وحی و خاتمیت تبیین و بررسی دیدگاه استاد مطهری و اقبال لاهوری (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
وحی و خاتمیت تبیین و بررسی دیدگاه استاد مطهری و اقبال لاهوری
زبانفارسی
نویسندهولی‌الله عباسی
موضوعمجاری علم لدنی، وحی، الهام، وحی در فلسفه دین
مذهبشیعه
منتشر شده درفصلنامه طلوع
وابسته بهمدرسه علمیه امام خمینی
محل نشرتهران، ایران
تاریخ نشرتابستان ۱۳۸۶
شماره۲۲
شماره صفحاتاز صفحه ۱۴۱ تا ۱۷۶ مجله
ناشر الکترونیکپایگاه مجلات تخصصی نور

وحی و خاتمیت تبیین و بررسی دیدگاه استاد مطهری و اقبال لاهوری عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی ماهیت وحی و خاتمیت از منظر استاد مطهری و اقبال لاهوری می‌پردازد. این مقاله ۳۶ صفحه‌ای به قلم ولی‌الله عباسی نگاشته شده و در فصلنامه طلوع (شماره ۲۲، تابستان ۱۳۸۶) منتشر گشته است.[۱]

چکیده مقاله

  • نویسنده در ابتدای چکیده مقاله خود می‌نویسد: «دو واژه وحی و خاتمیت در دین اسلام از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند و از امهات مباحث دینی به شمار می‌روند. در دوره معاصر بحث از وحی و خاتمیت صورت تازه‌ای به خود گرفت؛ روشنفکران دینی با رویکردی متمایز از نگاه سنتی و با پرسش‌هایی بر آمده از تفکر مدرنیستی، به تحلیل خاصی از وحی، نبوت و خاتمیت پرداختند».
  • نویسنده در ادامه چکیده خود می‌نویسد: «این نوع نگرش به مسئله، در پاکستان با سخنان اقبال لاهوری آغاز شد و با نقدهای استاد مطهری، گسترش و تکامل یافت. در این مقاله که هدف اصلی آن تبیین و بررسی دیدگاه استاد مطهری و اقبال لاهوری پیرامون وحی و خاتمیت است، پس از بحث و بررسی نظریه تجربه‌گرایی وحی و لوازم آن، دیدگاه اقبال درباره خاتمیت و نقد استاد مطهری بر آن بیان شده است».[۱]

فهرست مقاله

  • چکیده؛
  • سرشت وحی (دیدگاه آسمانی و دیدگاه زمینی)؛
  • همسان‌انگاری وحی و تجربه دینی؛
  • نقد و بررسی؛
  • سرشت تجربه دینی؛
  • نقد نظریه نخست؛
  • نقد نظریه دوم؛
  • نقد نظریه سوم؛
  • تفاوت وحی و تجربه دینی از دیدگاه استاد مطهری؛
  • دیدگاه گزاره‌ای زبانی در باب وحی؛
  • ارکان وحی گزاره‌ای؛
  • دو دهان داریم گویا همچونی یک دهان پنهانست در لب‌های وی؛
  • مشخصات وحی انبیا از دیدگاه استاد مطهری:
    • الف) درونی بودن؛
    • ب) معلم داشتن؛
    • ج) استشعار؛
    • د) ادراک واسطه وحی؛
  • وحیانی بودن الفاظ وکلمات قرآن؛
  • وحی و خطاناپذیری از دیدگاه استاد مطهری؛
  • بحث خاتمیت در کلام جدید؛
  • عقل و خاتمیت؛
  • دیدگاه اقبال در باب خاتمیت:
    • الف) مرحله خداشناسی کلامی؛
    • ب) مرحله مابعدالطبیعی فلسفی؛
    • ج) مرحله اثباتی علمی؛
  • نقد شهید مطهری بر اقبال:
    • تبیین نادرست از سرشت وحی؛
    • بی‌نیازی بشر از دین؛
    • عدم امکان تجارب درونی و عرفانی؛
  • خاتمیت از دیدگاه استاد مطهری:
    • تحریف؛
    • نقص؛
    • نیاز به تفسیر و تبلیغ؛
  • پی‌نوشت‌ها.

دربارهٔ پدیدآورنده

ولی‌الله عباسی
آقای ولی‌الله عباسی، همکاری با پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «نواندیشی دینی»، «وحی و خاتمیت تبیین و بررسی دیدگاه استاد مطهری و اقبال لاهوری»، «نقد همسان‌انگاری وحی و تجربه دینی»، «سرشت وحی از دیدگاه استاد مطهری» و «نقد و بررسی نظریه نمادین در باب زبان وحی» برخی از این آثار است.[۲]

پانویس

دریافت متن