|
|
| خط ۱۶۸: |
خط ۱۶۸: |
| [[ولایت تشریعی]] (به معنای [[حق تصرف]]) در [[حقیقت]] منحصر به [[خداوند]] است، برخی مراتب آن برای بعضی [[انبیاء]]، [[پیامبر اسلام]]{{صل}}، [[امامان معصوم]]{{ع}} و در [[عصر غیبت]] برای [[فقیه عادل]] [[آگاه]] به مسائل [[زمان]] نیز ثابت است<ref>{{عربی|والولایة التشریعیة فی الواقع منحصرة بالله تعالی، بید انه سبحانه أسندها إلی أولیائه وأنبیائه،... ولایة الله التشریعیة علی أقسام، وإن شئت قلت علی مظاهر: فولایة النبی وآله الأطهار مظهر من مظاهر هذه الولایة. وولایة الفقهاء والعلماء مظهر أخر من مظاهر هذه الولایة. وولایة الوالدین علی الأولاد مظهر منها أیضا، وولایة الزوج علی زوجته وقیومیته کذلک}}، سید علی عاشور، الولایة التکوینیة لآل محمد{{ع}}، ص۲۸۱.</ref>. | | [[ولایت تشریعی]] (به معنای [[حق تصرف]]) در [[حقیقت]] منحصر به [[خداوند]] است، برخی مراتب آن برای بعضی [[انبیاء]]، [[پیامبر اسلام]]{{صل}}، [[امامان معصوم]]{{ع}} و در [[عصر غیبت]] برای [[فقیه عادل]] [[آگاه]] به مسائل [[زمان]] نیز ثابت است<ref>{{عربی|والولایة التشریعیة فی الواقع منحصرة بالله تعالی، بید انه سبحانه أسندها إلی أولیائه وأنبیائه،... ولایة الله التشریعیة علی أقسام، وإن شئت قلت علی مظاهر: فولایة النبی وآله الأطهار مظهر من مظاهر هذه الولایة. وولایة الفقهاء والعلماء مظهر أخر من مظاهر هذه الولایة. وولایة الوالدین علی الأولاد مظهر منها أیضا، وولایة الزوج علی زوجته وقیومیته کذلک}}، سید علی عاشور، الولایة التکوینیة لآل محمد{{ع}}، ص۲۸۱.</ref>. |
|
| |
|
| == منشأ [[ولایت]] == | | ==منشأ ولایت== |
| مسأله دیگر در بحث ولایت، تحقیق و توجه به منشأ و سبب ولایت است؛ سبب یا اسبابی‌که ولایت را برای صاحبان آن در خارج محقق می‌سازد. این مسأله را می‌توان در دو فرضیه «[[ولایت خداوند]]» و «ولایت غیر [[خدا]]» تبیین کرد.
| | {{اصلی|منشأ ولایت}} |
| | |
| === در [[خداوند]] (ذاتی) ===
| |
| از آنجایی که [[ولایت]] برای خداوند، ذاتی و اصلی است<ref> [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ولایت فقیه ولایت فقاهت و عدالت (کتاب)|ولایت فقیه ولایت فقاهت و عدالت]]، ص۱۳۲.</ref>؛ بحث منشأ و سبب ولایت درباره خداوند معنایی نداشته باشد؛ چون همان‌طوری‌که ولایتش ذاتی است، سببش نیز ذاتی خواهد بود. مسأله مهم تبیین سبب در ولایت غیر [[الهی]] است.
| |
| | |
| === در غیر خداوند (عَرَضی) ===
| |
| همان‌طوری که ولایت برای [[انسان]]، عرضی است نه ذاتی، منشأ و سبب آن نیز عرضی خواهد بود. بدین جهت باید دانست که سبب آن چیست؟ [[خداوند متعال]] راه‌های متعددی را نشان داده که اگر کسی آن را بپیماید، نتیجه‌اش تقرب به خداوند میشود و این [[تقرب]] سبب اعطای [[ولایت الهی]] به او خواهد شد. بهترین راه وصول به [[مقام]] والای ولایت، [[معرفت]] و [[اخلاص]] در عمل است<ref> [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ولایت در قرآن - جوادی آملی (کتاب)|ولایت در قرآن]]، ج۱، ص۱۱۱.</ref>. از آنجایی‌که ولایت از راه [[قرب به خدا]] حاصل میشود، باید [[قرب]] از طرف [[عبد]] شروع بشود؛ چون از طرف [[خدای سبحان]] خواه ناخواه این قرب حاصل است. خدای سبحان که {{متن قرآن|بِكُلِّ شَيْءٍ مُحِيطً}}<ref>«و خداوند به هر چیزی، نیک داناست» سوره نساء، آیه ۱۲۶.</ref> است، معقول نیست از چیزی دور باشد. پس اگر انسان بخواهد این اضافه را برقرار کند، باید به وسیله [[اعمال شایسته]]، خود را به خدا نزدیک گرداند<ref> [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ولایت در قرآن - جوادی آملی (کتاب)|ولایت در قرآن]]، ج۱، ص۵۸.</ref>.
| |
|
| |
|
| ==مراتب ولایت== | | ==مراتب ولایت== |
