مهدی‌باوری در ادیان

این مدخل زیرشاخهٔ بحث امام مهدی است. امام مهدی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: امام مهدی در قرآن - امام مهدی در حدیث - امام مهدی در کلام اسلامی - پرسش‌های مرتبط

مقدمه

• ایده ظهور منجی بزرگ که با خروج خود، عدل و قسط‍‌، گشایش و آسایش را در مقطع پایانی تاریخ حیات انسان، به ارمغان خواهد آورد و به ستم و تجاوز ظالمان در پهنه کره خاکی پایان خواهد بخشید و دولت کریمه عدل‌پرور و دادگستری را بنیان خواهد نهاد، عقیده‌ای است که پیروان ادیان سه‌گانه ابراهیمی و بخش چشم‌گیری از سایر ملل بدان ایمان داشته و دارند.
• یهودیان مانند مسیحیان -که به بازگشت عیسی (ع) معتقدند- به ظهور یک منجی می‌اندیشند و همان‌گونه که زرتشتیان در انتظار رجعت "بهرام شاه" اند، نصرانیان حبشی نیز چشم به راه ظهور پادشاه خود "تئودور" موعود هستند و هندوها نیز به خروج "ویشنو" دل بسته‌اند و مجوسی‌ها به زنده بودن "هوشیدر" اعتقاد راسخ دارند و بودایی‌ها منتظر بازآمدن "بودا" و اسپانیایی‌ها مترقب بزرگ خود "رودریک" اند و اقوام مغول هم رهبر خود "چنگیز" را منجی بزرگ می‌شمارند. هم‌چنین ایده "ظهور منجی" در مصر باستان هم رواج داشته است، همان‌گونه که در متون کهن چینی نیز دیده شده است. در کنار این حقایق تکان‌دهنده، تصریحات قابل توجهی از نوابغ مغرب‌زمین و اندیشمندان آن دیار می‌یابیم، مبنی بر این‌که جهان در انتظار مصلح کبیری است که سررشته امور را به دست خواهد گرفت و جامعه بشری را زیر یک پرچم و به دنبال یک هدف، گرد هم خواهد آورد. مانند فیلسوف شهیر انگلیسی برتراند راسل که می‌گوید: "دنیا چشم‌به‌راه مصلحی است که همگان را در سایه یک پرچم و یک شعار متحد سازد".
• متفکر دیگر، پروفسور آلبرت انیشتاین، این‌گونه اظهار می‌کند: فرارسیدن آن روزی که در جای‌جای جهان، صلح و صفا حکومت کند همه اعضای جامعه بشری با یکدیگر دوست و برادر باشند، دیری نخواهد پایید. در این میان، سخن فیلسوف نامدار انگلیسی "برناردشاو" شایان توجه است. وی در کتاب خود "بشر و ابرمرد" به ظهور یک مصلح بشارت می‌دهد. در این زمینه، استاد بزرگ عباس محمود العقاد می‌نویسد: به نظر ما ابرمرد موردنظر شاو، صرفا یک فرضیه و امری ناشدنی نیست و فراخوانی بشر به سوی چنین مصلحی توسط‍‌ شاو از حقیقتی ثابت و واقعیتی اصیل ریشه گرفته است. علی‌رغم وجود مذاهب مختلف اسلامی و تفاوت‌های عقیدتی ناشی از آن، همه مسلمانان طبق بشارت رسول اکرم (ص) به ظهور امام مهدی (ع) در آخر الزمان اعتقاد راسخ دارند. بسیاری از علمای اهل سنت، از قرن سوم هجری تا امروز بدین‌معنا تصریح کرده‌اند.
• اساساً میان مسلمانان دیگر پیروان ادیان و ملل مختلف، در اصل اعتقاد به ظهور یک منجی در آخر الزمان هیچ‌گونه اختلافی نیست، هرچند در مصداق آن میان مسلمانان و دیگران اختلافاتی وجود دارد، لکن تمامی امت اسلامی بر این باورند که اسم مبارک وی "محمد" و لقب او "مهدی" است.

منابع

• مجتبی تونه‌ای، موعودنامه.