پرش به محتوا

عصمت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۸۱: خط ۸۱:
[[امام خمینی]]، عصمت را امری بر خلاف [[اختیار]] و از قبیل امور طبیعی و جبلّی قلمداد نمی‌کنند، بلکه آن را حالتی [[نفسانی]] و نوری [[باطنی]] می‌دانند که از نور کامل [[یقین]] و [[اطمینان]] تامّ حاصل می‌شود. به باور ایشان خطیئات و معاصیی که از [[بنی‌آدم]] صادر می‌شود، از نقصان یقین و ایمان است. یقین کامل و اطمینان تامّ [[انبیاء]] که از [[مشاهده]] حضوری حاصل شده است، آنها را [[معصوم]] از خطیئات کرده است. یقین [[علی بن أبی طالب]]{{ع}}، او را به آنجا رسانده است که اگر عالم را به او بدهند، حاضر نیست دانه‌ای را از مورچه‌ای به [[ظلم]] بگیرد<ref>{{عربی|و الله لو اعطيت الأقاليم السبعة بما تحت أفلاكها على أن أعصى الله في نملة أسلبها جلب شعيرة ما فعلته}} (صدوق، الأمالی، ص۶۲۲، مجلس نود؛ سید رضی، نهج البلاغه، خطبه ۲۱۵).</ref>.<ref>[[حسین روحانی‌نژاد|روحانی‌نژاد، حسین]]، [[ولایت‌شناسی (مقاله)| مقاله «ولایت‌شناسی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۱۶۴.</ref>
[[امام خمینی]]، عصمت را امری بر خلاف [[اختیار]] و از قبیل امور طبیعی و جبلّی قلمداد نمی‌کنند، بلکه آن را حالتی [[نفسانی]] و نوری [[باطنی]] می‌دانند که از نور کامل [[یقین]] و [[اطمینان]] تامّ حاصل می‌شود. به باور ایشان خطیئات و معاصیی که از [[بنی‌آدم]] صادر می‌شود، از نقصان یقین و ایمان است. یقین کامل و اطمینان تامّ [[انبیاء]] که از [[مشاهده]] حضوری حاصل شده است، آنها را [[معصوم]] از خطیئات کرده است. یقین [[علی بن أبی طالب]]{{ع}}، او را به آنجا رسانده است که اگر عالم را به او بدهند، حاضر نیست دانه‌ای را از مورچه‌ای به [[ظلم]] بگیرد<ref>{{عربی|و الله لو اعطيت الأقاليم السبعة بما تحت أفلاكها على أن أعصى الله في نملة أسلبها جلب شعيرة ما فعلته}} (صدوق، الأمالی، ص۶۲۲، مجلس نود؛ سید رضی، نهج البلاغه، خطبه ۲۱۵).</ref>.<ref>[[حسین روحانی‌نژاد|روحانی‌نژاد، حسین]]، [[ولایت‌شناسی (مقاله)| مقاله «ولایت‌شناسی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص ۱۶۴.</ref>


== رابطه [[عصمت]] و [[استغفار]] ==
== رابطه عصمت و استغفار==
{{همچنین|استغفار|استغفار معصوم}}
ذیل برخی از [[آیات]] مانند: {{متن قرآن|لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ}}<ref>«تا خداوند گناه پیشین و پسین تو را بیامرزد» سوره فتح، آیه ۲.</ref>، از [[بخشش]] [[گناه]] [[پیامبر]]{{صل}} سخن به میان آمده و نسبت [[عصیان]] به ایشان داده شده، یا اینکه [[مغفرت]] گناه گذشته و [[آینده]] پیامبر{{صل}} یک [[نعمت الهی]] و فتح برای پیامبر{{صل}} قلمداد شده است. این بیان ممکن است با [[عصمت پیامبر]]{{صل}} ناسازگار دانسته شود؛ اما [[مفسران]] این آیات را منافی با [[مقام عصمت]] نمی‌دانند<ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۷، ص۵۵؛ ج۹، ص۱۶۸؛ طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۹، ص۲۸۵؛ ج۱۸، ص۲۵۳ - ۲۵۵.</ref> و معتقدند آنچه با مقام عصمت منافات دارد، [[نافرمانی]] و [[تمرّد]] از [[فرمان خدا]] در ترک [[واجب]] یا انجام گناه است، اما کاربرد کلمات «استغفار» بر زبان [[پیامبران]]{{عم}} و [[امامان معصوم]]{{عم}} و [[اقرار]] آنان به گناه به معنای [[نافرمانی خداوند]] نیست؛ زیرا در [[فرهنگ]] [[توحیدی]] آنان، بسیاری از کارهایی که بر همگان رواست، سزاوار مقرّبان [[درگاه الهی]] شمرده نمی‌شود، بلکه از منظر [[برگزیدگان الهی]] هر گونه توجه به غیر [[خدا]] نوعی گناه تلقّی می‌شود.
ذیل برخی از [[آیات]] مانند: {{متن قرآن|لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ}}<ref>«تا خداوند گناه پیشین و پسین تو را بیامرزد» سوره فتح، آیه ۲.</ref>، از [[بخشش]] [[گناه]] [[پیامبر]]{{صل}} سخن به میان آمده و نسبت [[عصیان]] به ایشان داده شده، یا اینکه [[مغفرت]] گناه گذشته و [[آینده]] پیامبر{{صل}} یک [[نعمت الهی]] و فتح برای پیامبر{{صل}} قلمداد شده است. این بیان ممکن است با [[عصمت پیامبر]]{{صل}} ناسازگار دانسته شود؛ اما [[مفسران]] این آیات را منافی با [[مقام عصمت]] نمی‌دانند<ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۷، ص۵۵؛ ج۹، ص۱۶۸؛ طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۹، ص۲۸۵؛ ج۱۸، ص۲۵۳ - ۲۵۵.</ref> و معتقدند آنچه با مقام عصمت منافات دارد، [[نافرمانی]] و [[تمرّد]] از [[فرمان خدا]] در ترک [[واجب]] یا انجام گناه است، اما کاربرد کلمات «استغفار» بر زبان [[پیامبران]]{{عم}} و [[امامان معصوم]]{{عم}} و [[اقرار]] آنان به گناه به معنای [[نافرمانی خداوند]] نیست؛ زیرا در [[فرهنگ]] [[توحیدی]] آنان، بسیاری از کارهایی که بر همگان رواست، سزاوار مقرّبان [[درگاه الهی]] شمرده نمی‌شود، بلکه از منظر [[برگزیدگان الهی]] هر گونه توجه به غیر [[خدا]] نوعی گناه تلقّی می‌شود.


۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش