موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

در آیه ۳۷ سوره مبارکه ابراهیم آمده است: ﴿رَبَّنَا إِنِّي أَسْكَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ[۱]. منظور از آن ابطح است که در آن زمان در وادی مکه آب و زراعتی وجود نداشت. اما همین وادی غیر قابل کشت که شاهد کمال بندگی و طاعت حضرت ابراهیم(ع) در برابر خدای تعالی بود به برکت وجود حضرت اسماعیل و به دعای حضرت ابراهیم ﴿وَارْزُقْهُمْ مِنَ الثَّمَرَاتِ[۲] جدای از جنبه قداست مکانی، دارای آب و کشت شد و آباد گردید[۳].

در مورد اینکه چرا خداوند حرمش را در چنین منطقه‌ای قرار داده است، حضرت علی(ع) در خطبه قاصعه می‌فرماید: خدا خانه‌اش را بر پر سنگلاخ‌ترین مکان‌ها و بی‌گیاه‌ترین نقاط زمین در میان کوه‌های خشن و شن‌های فراوان قرار داد. اگر خدا می‌خواست خانه و حرمش را و محل انجام عبادت بزرگ حج را در میان باغ‌ها و سبزه‌ها و سرزمین‌های هموار و پر درخت و باغ‌های پرثمر، در منطقه‌ای آباد، دارای کاخ‌های بسیار و آبادی‌های به هم پیوسته بی‌شمار، در میان گندم‌زارها و بوستان‌های پرگل و گیاه در لابه‌لای باغ‌های زیبا و پرطراوت و پر آب در وسط گلستانی بهجت‌زا، با جاده‌های آباد قرار دهد می‌توانست، ولی به همان نسبت که آزمایش بزرگ حج و عبادت راحت‌تر و ساده‌تر می‌شد، پاداش و جزا کمتر بود. و اگر خدا می‌خواست به خوبی می‌توانست پایه‌های خانه کعبه و سنگ‌هایی که ساختمان آن را تشکیل می‌دهد از زمرد سبز و یاقوت سرخ و نور و روشنایی قرار دهد، می‌توانست ولی در این حال شک و تردید، کمتر در دل ظاهربینان رخنه می‌کرد، و وسوسه‌های پنهانی شیطان به سادگی دور می‌شد. ولی خداوند می‌خواهد بندگانش را با انواع شدائد بیازماید، و با انواع مشکلات در طریق انجام عبادتش روبه‌رو کند، تا تکبر از قلب‌های شان فرو ریزد و خضوع و فروتنی در آن جایگزین گردد. و در پرتو این فروتنی و خضوع درهای فضل و رحمتش را به روی آنها بگشاید و وسائل عفو خویش را به آسانی در اختیارشان قرار دهد.[۴].

منابع

پانویس

  1. «پروردگارا! من برخی از فرزندانم را در درّه‌ای کشت‌ناپذیر نزدیک خانه محترم تو جای دادم تا در آن نماز برپا دارند؛ پس دل‌هایی از مردم را خواهان آنان گردان و به آنها از میوه‌ها روزی فرما باشد که سپاس گزارند» سوره ابراهیم، آیه ۳۷.
  2. «پروردگارا! من برخی از فرزندانم را در درّه‌ای کشت‌ناپذیر نزدیک خانه محترم تو جای دادم تا در آن نماز برپا دارند؛ پس دل‌هایی از مردم را خواهان آنان گردان و به آنها از میوه‌ها روزی فرما باشد که سپاس گزارند» سوره ابراهیم، آیه ۳۷.
  3. فرهنگ اصطلاحات حج، حریری، ص۲۰۶.
  4. تونه‌ای، مجتبی، محمدنامه، ص ۱۰۴۷.