پرش به محتوا

بنی‌ربیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۳۲: خط ۳۲:


== [[ادیان]] و [[اعتقادات جاهلی]] [[ربیعه]] ==
== [[ادیان]] و [[اعتقادات جاهلی]] [[ربیعه]] ==
[[مردم]] [[ربیعه]] هم بسان بسیاری از [[اعراب جاهلی]] دیگر، [[بت]] می‌‌پرستیدند. آنان بتهای "الکعبات" یا "ذوالکَعَبات" –واقع در سنداد [[عراق]]-<ref>.ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۸۸؛ یعقوبی، تاریخ، ج۱، ص۲۵۵. نیز ر. ک. ابن کلبی، الاصنام، ص۷۱.</ref> و بَلْج<ref>. منسوب به بلج پسر ‌محرق. حموی، معجم البلدان، ج۱، ص۴۷۹.</ref> را می‌پرستیدند. ضمن این که مردمانی از [[قبایل]] [[بکر بن وائل]] بتانی چون "عوض"<ref>. ابن کلبی، الاصنام، ص۷۰.</ref> و "محرق" –واقع در موضعی به نام [[سلمان]]-<ref>. ابن کلبی، الاصنام، ص۷۱. ابن حبیب این بت را معبود همه طوایف ربیعه معرفی کرده است. ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۳۱۷.</ref> و [[بنی تغلب]] بت "اوال"<ref>. ابن کلبی، الاصنام، ص۶۷.</ref> و [[بنو عبدالقیس]] بت معروف "ذو اللبا"<ref>. ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۴۹۳. نیز ر. ک. عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب،ج۲، ص۷۲۷.</ref> را به خدایی گرفته بودند. برخی نیز خدای مشترک قبایل ربیعه را "[[الرحمان]]" عنوان کرده‌اند و آورده‌اند که دارای [[کعبه]] مخصوص به خودش در یمامه بود.<ref>.ایلیا پتروشفسکی، اسلام در ایران، انتشارات پیام.</ref> تمامی قبایل ربیعه بر [[کیش]] حِله بوده ‌اند. بر این اساس، آنان در موسم [[حج]]، شکار، استعمال روغن و [[عطر]]، و خوردن گوشت و غذاهای روغنی را [[حرام]] نمی‏دانستند و برای [[احرام]] اگر جامۀ‏ حمس<ref>. جامۀ قبایلی از عرب که در دین خود بسیار سخت‌گیر بودند.</ref> نمی‌یافتند، برهنه [[طواف]] می‏کردند. لبیک‌گویی آنان در [[مناسک حج]] هم با دیگران اندکی تفاوت داشت.<ref>. ازرقی، اخبار مکه، ج۱، ص۱۷۹-۱۸۲؛ ابن هشام، التیجان فی ملوک حمیر، ص۲۲۹؛ یعقوبی، تاریخ، ج۱، ص۲۵۶-۲۵۷.</ref> آنان [[دختران]] خود را در [[جاهلیت]] زنده‌به‌گور می‌کردند؛ چندان که برخی [[مفسّران]]، [[شأن نزول آیه]] ۱۴۰ [[سوره انعام]]<ref>.«قَدْ خَسِرَ الَّذِینَ قَتَلُوا أَوْلَادَهُمْ سَفَهاً بِغَیرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُوا مَا رَزَقَهُمُ اللَّهُ افْتِرَاءً عَلَی اللَّهِ ۚ قَدْ ضَلُّوا وَمَا کانُوا مُهْتَدِینَ؛ البته آنان که فرزندان خود را به سفاهت و نادانی کشتند و آنچه را که خدا نصیبشان کرد با افترا به خدا حرام شمردند زیانکارند. اینان سخت گمراه شدند و هدایت نیافتند».</ref> را در مورد دو [[قبیله ربیعه]] و مُضر دانسته‌اند که از روی [[سفاهت]]، دخترانشان را به سبب [[ترس]] از [[فقر]] و ننگِ [[اسارت]]، زنده به [[گور]] می‌‌کردند.<ref>. طبری، جامع البیان، ج۸، ص۶۸.</ref> با این حال، [[ربیعه]] و دیگر [[فرزندان]] معد به بقایای [[دین]] اسماعیل[[ایمان]] داشتند.<ref>. ابن کلبی، الاصنام، ص۱۳.</ref> و جمعی از آنان –همانند [[قبیله عبدالقیس]]- که به جهت قرار داشتن [[بحرین]] بر سر راه هیات‌های [[تجاری]] و [[تبلیغی]] [[مسیحیان]] [[رومی]] و [[حبشی]]، تحت تاثیر آنان به [[آیین نصرانی]] در آمده بودند که از چهره‌های مشهور آنان می‌‌توان به مثقب [[عبدی]] -شاعر پر آوازه [[عصر جاهلی]]-، رئاب بن [[براء]] شنی عبدی و [[بحیرای راهب]] -که نامش در نزد [[نصارا]] [[جرجیس]] بود- اشاره کرد.<ref>. مسعودی، علی بن حسین؛ مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمه، ج۱، ص۶۰-۶۷؛ ابن درید، الاشتقاق، ج۱، ص۳۲۵؛ شیخو، شعراء النصرانیه قبل الاسلام، ص۴۰۰.</ref> [[مسیحیت]] در میان [[عبدالقیس]]، تا [[پیش از ظهور]] [[دین مبین اسلام]]، کم و بیش برای خود پیروانی داشت.<ref>. بهادر قیم، مسعود و لی زاده، نقش و عملکرد قبیله عبدالقیس در روند تحولات سیاسی جهان اسلام، ص۱۳۳.</ref> علاوه بر عبدالقیس، جمعی از [[مردم]] [[بنی تغلب]] هم، بر اثر اقامت در دیار [[ربیعه]] و تماس مداوم با [[رومیان]] مسیحیِ [[شام]]، به مسیحیت گرویده بودند.<ref>. ابن رشیق، ج ۲، ص۱۹۴؛ یاقوت حموی، ج ۱، ص۶۳۱ـ۶۳۲</ref> گروهی از تغلبیان [[مسیحی]] در جزایر فَرَسان دارای [[کلیسا]] بودند و آیین‌های خویش را در آنجا [[اجرا]] می‌‌کردند.<ref>. ابن حائک، صفة جزیرة العرب، ص۹۶؛ یاقوت حموی، ج ۳، ص۸۷۴.</ref> همچنین، [[فرمانبرداری]] بی‌چون و چرای منطقه بحرین –محل اسکان [[قبایل]] عبدالقیس- از [[حکومت]] [[ایران]] و وجود [[ارتباط]] وثیق فی ما بین بحرین و ایران، این احتمال را که گروههایی از مردم این منطقه به [[آیین]] زرتشتی [[گرایش]] یافته باشند، دور از [[ذهن]] نمی‌نمایاند به خصوص این که این احتمال بواسطه وجود برخی [[اخبار]] تقویت می‌‌شود. در [[نامه]] ای که [[منذر بن ساوی]] [[عبدی]] به [[رسول خدا]]{{صل}} ارسال داشته از وجود [[یهودیان]] و مجوسیانی که از [[پذیرش اسلام]] سر بر می‌‌تافتند، خبر داده شده که بیان از وجود شمار معتنابهی از [[مردم]] [[یهودی]] و [[مجوسی]]-علاوه بر [[مسیحیت]]-،در [[سرزمین]] [[بحرین]] و به تبع در میان [[عبدالقیس]] دارد.<ref>.ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۰۲؛ ابن سید الناس، عیون الاثر، ج۲، ص۳۳۴.</ref>  
[[مردم]] [[ربیعه]] هم بسان بسیاری از [[اعراب جاهلی]] دیگر، [[بت]] می‌‌پرستیدند. آنان بت‌های «الکعبات» یا «ذوالکَعَبات» –واقع در سنداد [[عراق]]-<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۸۸؛ یعقوبی، تاریخ، ج۱، ص۲۵۵. نیز ر. ک. ابن کلبی، الاصنام، ص۷۱.</ref> و «بَلْج»<ref> منسوب به بلج پسر ‌محرق. حموی، معجم البلدان، ج۱، ص۴۷۹.</ref> را می‌پرستیدند. ضمن این که مردمانی از [[قبایل]] [[بکر بن وائل]] بتانی چون «عوض»<ref> ابن کلبی، الاصنام، ص۷۰.</ref> و «محرق» –واقع در موضعی به نام [[سلمان]]-<ref> ابن کلبی، الاصنام، ص۷۱. ابن حبیب این بُت را معبود همه طوایف ربیعه معرفی کرده است. ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۳۱۷.</ref> و [[بنی تغلب]] بت «اوال»<ref> ابن کلبی، الاصنام، ص۶۷.</ref> و [[بنو عبدالقیس]] بُت معروف «ذو اللبا»<ref> ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۴۹۳. نیز ر. ک. عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب،ج۲، ص۷۲۷.</ref> را به خدایی گرفته بودند. برخی نیز خدای مشترک قبایل ربیعه را "[[الرحمان]]" عنوان کرده‌اند و آورده‌اند که دارای [[کعبه]] مخصوص به خودش در یمامه بود.<ref>ایلیا پتروشفسکی، اسلام در ایران، انتشارات پیام.</ref> تمامی قبایل ربیعه بر [[کیش]] حِله بوده ‌اند. بر این اساس، آنان در موسم [[حج]]، شکار، استعمال روغن و [[عطر]]، و خوردن گوشت و غذاهای روغنی را [[حرام]] نمی‏دانستند و برای [[احرام]] اگر جامۀ‏ حمس<ref> جامۀ قبایلی از عرب که در دین خود بسیار سخت‌گیر بودند.</ref> نمی‌یافتند، برهنه [[طواف]] می‏‌کردند. لبیک‌گویی آنان در [[مناسک حج]] هم با دیگران اندکی تفاوت داشت.<ref> ازرقی، اخبار مکه، ج۱، ص۱۷۹-۱۸۲؛ ابن هشام، التیجان فی ملوک حمیر، ص۲۲۹؛ یعقوبی، تاریخ، ج۱، ص۲۵۶-۲۵۷.</ref> آنان [[دختران]] خود را در [[جاهلیت]] زنده‌به‌گور می‌کردند؛ چندان که برخی [[مفسّران]]، [[شأن نزول آیه]] {{متن قرآن|قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ قَتَلُوا أَوْلَادَهُمْ سَفَهًا بِغَيْرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُوا مَا رَزَقَهُمُ اللَّهُ افْتِرَاءً عَلَى اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ}}<ref>«به راستی آنان که فرزندان خویش را از بی‌خردی به نادانی کشتند و آنچه خداوند روزی آنان کرده بود با دروغ بافتن به خداوند حرام دانستند زیان کردند، بی‌گمان گمراه شدند و رهیافته نبودند» سوره انعام، آیه ۱۴۰.</ref> را در مورد دو [[قبیله ربیعه]] و مُضر دانسته‌اند که از روی [[سفاهت]]، دخترانشان را به سبب [[ترس]] از [[فقر]] و ننگِ [[اسارت]]، زنده به [[گور]] می‌‌کردند.<ref> طبری، جامع البیان، ج۸، ص۶۸.</ref> با این حال، [[ربیعه]] و دیگر [[فرزندان]] معد به بقایای [[دین]] اسماعیل [[ایمان]] داشتند.<ref> ابن کلبی، الاصنام، ص۱۳.</ref> و جمعی از آنان –همانند [[قبیله عبدالقیس]]- که به جهت قرار داشتن [[بحرین]] بر سر راه هیات‌های [[تجاری]] و [[تبلیغی]] [[مسیحیان]] [[رومی]] و [[حبشی]]، تحت تاثیر آنان به [[آیین نصرانی]] در آمده بودند که از چهره‌های مشهور آنان می‌‌توان به مثقب [[عبدی]] -شاعر پُر آوازه [[عصر جاهلی]]-، [[رئاب بن براء شنی عبدی]] و [[بحیرای راهب]] -که نامش در نزد [[نصارا]] [[جرجیس]] بود- اشاره کرد.<ref> مسعودی، علی بن حسین؛ مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمه، ج۱، ص۶۰-۶۷؛ ابن درید، الاشتقاق، ج۱، ص۳۲۵؛ شیخو، شعراء النصرانیه قبل الاسلام، ص۴۰۰.</ref> [[مسیحیت]] در میان [[عبدالقیس]]، تا [[پیش از ظهور]] [[دین مبین اسلام]]، کم و بیش برای خود پیروانی داشت.<ref> بهادر قیم، مسعود و لی زاده، نقش و عملکرد قبیله عبدالقیس در روند تحولات سیاسی جهان اسلام، ص۱۳۳.</ref> علاوه بر عبدالقیس، جمعی از [[مردم]] [[بنی تغلب]] هم، بر اثر اقامت در دیار [[ربیعه]] و تماس مداوم با [[رومیان]] مسیحیِ [[شام]]، به مسیحیت گرویده بودند.<ref> ابن رشیق، ج ۲، ص۱۹۴؛ یاقوت حموی، ج ۱، ص۶۳۱ـ۶۳۲</ref> گروهی از تغلبیان [[مسیحی]] در جزایر فَرَسان دارای [[کلیسا]] بودند و آیین‌های خویش را در آنجا [[اجرا]] می‌‌کردند.<ref> ابن حائک، صفة جزیرة العرب، ص۹۶؛ یاقوت حموی، ج ۳، ص۸۷۴.</ref> همچنین، [[فرمانبرداری]] بی‌چون و چرای منطقه بحرین –محل اسکان [[قبایل]] عبدالقیس- از [[حکومت]] [[ایران]] و وجود [[ارتباط]] وثیق فی ما بین بحرین و ایران، این احتمال را که گروه‌هایی از مردم این منطقه به [[آیین]] زرتشتی [[گرایش]] یافته باشند، دور از [[ذهن]] نمی‌نمایاند به خصوص این که این احتمال بواسطه وجود برخی [[اخبار]] تقویت می‌‌شود. در نامه‌ای که [[منذر بن ساوی عبدی]] به [[رسول خدا]]{{صل}} ارسال داشته از وجود [[یهودیان]] و مجوسیانی که از [[پذیرش اسلام]] سر بر می‌‌تافتند، خبر داده شده که بیان از وجود شمار معتنابهی از [[مردم]] [[یهودی]] و [[مجوسی]]-علاوه بر [[مسیحیت]]-،در [[سرزمین]] [[بحرین]] و به تبع در میان [[عبدالقیس]] دارد.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۰۲؛ ابن سید الناس، عیون الاثر، ج۲، ص۳۳۴.</ref>


== تاریخ جاهلی ربیعه ==
== تاریخ جاهلی ربیعه ==
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش