منشأ ولایت

این مدخل زیرشاخهٔ بحث ولایت است. مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

از جمله مباحث مهم وابسته به موضوع «ولایت»، ‌ تحقیق و توجه به منشأ و سبب ولایت است؛ سبب یا اسبابی که ولایت را برای صاحبان آن در خارج محقق می‌سازد. این مسأله را می‌توان در دو فرضیه‌ «ولایت خداوند» ‌ و «ولایت غیر خدا» تبیین کرد.

در خداوند (ذاتی)

از آنجایی که ولایت برای خداوند، ذاتی و اصلی است؛ بحث منشأ و سبب ولایت درباره خداوند معنایی نداشته باشد؛ چون همان‌طوری‌که ولایتش ذاتی است، سببش نیز ذاتی‌ خواهد بود. مسأله مهم تبیین سبب در ولایت غیر الهی است.

در غیر خداوند (عَرَضی)

همان‌طوری که ولایت برای انسان، عرضی است نه ذاتی، منشأ و سبب آن نیز عرضی خواهد بود. بدین جهت باید دانست که سبب آن چیست؟ خداوند متعال راه‌های متعددی را نشان داده که اگر کسی آن را بپیماید، نتیجه‌اش تقرب به خداوند می‌شود و این تقرب سبب اعطای ولایت الهی به او خواهد شد. بهترین راه وصول به مقام والای ولایت، معرفت و اخلاص در عمل است. از آنجایی‌که ولایت از راه قرب به خدا حاصل می‌‌شود، باید قرب از طرف عبد شروع بشود؛ چون از طرف خدای سبحان خواه ناخواه این قرب حاصل است. خدای سبحان که ﴿بِكُلِّ شَيْءٍ مُحِيطً﴾ است، معقول نیست از چیزی دور باشد. پس اگر انسان بخواهد این اضافه را برقرار کند، باید به وسیله اعمال شایسته، خود را به خدا نزدیک گرداند.

منابع

1. جوادی آملی، عبدالله، ولایت در قرآن
2. جوادی آملی، عبدالله، ولایت فقیه