پرش به محتوا

بنی‌ربیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
خط ۸۳: خط ۸۳:
=== [[قیام توابین]] و [[قیام مختار]] ===
=== [[قیام توابین]] و [[قیام مختار]] ===
ربعی‌ها در قیام توابین نیز مشارکت کردند به طوری که از چهره‌های ممتاز و شناخته شده آنان در این [[قیام]] می‌‌توان از [[أبو جویریه عبدی]]<ref> امین، أعیان الشیعه، ج۲، ص۳۱۸.</ref> و [[مثنی بن مخربه عبدی]] یاد کرد.<ref> محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ترجمه، ج۶، ص۶۶؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ترجمه، ج۴، ص۲۴۴.</ref> [[اعتراض]] گسترده [[زنان]] و مردان این [[قبیله]] به [[انتخاب]] عمر بن سعد به سمت [[امارت کوفه]] پس از [[مرگ یزید]] از دیگر وقایع مهمی است که نام [[مردم]] ربیعه در آن به ثبت رسیده است. بر این اساس، زمانی که [[کوفیان]]، [[حاکم]] [[اموی]] [[شهر]] [[عمرو بن حریث]] را از [[شهر]] بیرون راندند و در برابر [[بیعت]] با [[عبیدالله بن زیاد]] [[مقاومت]] نمودند، سران [[قبایل]] بر آن شدند تا [[امارت]] [[شهر]] را به [[عمر بن سعد]] بسپارند. در این هنگام [[زنان]] قبایل [[همدان]] و [[نخع]] و [[ربیعه]] [[شیون]] کنان وارد [[مسجد]] شدند و با یادآوری [[مصیبت]] [[امام حسین]]{{ع}} گفتند: «آیا برای عمر بن سعد [[کشتن امام حسین]]{{ع}} کافی نبود که حالا می‌خواهد [[حکومت]] [[کوفه]] را به‌دست گیرد».<ref> مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج۲، ص۸۹.</ref> آنان بر این امر پای فشردند تا این که [[مردم کوفه]] از این امر منصرف شده، امارت را به [[عامر بن مسعود]] سپردند.<ref> محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۵۲۴.</ref> [[مردم]] ربیعه در [[قیام مختار]] نیز حضوری گسترده داشتند. [[مثنی بن مخربه عبدی بصری]] که از [[قیام توابین]] [[جان]] سالم به در برده بود،<ref> محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک(تاریخ الطبری)، ترجمه، ج۶، ص۶۶؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ترجمه، ج۴، ص۲۴۴.</ref> در کوفه به جمع [[بیعت کنندگان]] با مختار پیوست و پس از بیعت با مختار از سوی وی [[مأموریت]] یافت تا میان قبیله‌اش ([[عبدالقیس]]) و سایر قبایل [[بصره]] به [[تبلیغ]] بپردازد. مثنی به بصره رفت و مردم شهر را به بیعت با مختار فرا خواند. او با گردآوری [[سپاه]]، به [[نبرد]] با [[حارث بن ابی ربیعه]] موسوم به قباع –عامل [[ابن زبیر]] در بصره- پرداخت اما [[شکست]] خورد و به کوفه بازگشت.<ref> محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک(تاریخ الطبری)، ج۶، ص۶۶-۶۸؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۲۴۴-۲۴۶.</ref> [[شریک بن جدیر تغلبی]] هم از افرادی بود که به [[خون‌خواهی]] امام حسین{{ع}}، وارد سپاه مختار شد و به همراه عشیره‌اش در [[جنگ]] نهر خازر نقش مهمی در [[پیروزی]] مختار ایفا کرد.<ref> ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ترجمه، ج۴، ص۲۶۴.</ref> علاوه بر آنان، [[عُمَیر بن حُباب سُلَمی]] -از [[سرداران]] [[عبیدالله ابن زیاد]]- نیز، با [[اتحاد]] قبایل [[مضر]] و [[ربیعه]] بر [[ضد]] [[سپاه شام]] -به [[فرماندهی]] [[عبیدالله بن زیاد]]-، یکی از عوامل [[شکست]] سپاه شام در [[جنگ خازر]] را فراهم آورد.<ref> بلاذری، کتاب جمل من انساب الاشراف، ج۶، ص۶۲۴-۶۲۶ و ج۷، ص۷۰؛ مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۳، ص۲۹۸.</ref> اما در [[تقابل]] با این گروه از [[عبقسی‌ها]]، جماعتی دیگر از ایشان نیز به [[ریاست]] [[یزید بن حارث بن رَویم]] به هنگام [[شورش]] [[اشراف کوفه]] در ذی الحجه سال ۶۶ هجری در [[جبانة السبیع]] و [[نبرد]] [[کناسه]] [[کوفه]] علیه مختار شوریدند اما در نبرد شکست خوردند.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ج۶، صص۳۹۸-۴۰۰؛ محمد بن جریر الطبری، تاریخ الأمم و الملوک(تاریخ الطبری)، ج۶،صص۴۵-۵۶؛ دانشنامه جهان اسلام، مقاله ربیعه و مضر، ستار عودی؛ مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، مقاله بنی ربیعه، لیلا خسروی.</ref> ربعی‌های [[بصره]] نیز به [[حمایت]] از زبیریان برخاستند و [[مصعب بن زبیر]] به پشتوانه آنان سپاهی متشکل از [[قبایل]] [[تمیم]]، [[بکر بن وائل]]، [[ازد]]، [[عبدالقیس]]، [[کنده]]، [[مذحج]] و فراریان کوفه علیه مختار فراهم آورد و سوی کوفه حرکت کرد.<ref> ابن اعثم، الفتوح، ج۳، ص۳۱۸.</ref>  
ربعی‌ها در قیام توابین نیز مشارکت کردند به طوری که از چهره‌های ممتاز و شناخته شده آنان در این [[قیام]] می‌‌توان از [[أبو جویریه عبدی]]<ref> امین، أعیان الشیعه، ج۲، ص۳۱۸.</ref> و [[مثنی بن مخربه عبدی]] یاد کرد.<ref> محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ترجمه، ج۶، ص۶۶؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ترجمه، ج۴، ص۲۴۴.</ref> [[اعتراض]] گسترده [[زنان]] و مردان این [[قبیله]] به [[انتخاب]] عمر بن سعد به سمت [[امارت کوفه]] پس از [[مرگ یزید]] از دیگر وقایع مهمی است که نام [[مردم]] ربیعه در آن به ثبت رسیده است. بر این اساس، زمانی که [[کوفیان]]، [[حاکم]] [[اموی]] [[شهر]] [[عمرو بن حریث]] را از [[شهر]] بیرون راندند و در برابر [[بیعت]] با [[عبیدالله بن زیاد]] [[مقاومت]] نمودند، سران [[قبایل]] بر آن شدند تا [[امارت]] [[شهر]] را به [[عمر بن سعد]] بسپارند. در این هنگام [[زنان]] قبایل [[همدان]] و [[نخع]] و [[ربیعه]] [[شیون]] کنان وارد [[مسجد]] شدند و با یادآوری [[مصیبت]] [[امام حسین]]{{ع}} گفتند: «آیا برای عمر بن سعد [[کشتن امام حسین]]{{ع}} کافی نبود که حالا می‌خواهد [[حکومت]] [[کوفه]] را به‌دست گیرد».<ref> مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج۲، ص۸۹.</ref> آنان بر این امر پای فشردند تا این که [[مردم کوفه]] از این امر منصرف شده، امارت را به [[عامر بن مسعود]] سپردند.<ref> محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۵۲۴.</ref> [[مردم]] ربیعه در [[قیام مختار]] نیز حضوری گسترده داشتند. [[مثنی بن مخربه عبدی بصری]] که از [[قیام توابین]] [[جان]] سالم به در برده بود،<ref> محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک(تاریخ الطبری)، ترجمه، ج۶، ص۶۶؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ترجمه، ج۴، ص۲۴۴.</ref> در کوفه به جمع [[بیعت کنندگان]] با مختار پیوست و پس از بیعت با مختار از سوی وی [[مأموریت]] یافت تا میان قبیله‌اش ([[عبدالقیس]]) و سایر قبایل [[بصره]] به [[تبلیغ]] بپردازد. مثنی به بصره رفت و مردم شهر را به بیعت با مختار فرا خواند. او با گردآوری [[سپاه]]، به [[نبرد]] با [[حارث بن ابی ربیعه]] موسوم به قباع –عامل [[ابن زبیر]] در بصره- پرداخت اما [[شکست]] خورد و به کوفه بازگشت.<ref> محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک(تاریخ الطبری)، ج۶، ص۶۶-۶۸؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۲۴۴-۲۴۶.</ref> [[شریک بن جدیر تغلبی]] هم از افرادی بود که به [[خون‌خواهی]] امام حسین{{ع}}، وارد سپاه مختار شد و به همراه عشیره‌اش در [[جنگ]] نهر خازر نقش مهمی در [[پیروزی]] مختار ایفا کرد.<ref> ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ترجمه، ج۴، ص۲۶۴.</ref> علاوه بر آنان، [[عُمَیر بن حُباب سُلَمی]] -از [[سرداران]] [[عبیدالله ابن زیاد]]- نیز، با [[اتحاد]] قبایل [[مضر]] و [[ربیعه]] بر [[ضد]] [[سپاه شام]] -به [[فرماندهی]] [[عبیدالله بن زیاد]]-، یکی از عوامل [[شکست]] سپاه شام در [[جنگ خازر]] را فراهم آورد.<ref> بلاذری، کتاب جمل من انساب الاشراف، ج۶، ص۶۲۴-۶۲۶ و ج۷، ص۷۰؛ مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۳، ص۲۹۸.</ref> اما در [[تقابل]] با این گروه از [[عبقسی‌ها]]، جماعتی دیگر از ایشان نیز به [[ریاست]] [[یزید بن حارث بن رَویم]] به هنگام [[شورش]] [[اشراف کوفه]] در ذی الحجه سال ۶۶ هجری در [[جبانة السبیع]] و [[نبرد]] [[کناسه]] [[کوفه]] علیه مختار شوریدند اما در نبرد شکست خوردند.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ج۶، صص۳۹۸-۴۰۰؛ محمد بن جریر الطبری، تاریخ الأمم و الملوک(تاریخ الطبری)، ج۶،صص۴۵-۵۶؛ دانشنامه جهان اسلام، مقاله ربیعه و مضر، ستار عودی؛ مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، مقاله بنی ربیعه، لیلا خسروی.</ref> ربعی‌های [[بصره]] نیز به [[حمایت]] از زبیریان برخاستند و [[مصعب بن زبیر]] به پشتوانه آنان سپاهی متشکل از [[قبایل]] [[تمیم]]، [[بکر بن وائل]]، [[ازد]]، [[عبدالقیس]]، [[کنده]]، [[مذحج]] و فراریان کوفه علیه مختار فراهم آورد و سوی کوفه حرکت کرد.<ref> ابن اعثم، الفتوح، ج۳، ص۳۱۸.</ref>  
[[مردم]] ربیعه در جنگ‌های [[مهلب بن ابی صفره]] –عامل [[ابن زبیر]]- مشارکت داشتند و [[میسره]] [[سپاه]] وی را در سال‌های ۶۵، ۶۶ و ۷۷ [[هجری]] را به خود اختصاص داده بودند.<ref> عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب،ج۲، ص۷۲۷.</ref> آنان همچنین در جنبش‌های [[سیاسی]]- نظامی) اعم از [[شیعی]] و غیر شیعی) نظیر: خیزش بردگان زنگی، [[شورشهای خوارج]]، امرای جنابی [[بحرین]]، در سرزمین‌های پیرامونی خلیج فارس، حضوری چشمگیر و نمایان داشتند.<ref> بهادر قیم، مسعود و لی زاده، نقش و عملکرد قبیله عبدالقیس در روند تحولات سیاسی جهان اسلام، ص۱۴۵-۱۴۶.</ref>
[[مردم]] ربیعه در جنگ‌های [[مهلب بن ابی صفره]] –عامل [[ابن زبیر]]- مشارکت داشتند و [[میسره]] [[سپاه]] وی را در سال‌های ۶۵، ۶۶ و ۷۷ [[هجری]] را به خود اختصاص داده بودند.<ref> عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب،ج۲، ص۷۲۷.</ref> آنان همچنین در جنبش‌های [[سیاسی]]- نظامی( اعم از [[شیعی]] و غیر شیعی) نظیر: خیزش بردگان زنگی، [[شورشهای خوارج]]، امرای جنابی [[بحرین]]، در سرزمین‌های پیرامونی خلیج فارس، حضوری چشمگیر و نمایان داشتند.<ref> بهادر قیم، مسعود و لی زاده، نقش و عملکرد قبیله عبدالقیس در روند تحولات سیاسی جهان اسلام، ص۱۴۵-۱۴۶.</ref>


== ربیعه و خوارج ==
== ربیعه و خوارج ==
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش