جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵
جز (جایگزینی متن - '== پرسش‌های وابسته == ==' به '==') |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
وجود [[عقاید]] و رفتارهای ابتدایی همچون: | وجود [[عقاید]] و رفتارهای ابتدایی همچون: | ||
#[[شرک]] {{متن قرآن|قُلْ أَيُّ شَيْءٍ أَكْبَرُ شَهَادَةً قُلِ اللَّهُ شَهِيدٌ بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَذَا الْقُرْآنُ لِأُنْذِرَكُمْ بِهِ وَمَنْ بَلَغَ أَئِنَّكُمْ لَتَشْهَدُونَ أَنَّ مَعَ اللَّهِ آلِهَةً أُخْرَى قُلْ لَا أَشْهَدُ قُلْ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ وَإِنَّنِي بَرِيءٌ مِمَّا تُشْرِكُونَ}}<ref>«بگو: چه چیزی در گواهی بزرگ‌تر است؟ بگو: خداوند که میان من و شما گواه است و به من این قرآن وحی شده است تا با آن به شما و به هر کس که (این قرآن به او) برسد، هشدار دهم، آیا شما گواهی می‌دهید که با خداوند خدایان دیگری هست؟ بگو: من گواهی نمی‌دهم؛ بگو: تنها او خدایی یگانه است و من از شرکی که می‌ورزید بیزارم» سوره انعام، آیه ۱۹.</ref>؛ {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ عِبَادٌ أَمْثَالُكُمْ فَادْعُوهُمْ فَلْيَسْتَجِيبُوا لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ}}<ref>«بی‌گمان کسانی که شما به جای خداوند (به پرستش) می‌خوانید بندگانی چون خود شمایند؛ بخوانیدشان! پس اگر راست می‌گویید باید به شما پاسخ دهند» سوره اعراف، آیه ۱۹۴.</ref>، {{متن قرآن|أَلَهُمْ أَرْجُلٌ يَمْشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَيْدٍ يَبْطِشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَعْيُنٌ يُبْصِرُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ آذَانٌ يَسْمَعُونَ بِهَا قُلِ ادْعُوا شُرَكَاءَكُمْ ثُمَّ كِيدُونِ فَلَا تُنْظِرُونِ}}<ref>«آیا پاهایی دارند که با آن راه روند یا دست‌هایی که با آن (چیزی یا کسی را) به خشم برانند یا دیدگانی که بدان بنگرند یا گوش‌هایی که با آن بشنوند؛ بگو: شریکانتان را (که برای خداوند می‌تراشید) بخوانید؛ سپس درباره من چاره‌اندیشی کنید و مرا (هیچ) مهلت ندهید!» سوره اعراف، آیه ۱۹۵.</ref>، | # [[شرک]] {{متن قرآن|قُلْ أَيُّ شَيْءٍ أَكْبَرُ شَهَادَةً قُلِ اللَّهُ شَهِيدٌ بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَذَا الْقُرْآنُ لِأُنْذِرَكُمْ بِهِ وَمَنْ بَلَغَ أَئِنَّكُمْ لَتَشْهَدُونَ أَنَّ مَعَ اللَّهِ آلِهَةً أُخْرَى قُلْ لَا أَشْهَدُ قُلْ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ وَإِنَّنِي بَرِيءٌ مِمَّا تُشْرِكُونَ}}<ref>«بگو: چه چیزی در گواهی بزرگ‌تر است؟ بگو: خداوند که میان من و شما گواه است و به من این قرآن وحی شده است تا با آن به شما و به هر کس که (این قرآن به او) برسد، هشدار دهم، آیا شما گواهی می‌دهید که با خداوند خدایان دیگری هست؟ بگو: من گواهی نمی‌دهم؛ بگو: تنها او خدایی یگانه است و من از شرکی که می‌ورزید بیزارم» سوره انعام، آیه ۱۹.</ref>؛ {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ عِبَادٌ أَمْثَالُكُمْ فَادْعُوهُمْ فَلْيَسْتَجِيبُوا لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ}}<ref>«بی‌گمان کسانی که شما به جای خداوند (به پرستش) می‌خوانید بندگانی چون خود شمایند؛ بخوانیدشان! پس اگر راست می‌گویید باید به شما پاسخ دهند» سوره اعراف، آیه ۱۹۴.</ref>، {{متن قرآن|أَلَهُمْ أَرْجُلٌ يَمْشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَيْدٍ يَبْطِشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَعْيُنٌ يُبْصِرُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ آذَانٌ يَسْمَعُونَ بِهَا قُلِ ادْعُوا شُرَكَاءَكُمْ ثُمَّ كِيدُونِ فَلَا تُنْظِرُونِ}}<ref>«آیا پاهایی دارند که با آن راه روند یا دست‌هایی که با آن (چیزی یا کسی را) به خشم برانند یا دیدگانی که بدان بنگرند یا گوش‌هایی که با آن بشنوند؛ بگو: شریکانتان را (که برای خداوند می‌تراشید) بخوانید؛ سپس درباره من چاره‌اندیشی کنید و مرا (هیچ) مهلت ندهید!» سوره اعراف، آیه ۱۹۵.</ref>، | ||
#[[انکار]] [[زندگی]] دوباره {{متن قرآن|وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَكَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاءِ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَلَئِنْ قُلْتَ إِنَّكُمْ مَبْعُوثُونَ مِنْ بَعْدِ الْمَوْتِ لَيَقُولَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ}}<ref>«و اوست که آسمان‌ها و زمین را در شش روز آفرید و اورنگ (فرمانفرمایی) وی بر آب قرار داشت تا شما را بیازماید که کدام نکوکردار ترید و اگر بگویی که شما پس از مرگ برانگیخته خواهید شد بی‌گمان کافران می‌گویند این جز جادویی آشکار نیست» سوره هود، آیه ۷.</ref>، | # [[انکار]] [[زندگی]] دوباره {{متن قرآن|وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَكَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاءِ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَلَئِنْ قُلْتَ إِنَّكُمْ مَبْعُوثُونَ مِنْ بَعْدِ الْمَوْتِ لَيَقُولَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ}}<ref>«و اوست که آسمان‌ها و زمین را در شش روز آفرید و اورنگ (فرمانفرمایی) وی بر آب قرار داشت تا شما را بیازماید که کدام نکوکردار ترید و اگر بگویی که شما پس از مرگ برانگیخته خواهید شد بی‌گمان کافران می‌گویند این جز جادویی آشکار نیست» سوره هود، آیه ۷.</ref>، | ||
#فرزند [[کشی]] {{متن قرآن|وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلَاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْئًا كَبِيرًا}}<ref>«و فرزندانتان را از ترس ناداری مکشید، ما به آنان و شما روزی می‌دهیم؛ بی‌گمان کشتن آنان گناهی بزرگ است» سوره اسراء، آیه ۳۱.</ref> و نیز تکیه بر سنت‌های قبیله‌ای و [[آداب و رسوم]] [[پدران]] و اجداد {{متن قرآن|وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ}}<ref>«و چون به آنان گفته شود از آنچه خداوند فرو فرستاده است پیروی کنید می‌گویند: (نه) بلکه ما از آنچه پدرانمان را بر آن یافته‌ایم پیروی می‌کنیم؛ آیا حتی اگر پدرانشان چیزی را در نمی‌یافته و راه به جایی نمی‌برده‌اند، (باز از پدرانشان پیروی میکنند؟)» سوره بقره، آیه ۱۷۰.</ref>؛ {{متن قرآن|بَلْ قَالُوا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِمْ مُهْتَدُونَ}}<ref>«(نه،) بلکه گفتند: ما به راستی پدرانمان را بر آیینی یافته‌ایم و ما نیز در پی آنان رهجوییم» سوره زخرف، آیه ۲۲.</ref>.<ref>مفاهیم اخلاقی، ص ۸۷ ـ ۸۸.</ref> آنان را از داشتن [[فرهنگی]] [[تمدنی]] [[محروم]] ساخته بود. [[نظام اخلاقی]] عرب هم بر عاطفه‌ای نامعقول <ref> مفاهیم اخلاقی، ص ۲۱۷.</ref> مبتنی بود. مجموعه عوامل فوق از تشکیل حکومت‌های بزرگ در این منطقه مانع شده و شهرنشینان برای [[حفظ جان]] خود از تعرض [[دشمنان]]، به جلب [[حمایت]] [[مردم]] [[بادیه]] و ایجاد پیوندی محکم با آنان اهتمام می‌ورزیدند.<ref>المفصل، ج ۵، ص ۳۴۸.</ref> خط و الفبا گسترش چندانی در مناطق زیادی از شبه جزیره نداشت <ref>تاریخ قرآن، حجتی، ص ۱۷۹ ـ ۱۸۰، ۲۰۱.</ref> و در [[عصر نزول]]، خط صورتی ابتدایی داشت و فاقد نقطه و علامت بود.<ref> تاریخ قرآن، حجتی، ص ۴۶۳.</ref> | #فرزند [[کشی]] {{متن قرآن|وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلَاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْئًا كَبِيرًا}}<ref>«و فرزندانتان را از ترس ناداری مکشید، ما به آنان و شما روزی می‌دهیم؛ بی‌گمان کشتن آنان گناهی بزرگ است» سوره اسراء، آیه ۳۱.</ref> و نیز تکیه بر سنت‌های قبیله‌ای و [[آداب و رسوم]] [[پدران]] و اجداد {{متن قرآن|وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ}}<ref>«و چون به آنان گفته شود از آنچه خداوند فرو فرستاده است پیروی کنید می‌گویند: (نه) بلکه ما از آنچه پدرانمان را بر آن یافته‌ایم پیروی می‌کنیم؛ آیا حتی اگر پدرانشان چیزی را در نمی‌یافته و راه به جایی نمی‌برده‌اند، (باز از پدرانشان پیروی میکنند؟)» سوره بقره، آیه ۱۷۰.</ref>؛ {{متن قرآن|بَلْ قَالُوا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِمْ مُهْتَدُونَ}}<ref>«(نه،) بلکه گفتند: ما به راستی پدرانمان را بر آیینی یافته‌ایم و ما نیز در پی آنان رهجوییم» سوره زخرف، آیه ۲۲.</ref>.<ref>مفاهیم اخلاقی، ص ۸۷ ـ ۸۸.</ref> آنان را از داشتن [[فرهنگی]] [[تمدنی]] [[محروم]] ساخته بود. [[نظام اخلاقی]] عرب هم بر عاطفه‌ای نامعقول <ref> مفاهیم اخلاقی، ص ۲۱۷.</ref> مبتنی بود. مجموعه عوامل فوق از تشکیل حکومت‌های بزرگ در این منطقه مانع شده و شهرنشینان برای [[حفظ جان]] خود از تعرض [[دشمنان]]، به جلب [[حمایت]] [[مردم]] [[بادیه]] و ایجاد پیوندی محکم با آنان اهتمام می‌ورزیدند.<ref>المفصل، ج ۵، ص ۳۴۸.</ref> خط و الفبا گسترش چندانی در مناطق زیادی از شبه جزیره نداشت <ref>تاریخ قرآن، حجتی، ص ۱۷۹ ـ ۱۸۰، ۲۰۱.</ref> و در [[عصر نزول]]، خط صورتی ابتدایی داشت و فاقد نقطه و علامت بود.<ref> تاریخ قرآن، حجتی، ص ۴۶۳.</ref> | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
==یادکرد قرآن از تمدن‌های پیشین== | ==یادکرد قرآن از تمدن‌های پیشین== | ||
در [[آیات]] فراوانی ضمن یادکرد از [[جوامع]] [[متمدن]] گذشته، به بهره‌مندی آنان از امکانات مادی و نشانه‌های [[تمدن]] اشاره شده است؛ | در [[آیات]] فراوانی ضمن یادکرد از [[جوامع]] [[متمدن]] گذشته، به بهره‌مندی آنان از امکانات مادی و نشانه‌های [[تمدن]] اشاره شده است؛ | ||
#[[حکومت]] [[سلیمان]] {{متن قرآن|قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَهَبْ لِي مُلْكًا لَا يَنْبَغِي لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدِي إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ}}<ref>«گفت: پروردگارا! مرا بیامرز و مرا آن پادشاهی ده که پس از من هیچ کس را نسزد؛ بی‌گمان این تویی که بسیار بخشنده‌ای» سوره ص، آیه ۳۵.</ref>، | # [[حکومت]] [[سلیمان]] {{متن قرآن|قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَهَبْ لِي مُلْكًا لَا يَنْبَغِي لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدِي إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ}}<ref>«گفت: پروردگارا! مرا بیامرز و مرا آن پادشاهی ده که پس از من هیچ کس را نسزد؛ بی‌گمان این تویی که بسیار بخشنده‌ای» سوره ص، آیه ۳۵.</ref>، | ||
#ساختن تندیس‌ها و تمثال‌های [[بدیع]] و [[برج]] برای وی توسط [[جنیان]] {{متن قرآن|يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ}}<ref>«هر چه می‌خواست از محراب‌ها و تندیس‌ها و کاسه‌های بزرگ حوض‌مانند و دیگ‌های استوار (جابه‌جا ناشدنی) برای او می‌ساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.</ref>.<ref>مجمع البیان، ج ۸، ص ۵۹۸.</ref>، | #ساختن تندیس‌ها و تمثال‌های [[بدیع]] و [[برج]] برای وی توسط [[جنیان]] {{متن قرآن|يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ}}<ref>«هر چه می‌خواست از محراب‌ها و تندیس‌ها و کاسه‌های بزرگ حوض‌مانند و دیگ‌های استوار (جابه‌جا ناشدنی) برای او می‌ساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.</ref>.<ref>مجمع البیان، ج ۸، ص ۵۹۸.</ref>، | ||
#[[صنعت]] ذوب فلزات توسط [[ذوالقرنین]] {{متن قرآن|آتُونِي زُبَرَ الْحَدِيدِ حَتَّى إِذَا سَاوَى بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ قَالَ انْفُخُوا حَتَّى إِذَا جَعَلَهُ نَارًا قَالَ آتُونِي أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْرًا}}<ref>«پاره‌های (بزرگ) آهن برایم بیاورید؛ تا هنگامی که میان دو کوه را (پر و) برابر کرد، گفت اکنون (در کوره‌های آتش) بدمید؛ تا هنگامی که آن (پاره‌های آهن) را آتش (گون) کرد، گفت: (اینک) برای من مس گداخته بیاورید تا روی آن بریزم» سوره کهف، آیه ۹۶.</ref>، | # [[صنعت]] ذوب فلزات توسط [[ذوالقرنین]] {{متن قرآن|آتُونِي زُبَرَ الْحَدِيدِ حَتَّى إِذَا سَاوَى بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ قَالَ انْفُخُوا حَتَّى إِذَا جَعَلَهُ نَارًا قَالَ آتُونِي أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْرًا}}<ref>«پاره‌های (بزرگ) آهن برایم بیاورید؛ تا هنگامی که میان دو کوه را (پر و) برابر کرد، گفت اکنون (در کوره‌های آتش) بدمید؛ تا هنگامی که آن (پاره‌های آهن) را آتش (گون) کرد، گفت: (اینک) برای من مس گداخته بیاورید تا روی آن بریزم» سوره کهف، آیه ۹۶.</ref>، | ||
#سدسازی [[قوم]] سبأ {{متن قرآن|فَأَعْرَضُوا فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ سَيْلَ الْعَرِمِ وَبَدَّلْنَاهُمْ بِجَنَّتَيْهِمْ جَنَّتَيْنِ ذَوَاتَيْ أُكُلٍ خَمْطٍ وَأَثْلٍ وَشَيْءٍ مِنْ سِدْرٍ قَلِيلٍ}}<ref>«اما روی گرداندند ما نیز بر آنان سیل ویرانگر را فرستادیم و به جای آن دو باغشان دو باغ جایگزین کردیم با میوه‌هایی تلخ و (درختان) شوره‌گز و اندکی از درخت کنار» سوره سبأ، آیه ۱۶.</ref>.<ref> مجمع البیان، ج ۸، ص ۶۰۵.</ref> | #سدسازی [[قوم]] سبأ {{متن قرآن|فَأَعْرَضُوا فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ سَيْلَ الْعَرِمِ وَبَدَّلْنَاهُمْ بِجَنَّتَيْهِمْ جَنَّتَيْنِ ذَوَاتَيْ أُكُلٍ خَمْطٍ وَأَثْلٍ وَشَيْءٍ مِنْ سِدْرٍ قَلِيلٍ}}<ref>«اما روی گرداندند ما نیز بر آنان سیل ویرانگر را فرستادیم و به جای آن دو باغشان دو باغ جایگزین کردیم با میوه‌هایی تلخ و (درختان) شوره‌گز و اندکی از درخت کنار» سوره سبأ، آیه ۱۶.</ref>.<ref> مجمع البیان، ج ۸، ص ۶۰۵.</ref> | ||
#ساختمان‌سازی [[قوم ثمود]] {{متن قرآن|وَاذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَاءَ مِنْ بَعْدِ عَادٍ وَبَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِهَا قُصُورًا وَتَنْحِتُونَ الْجِبَالَ بُيُوتًا فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ}}<ref>«و یاد کنید آنگاه را که شما را جانشینانی پس از (قوم) عاد قرار داد و در این سرزمین جای داد که در هامون آن کاخ‌ها می‌سازید و کوه‌ها را برای خانه‌سازی می‌تراشید پس نعمت‌های خداوند را به یاد آورید و در این سرزمین تبهکارانه آشوب نورزید» سوره اعراف، آیه ۷۴.</ref> نمونه‌هایی ازاین دست هستند. | #ساختمان‌سازی [[قوم ثمود]] {{متن قرآن|وَاذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَاءَ مِنْ بَعْدِ عَادٍ وَبَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِهَا قُصُورًا وَتَنْحِتُونَ الْجِبَالَ بُيُوتًا فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ}}<ref>«و یاد کنید آنگاه را که شما را جانشینانی پس از (قوم) عاد قرار داد و در این سرزمین جای داد که در هامون آن کاخ‌ها می‌سازید و کوه‌ها را برای خانه‌سازی می‌تراشید پس نعمت‌های خداوند را به یاد آورید و در این سرزمین تبهکارانه آشوب نورزید» سوره اعراف، آیه ۷۴.</ref> نمونه‌هایی ازاین دست هستند. | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
قرآن افزون بر [[نظام]] ویژه‌ای که برای تمدن اسلامی ارائه می‌‌کند به گونه ای ملموس در جنبه‌های مختلف دوره‌های [[تمدن]] و [[زندگی اجتماعی]] [[مسلمانان]] اثرگذار بوده است. البته بیان این نکته لازم است که میان [[جامعه مطلوب]] [[قرآنی]] با [[جامعه]] [[تاریخی]] [[اسلامی]] همواره تفاوت‌هایی بوده و همه اصول بیان شده در [[کلام]] [[وحی]] در [[جوامع]] مسلمانان به [[اجرا]] درنیامده است<ref>قلب اسلام، ص ۱۶۴.</ref>.<ref>[[مهدی ملک محمدی|ملک محمدی، مهدی]]، [[تمدن (مقاله)|مقاله «تمدن»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref> | قرآن افزون بر [[نظام]] ویژه‌ای که برای تمدن اسلامی ارائه می‌‌کند به گونه ای ملموس در جنبه‌های مختلف دوره‌های [[تمدن]] و [[زندگی اجتماعی]] [[مسلمانان]] اثرگذار بوده است. البته بیان این نکته لازم است که میان [[جامعه مطلوب]] [[قرآنی]] با [[جامعه]] [[تاریخی]] [[اسلامی]] همواره تفاوت‌هایی بوده و همه اصول بیان شده در [[کلام]] [[وحی]] در [[جوامع]] مسلمانان به [[اجرا]] درنیامده است<ref>قلب اسلام، ص ۱۶۴.</ref>.<ref>[[مهدی ملک محمدی|ملک محمدی، مهدی]]، [[تمدن (مقاله)|مقاله «تمدن»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref> | ||
===[[زندگی]] عمومی=== | ===[[زندگی]] عمومی=== | ||
مسلمانان به [[قرآن]] بسیار [[احترام]] می‌‌گذارند. آنان بدون [[وضو]] به خط آن دست نمی‌زنند و معمولاً برای [[تلاوت]] وضو می‌‌گیرند. [[آیات قرآن]] به [[فرهنگ عمومی]] [[مردم]] [[رسوخ]] کرده است. به کار بردن عبارات قرآنی مانند: {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}}<ref>«به نام خداوند بخشنده بخشاینده» سوره فاتحه، آیه ۱.</ref>، {{متن قرآن|الْحَمْدُ لِلَّهِ}}<ref>«سپاس» سوره فاتحه، آیه ۲.</ref>، {{متن قرآن|إِنْ شَاءَ اللَّهُ}}<ref> | مسلمانان به [[قرآن]] بسیار [[احترام]] می‌‌گذارند. آنان بدون [[وضو]] به خط آن دست نمی‌زنند و معمولاً برای [[تلاوت]] وضو می‌‌گیرند. [[آیات قرآن]] به [[فرهنگ عمومی]] [[مردم]] [[رسوخ]] کرده است. به کار بردن عبارات قرآنی مانند: {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}}<ref>«به نام خداوند بخشنده بخشاینده» سوره فاتحه، آیه ۱.</ref>، {{متن قرآن|الْحَمْدُ لِلَّهِ}}<ref>«سپاس» سوره فاتحه، آیه ۲.</ref>، {{متن قرآن|إِنْ شَاءَ اللَّهُ}}<ref>«اگر خداوند بخواهد» سوره بقره، آیه ۷۰.</ref>، {{متن قرآن|سَلَامٌ عَلَيْكُمْ}}<ref> سوره انعام، آیه ۵۴.</ref> در گفت و گوها از سوی مسلمانان [[گواه]] این مدعاست<ref>قلب اسلام، ص ۴۱ ـ ۴۲.</ref>. | ||
[[تعیین]] ملاک [[تقوا]] برای [[برتری]] [[انسان‌ها]] سبب شده تا گروه‌های مختلف [[نژادی]] در سراسر عالم به [[اسلام]] [[گرایش]] داشته باشند. برخلاف تفاوت‌های [[فرهنگی]] و [[عقیدتی]]، قرآن همواره [[عامل وحدت]] و اشتراک همه مسلمانان بوده است؛<ref>قلب اسلام، ص ۷۲.</ref> برای نمونه آنان در سراسر [[جهان]] قرآن را به [[زبان عربی]] می‌‌خوانند. <ref>قلب اسلام، ص ۱۰۵.</ref> در بسیاری از مناطق در مجالس یادبود [[درگذشتگان]]، [[مهمانان]] نسخه‌های چاپ شده قرآن را قرائت میکنند؛ همچنین [[کشورهای اسلامی]] مسابقات قرآن برگزار کرده و بدین گونه به نگهداری و [[ترویج]] روش‌های ویژه خود در فن قرائت می‌‌پردازند. در نگاهی دیگر با [[پیشرفت]] و دگرگونی رسانه‌ها حضور قرآن در جامعه شکل جدیدی به خود می‌‌گیرد. در بسیاری از کشورهای اسلامی مانند [[عربستان]] سعودی، [[مصر]] و [[مراکش]] [[قرائت قرآن]] به طور دائم از شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی پخش می‌‌شود. در برخی کشورها این کار در بخش‌هایی از [[روز]] انجام می‌‌گیرد. <ref>Encyclopedia of the Qurبn, Social Sciences and the Qurبn, </ref> افزون بر این، رسانه‌ها و امکانات جدید مانند اینترنت و لوح‌های فشرده به [[راحتی]] بسیاری از برنامه‌های قرآنی شامل قرائت، [[حفظ]] و [[تفسیر]] را در [[اختیار]] علاقمندان قرار می‌‌دهند.<ref>[[مهدی ملک محمدی|ملک محمدی، مهدی]]، [[تمدن (مقاله)|مقاله «تمدن»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref> | [[تعیین]] ملاک [[تقوا]] برای [[برتری]] [[انسان‌ها]] سبب شده تا گروه‌های مختلف [[نژادی]] در سراسر عالم به [[اسلام]] [[گرایش]] داشته باشند. برخلاف تفاوت‌های [[فرهنگی]] و [[عقیدتی]]، قرآن همواره [[عامل وحدت]] و اشتراک همه مسلمانان بوده است؛<ref>قلب اسلام، ص ۷۲.</ref> برای نمونه آنان در سراسر [[جهان]] قرآن را به [[زبان عربی]] می‌‌خوانند. <ref>قلب اسلام، ص ۱۰۵.</ref> در بسیاری از مناطق در مجالس یادبود [[درگذشتگان]]، [[مهمانان]] نسخه‌های چاپ شده قرآن را قرائت میکنند؛ همچنین [[کشورهای اسلامی]] مسابقات قرآن برگزار کرده و بدین گونه به نگهداری و [[ترویج]] روش‌های ویژه خود در فن قرائت می‌‌پردازند. در نگاهی دیگر با [[پیشرفت]] و دگرگونی رسانه‌ها حضور قرآن در جامعه شکل جدیدی به خود می‌‌گیرد. در بسیاری از کشورهای اسلامی مانند [[عربستان]] سعودی، [[مصر]] و [[مراکش]] [[قرائت قرآن]] به طور دائم از شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی پخش می‌‌شود. در برخی کشورها این کار در بخش‌هایی از [[روز]] انجام می‌‌گیرد. <ref>Encyclopedia of the Qurبn, Social Sciences and the Qurبn, </ref> افزون بر این، رسانه‌ها و امکانات جدید مانند اینترنت و لوح‌های فشرده به [[راحتی]] بسیاری از برنامه‌های قرآنی شامل قرائت، [[حفظ]] و [[تفسیر]] را در [[اختیار]] علاقمندان قرار می‌‌دهند.<ref>[[مهدی ملک محمدی|ملک محمدی، مهدی]]، [[تمدن (مقاله)|مقاله «تمدن»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref> | ||