نام پدر امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه اطلاعات پرسش

}}

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[درسنامه مهدویت ج۱ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است:

*«یکی از موارد [[اختلاف]] بین [[شیعه]] و [[سنی]] در موضوع [[مهدویت]]، [[اختلاف]] در [[پدر حضرت مهدی]] {{ع}} است. [[شیعه]] با ارائه [[ادله]] فراوان ثابت کرده که [[پدر حضرت مهدی]] {{ع}}، [[امام حسن عسکری]] {{ع}} است، در حالی‌که اغلب [[اهل سنت]]، با بیان برخی [[روایات]] در این زمینه، بر این باورند که نام [[پدر حضرت مهدی]] {{ع}} [[عبد الله]]، هم‌نام [[پدر]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} است. [[دانشمندان شیعه]]، اگرچه با حفظ [[امانت]] کامل، برخی از این [[احادیث]] را- هرچند که صحیح نمی‌دانسته‌اند- بدون کم و کاست از کتاب‌های [[اهل سنت]] [[نقل]] کرده‌اند؛ اما هرگز [[تردید]] در این موضوع به خود راه نداده‌اند. بعضی از احادیثی که [[اهل سنت]] با استناد به آنها، چنین دیدگاهی را [[انتخاب]] کرده‌اند؛ بدین قرار است:

#ابو عمرو دانی و خطیب [[بغدادی]]، از [[عاصم بن ابی النجود]] از زر بن حبیش، از [[عبد الله]] بن مسعود [[نقل]] کرده‌اند که [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: {{متن حدیث|لاَ يَقُومُ اَلسَّاعَةُ حَتَّى يَمْلِكَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُوَاطِئُ اِسْمُهُ اِسم أبی}}<ref>سنن ابو عمرو دانی، ص ۹۴ و ۹۵؛ تاریخ بغداد، ج ۱، ص ۳۷۰.</ref>؛ "[[قیامت]] برپا نمی‌شود؛ مگر آنکه مردی از [[خاندان]] من بر همه [[مردم]] [[پادشاهی]] کند، نام او هم نام من و نام پدرش نام [[پدر]] من است".

از طرف دیگر، هر سه [[حدیث]]، فقط به [[ابن مسعود]]، ختم می‌شود و حال آنکه در [[مسند احمد]] در چند مورد، همین [[حدیث]] از [[ابن مسعود]] [[نقل]] شده که با جمله "نام او، نام من است"، پایان یافته است<ref>احمد بن حنبل، مسند، ج ۱، ص ۳۷۶ و ۳۷۷ و ۴۳۰ و ۴۴۸.</ref>. [[ترمذی]] می‌گوید: [[حدیث]] از [[علی]] {{ع}}، [[ابو سعید خدری]]، [[ام سلمه]] و [[ابو هریره]]، فقط با لفظ "نام او، نام من است" [[روایت]] شده است. آن‌گاه- بعد از [[نقل]] [[حدیث]] [[ابن مسعود]] با این لفظ- می‌افزاید: "در این باب، از [[علی]]، [[ابو سعید]]، [[ام سلمه]] و [[ابو هریره]] [[روایت]] شده و این [[حدیث]] [[نیکو]] و صحیح است"<ref>سنن ترمذی، ج ۴، ص ۵۰۵، ح ۲۲۳۰.</ref>. طبرانی در المعجم الکبیر آن را از [[ابن مسعود]]، از چند طریق فقط با لفظ "نام او نام من است" در حدیث‌های ۱۰۲۱۴ به بعد، [[نقل]] کرده است. [[حاکم]] نیز در مستدرک، [[حدیث]] را از [[ابن مسعود]] فقط با جمله "نام او نام من است"، [[نقل]] کرده و گفته است: "این [[حدیث]] با شرط [[شیخین]] صحیح است و آنان آن را [[نقل]] نکرده‌اند"<ref>مستدرک حاکم، ج ۴، ص ۴۴۲.</ref>. بغوی در مصابیح السنة [[حدیث]] را- بدون اضافه- [[نقل]] کرده و گوید: [[حدیث]] [[نیکو]] است<ref>مصابیح السنة، ص ۴۹۲، ح ۴۲۱۰.</ref>. مقدسی [[شافعی]] تصریح می‌کند: این افزوده را بزرگان [[حدیث]] [[روایت]] نکرده‌اند. پس از [[نقل]] حدیث- بدون آن اضافه- می‌نویسد: "گروهی از بزرگان [[حدیث]]، در کتاب‌های خود به همین‌گونه آورده‌اند؛ مانند: [[ابو عیسی ترمذی]] در جامع، [[ابی داود]] در [[سنن]] و [[حافظ]] [[ابو بکر]] [[بیهقی]] و [[شیخ ابو عمر دانی]]"<ref>عقد الدرر، ص ۵۱، باب ۲.</ref>. سپس حدیث‌های دیگری در تأیید درستی [[نقل]] خود از بزرگانی چند- مانند [[طبری]]، [[احمد بن حنبل]]، [[ترمذی]]، [[ابو داود]]، [[حافظ ابو داود]] و [[بیهقی]]- به [[نقل]] از [[عبد الله بن مسعود]]، [[عبد الله بن عمر]] و [[حذیفه]] می‌آورد<ref>عقد الدرر، ص ۵۱- ۵۶، باب ۲.</ref>. همان‌گونه که اشاره شد، [[ترمذی]] این [[حدیث]] را از [[حضرت علی]] {{ع}}، [[ابو سعید خدری]]، [[ام سلمه]] و [[ابو هریره]] فقط با جمله "نام او، نام من است"، [[روایت]] کرده است. بنابراین اگر جمله "و نام پدرش، نام [[پدر]] من است" در متن اصلی [[روایت]] [[ابن مسعود]] می‌بود، قابل تصور نیست که همه این شخصیت‌های یاد شده، به اتفاق آن را حذف کرده باشند؛ هرچند آنان از [[عاصم بن ابی النجود]] هم [[روایت]] کرده باشند! اما اینکه چگونه این افزوده به [[روایت‌ها]] راه یافته، احتمالاتی قابل طرح است: