دو منبع اختصاصی معرفت دینی‌اند. در این مقاله، معانی و کاربردهای وحی و الهام را در لغت، قرآن و روایات شرح داده، مشخص می‌سازیم که این دو واژه براساس کدامین معنا یا کاربرد منبع معرفت دینی‌اند. تعارضی که ممکن است در ابتدای امر میان مدارک و منابع درباره تفسیر لغوی وحی به نظر برسد، با راه حلی از درون آنها قابل رفع کتابت و وحی است».
  • نویسنده در ادامه چکیده مقاله خود می‌نویسد: «افزون بر آن، به رغم وجود پاره‌ای اختلاف نظرها، معنای لغوی القا الهام کلام پنهان است و سرعت در معنای آن اخذ نشده است؛ چنان که معنای لغوی در نفس است و الهی و ربانی بودن مقوم معنای لغوی آن نیست. در کاربردهای قرآنی وحی، چه درباره پیامبران باشد و چه درباره غیر ایشان، معنای لغوی وحی اراده شده و بعضی ویژگی‌هایی که مربوط به مصادیق است ، دخالتی در ساختار معنای آن ندارد؛ چنانکه درباره الهام نیز این سخن صادق است. اما در روایات و عرف مسلمانان وحی و الهام از آن نظر که منبع معرفت دینی‌اند ، معنای اصطلاحی خاصی دارند».[۱]

فهرست مقاله

  • چکیده؛
  • مقدمه؛
  • مفهوم‌شناسی وحی؛
  • واژه‌شناسی الهام؛
  • کاربرد وحی و الهام در قرآن و روایات:
    • کاربرد وحی در قرآن و روایات؛
    • انحای وحی؛
    • کاربرد الهام در قرآن و روایات؛
  • وحی و الهام در عرف متدینان و اهل کلام؛
  • نتیجه‌گیری؛
  • پی‌نوشت‌ها؛
  • منابع.

دربارهٔ پدیدآورنده

محمد حسین‌زاده
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسین‌زاده (متولد ۱۳۴۰ ش، قم)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: مصطفی اعتمادی تبریزی، احمد پایانی، حسین مظاهری و سید موسی شبیری زنجانی پیگیری کرد. او رشته فلسفه و فقه و اصول را در مقطع دکتری مؤسسه امام خمینی به اتمام رساند. محقق مرکز جهانی علوم انسانی و مؤسسه امام خمینی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «نگاهی معرفت‌شناختی به وحی الهام تجربه دینی عرفانی و فطرت»، «مفهوم‌شناسی وحی و الهام در لغت قرآن و روایات»، «مکاشفه و تجربه دینی»، «عقلانیت دین» و «حواس باطنی از منظر معرفت‌شناسی» برخی از این آثار است.[۲]

پانویس

دریافت متن