پرش به محتوا

توحید در قرآن (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جایگزینی صفحه با 'توحید در قرآن (کتاب) ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد: * توحید در قرآن - جوادی آملی (کتاب): نوشته عبدالله جوادی آملی انتشارات اس‍راء‏‫؛ * توحید در قرآن - بسیج حقوق‌دانان (کتاب): نوشته سازمان بسیج حقوق‌دانان انتشارات [...'
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | عنوان = توحید در قرآن | عنوان اصلی = تفسیر موضوعی قرآن کریم | تصویر = IM010364.jpg | اندازه تصویر = 200px | از مجموعه = | زبان = فارسی | زبان اصلی = | نویسنده = عبدالله جوادی آملی | نویسندگان = | تحقیق یا تدوین = حیدر علی ایوبی | زیر نظر = |...» ایجاد کرد)
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
 
(جایگزینی صفحه با 'توحید در قرآن (کتاب) ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد: * توحید در قرآن - جوادی آملی (کتاب): نوشته عبدالله جوادی آملی انتشارات اس‍راء‏‫؛ * توحید در قرآن - بسیج حقوق‌دانان (کتاب): نوشته سازمان بسیج حقوق‌دانان انتشارات [...')
برچسب: جایگزین شد
 
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
توحید در قرآن (کتاب) ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
| عنوان = توحید در قرآن
| عنوان اصلی = تفسیر موضوعی قرآن کریم
| تصویر = IM010364.jpg
| اندازه تصویر = 200px
| از مجموعه =
| زبان = فارسی
| زبان اصلی =
| نویسنده = [[عبدالله جوادی آملی]]
| نویسندگان =
| تحقیق یا تدوین = [[حیدر علی ایوبی]]
| زیر نظر =
| به کوشش =
| مترجم =
| مترجمان =
| ویراستار = [[سید حسین شفیعی]]، [[علی اسلامی]]
| ویراستاران =
| موضوع = [[توحید در قرآن]]
| مذهب = شیعه
| ناشر = [[اس‍راء‏‫ (ناشر)|انتشارات اس‍راء‏‫]]‬‬‬‬
| به همت =
| وابسته به =
| محل نشر = قم، ایران
| سال نشر = 1385
| تعداد جلد =
| تعداد صفحات = 792
| شابک = ‭9645984254‬‬
| شماره ملی = ‎1096513
}}
'''توحید در قرآن (تفسیر موضوعی قرآن کریم)'''، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مباحث کلی [[توحید]] می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر [[عبدالله جوادی آملی]] است و [[اس‍راء‏‫ (ناشر)|انتشارات اس‍راء‏‫]] انتشار آن را به عهده داشته است.‬‬‬‬


== دربارهٔ کتاب ==
* [[توحید در قرآن - جوادی آملی (کتاب)]]: نوشته [[عبدالله جوادی آملی]] انتشارات [[اس‍راء‏‫ (ناشر)|اس‍راء‏‫]]؛
در معرفی این کتاب آمده است: «[[توحید در قرآن]] پس از طرح مباحث کلی [[توحید]]، در سه بخش، و طی فصولی متعدد مباحث [[قرآن]] و راه‌های [[شناخت]]، [[براهین]] [[توحیدی]] قرآن، [[مراتب توحید]]، [[توحید]] در ذات، توحید در [[اسما]] و صفات، [[توحید افعالی]]، [[توحید عملی]]، [[موحدان]] در قرآن، [[نفی]] [[شرک]] انواع شرک، گروه‌های [[مشرک]]، موجبات و پیامدهای شرک را مورد علاقه قرار می‌دهد. [[حضرت]] استاد [[آیة الله جوادی آملی]] که [[انس]] با قرآن و [[حشر]] با [[معارف]] والای آن، [[حقیقت]] وجودی و ساختار [[معرفتی]] و [[معنوی]] ایشان را تشکیل می‌دهد، بسیاری از مباحث عمده توحید را از منظر قرآن مورد تبیین، تحلیل و تعلیل قرار داده و منظرهای مختلف [[فلسفی]] و [[عرفانی]] را در [[خدمت]] [[معرفت]] [[قرآنی]] آورده‌اند. [[تفسیر موضوعی]] با شیوه ممتاز و بهره‌وری فراوان [[علمی]] و عملی خود نیاز به اشراف و [[حضور]] [[مفسّر]] به تمامی ابعاد [[آیات الهی]] را دارد که این جز با [[دل]] و [[سرسپردن]] به حقیقت [[نورانی]] قرآن ممکن نیست».
* [[توحید در قرآن - بسیج حقوق‌دانان (کتاب)]]: نوشته [[سازمان بسیج حقوق‌دانان]] انتشارات [[پژواک عدالت (ناشر)|پژواک عدالت]]؛
 
* [[توحید در قرآن - افضلی (کتاب)]]: نوشته [[علی افضلی]] انتشارات [[دانشگاه قرآن و حدیث (ناشر)|دانشگاه قرآن و حدیث]].
== فهرست کتاب ==
{{ابهام‌زدایی}}
{{فهرست اثر}}
=== [[خداشناسی]] ===
* [[قرآن]] و [[سیر]] الی [[الله]]
* [[اعتقاد]] عالمانه به [[توحید]]
*قرآن و [[استدلال]] بر مبدأ
* [[فطری]] بودن [[گرایش]] به مبدأ
* [[آگاهی]] موجودات به مبدأ
*عجز از اکتناه ذات و صفات ذاتی
* [[نقد]] [[سخن]] مدعیان امکان اکتناه
*دیدگا‌ها در [[شناخت خدا]]
*جمع بین [[تشبیه و تنزیه]]
 
=== بخش یکم: قرآن و [[راه‌های شناخت خدا]] ===
*راه [[نیل]] به توحید
#راه آفاقی
#راه انفسی
##نکاتی درباره [[نفس]]
#از مقصد به مقصود
==== فصل یکم: راه آفاقی (شناخت خدا با [[علم حصولی]]) ====
* [[برهان]] در اصطلاح قرآن
* [[براهین]] قرآن بر توحید  
*امتیازات براهین قرآن
# [[جامع]] [[شهود]] [[عقلی]] و [[نقلی]]
#جامع [[حکمت نظری]] و عملی
#عمیق و رسا
*براهین [[توحیدی]] قرآن
** [[برهان تمانع]]
***کاربر واژه [[فساد]] در قرآن
***شکل منطقی برهان
***رابطه مقدم و [[تالی]]
***تقریر برهان
*** [[شبهات]] برهان تمانع
***احتمال تعدد [[خدا]] و [[جهان]]
***تعمیم برهان تمانع به [[تشریع]]
***برهان تمانع در [[روایات]]
** [[برهان محبت]]
***محور برهانن [[محبت]]
*** [[حد وسط]] در براهن [[حضرت ابراهیم]]{{ع}}
***تبیین برهان محبت
***تنافی افول با [[ربوبیت]]
*** [[احتجاج حضرت ابراهیم]]{{ع}} برای دیگران
***ویژگی‌های برهان محبت
**#خالی از پیچیدگی فنی و اصطلاحی
**#حاوی برهان [[شهودی]] و عقلی
**#مفید [[یقین]] منطقی
**# [[جامعیت]] برهان محبت
**#درآمیختن [[معرفت]] با محبت
** [[برهان حرکت]]
***محور اصلی در حرکت‌های طبیعی قرآن
**#وزش [[باد]] و [[بارش باران]]
**#حرکت آب‌ها
**#حرکت [[ستارگان]]
**# [[رویش گیاهان]]
**#سیر تطور [[انسان]]
** [[برهان نظم]]
*** [[هدف]] از برهان نظم
***نظام‌های [[حاکم]] بر جهان
**# [[نظم]] فاعلی
**# [[نظام]] درونی و بیرونی
**برهان [[حیات]] و [[مرگ]]
*** [[حقانیت]] مرگ و [[زندگی]]
***مبدأ فاعلی حیات و مرگ
*** [[احتجاج ابراهیم]]{{ع}}
*** [[زمامدار]] [[حیات]] و مرگ
***مرگ و [[حیات معنوی]]
**برهان شخادت خدا
***تقریر برهان [[شهادت]]
** [[برهان ولایت]]
***امر به استدلال
*** [[نفی ولایت]] غیر خدا
***خدای نوآور و مبتکر
***تأمین کننده نیازهای [[بشر]]
***تبیین برهان ولایت
***ابعاد برهان ولایت
**# [[هماهنگی]] براهین قرآن با [[سیر و سلوک]]
**#محتوای [[آیه]] و [[شأن نزول]]
**# [[سوره انعام]] و براهین توحیدی
==== فصل دوم: راه انفسی ====
*مقصود از انفسی
۱. حیات فطری انسان
* [[توحید فطری]]
# [[آیات]] [[تذکره]]
#آیات [[نسیان]]
#گرایش مقطعی به خدا
*تبیین [[راه فطرت]]
# [[بینش]] شهودی [[مضطر]]
#توجه به سبب [[برتر]] هنگا [[انقطاع]]
۲. حیات طبیعی انسان
*نفس و [[شئون]] آن
*تبیین راه انفسی
*محورهای راه انفسی
#ساللک و مسللک
#مبدأ و مقصد
# [[زمان]]
#زاد و توشه
#مرکب
*دست آوردهای راه انفسی
*موانع راه انفسی
# [[گناه]]
# [[شک و تردید]]
# [[اعراض]] از [[یاد خدا]]
*امتیازات راه انفسی بر آفاقی
# [[حضوری بودن علم]]
#زوال ناپذیری [[علم]]
#ناگسستگی علم از [[عمل]]
#سودمندترین [[معرفت]]
* [[حدیث]] [[معرفت نفس]]
==== فصل سوم: از مقصد به مقصود یا [[سیر]] در [[حقیقت]] هستی ====
*امتیازات راه سوم
* [[قرآن]] و [[شناخت خدا]] با [[خدا]]
* [[روایات]] و شناخت خدا با خدا
* [[دشواری]] راه سوم
 
=== بخش دوم: [[مراتب توحید]] ===
====فصل یکم: [[توحید ذات]] ====
* [[تنزه]] خدا از [[وحدت]] عددی و شخصی
** [[وجه]] اطلاق عدد بر خدا
**معرفت ذات وجاب
** [[براهین توحید]] و [[اختلاف]] مبانی
**راه‌های معرفت [[واجب]]
**محکم‌ترین [[برهان]] [[توحیدی]]
*سیر [[علمی]] [[برهان صدیقین]]
**تقریر برهان صدیقین
**برهان صدیقین و [[کتاب و سنت]]
**بهتری [[برهان توحید]]
**برهان بسیط الحقیقه
**اقتضای ذاتی بسیط الحقیقه
** [[توحید ذاتی]] در قرآن
**یکتایی و [[یگانگی]] [[خدای سبحان]]  
==== فصل دوم: [[توحید]] [[اسما]] وصفات ====
*معنای اسم و صفت
**بررسی توفیقی بودن [[اسماء الله]]
**توفیقی بودن اسماء الله در [[عرفان]] و [[حکمت]]
** [[حکم]] اسمای لفظی
** [[ادله]] توفیقی بودن اسماء الله
*نکاتی درباره اسمای حسنا
**اسمای خدای سبحان در قرآن
** [[تسبیح]] و [[تقدیس]] اسما
**اختصاص اسمای حسنا به خدا
*مراتب اسمای حسنا
** [[حاکمیت]] برخی اسما بر برخی ئیگر
**اسمای حسنا و دو [[نظریه]] [[افراط]] و [[تفریط]]
**تأثیر [[اسمای الهی]] در [[نظام هستی]]  
* [[صفات ثبوتی]] و سلبی
**ارجاع صفات ثبوتی به سلبی و [[نقد]] آن
**نمونه‌ای از [[صفات سلبی]] ([[رؤیت]])
**اقسام رؤیت
*# [[رؤیت ظاهری]]
*#رؤیت مفهومی
*#رؤیت [[شهودی]]
**رؤیت مورد تقاضای [[حضرت موسی]]{{ع}}
*#رؤیت به معنای علم
*#بیان [[خواست مردم]]
*# [[شهود]] [[قلبی]]
*دیدگاه‌ها درباره [[صفات الهی]]
۱. [[مذهب]] [[تشبیه]]
* [[یهود]]
* [[نصارا]]
*گروه مشبهه و [[مجسمه]]
۲. [[تنزیه]] مطلق
*ابطال مذهب تعطیل
۳. جمع بین [[تشبیه و تنزیه]]
*قرآن و جمع بین تشبیه و تنزیه
* [[محکمات]] قرآن در صفات ذاتی
** [[تدارک]] تشبیه با [[تنزیه]]
**روایات و [[نفی]] تشبیه و تنزیه
*تقسیمی دیگر برای اسما و صفات الهی
** [[صفات ذات]]
** [[صفات فعل]]
***تشخیص صفات فعل از صفات ذات
***تفاوت‌های اوصاف ذاتی و فعلی
*نحوه [[ارتباط]] صفات با ذات
**زیادت صفات بر ذات
** [[ادله]] [[اشاعره]]
** [[قیام]] صفات به ذات
** [[تشبیه]] به صفات ممکن
**عدم امکان حمل به شیء برخود
** [[نفی]] صفات یا [[مذهب]] تعطیل
**عینیت صفات با ذات
* [[دلایل]] [[امامیه]] بر عینیت صفات با ذات
** [[دلایل عقلی]]
**دلایل [[نقی]]
*بیان [[صفات ذات]]
۱. [[حیات]]
*وجد تشکیکی [[حیات]]
* [[اثبات]] صفات حیات برای [[خدا]]
*ویژگی‌های [[حیات الهی]]  
* [[توحید]] حیات
*حیات در [[روایات]]
۲. [[علم]]
*اقسام [[علم الهی]]
** [[علم ذاتی]]
** [[علم فعلی]]
* [[قرآن]] و علم فعلی [[الهی]]
*عمق و [[گستره علم]] فعلی خدا
*ویژگی‌های علم الهی
*علم الهی و [[افعال]] [[انسان]]
*توحید در علم
۳ و ۴. [[سمیع]] و [[بصیر]]
*دوگانگی در سمیع و بصیر
*مراتب شنود
*توحید سمیع و بصیر
۵. [[قدرت]]
*قدرت در لغت
*قدرت در اصطلاح
* [[براهین]] [[قدرت الهی]]
# [[برهان عقلی]]
# [[برهان نقلی]]
*یکم. اثبات قدرت و [[توانایی]]
*دوم. نفی انوعا [[تعجیز]] از خدا
* [[تنزیه]] قدرت الهی
*توحید در قدرت
#برهان عقلی بر توحید قدرت
#برهان نقلی بر توحید قدرت
* [[فروع]] قدرت نامتناهی
*نکاتی درباره توحید قدرت
۶. [[عزت]]
*معنای عزت
*عزت کاذب
*عزب [[صادق]]
*توحید در عزت
*عزت در [[ادعیه]]
*«[[حق]]»، [[وصف]] مشترک بین ذات و فعل
*«حق» در لغت
*«حق» در قرآن
*«حق»در [[حکمت]]
*«حق»در [[عرفان]]
==== فصل سوم: توحید افعالی ====
*ویژگی‌های فعل الهی
#تحقق فعل، به صرف [[اراده]]
# [[تخلف]] ناپذیری فعل از اراده
#کفایت مبدأ فاعلی
#مادی نبودن فعل
#صدور به نحو تجلی
#دوام [[فیض]]
#حکیمانه بودن
# [[اختیار]]
#تحقق [[وعده]] و امکان [[عفو]] از [[عید]]
#بررسی برخی از روایات
*تبیین [[صفات فعل]]
** [[توحید در خالقیت]]
*** [[توحید خالقیت]] و مسئله [[شرور]]
***اقسام شرور [[تکوینی]]
***نقش انسان در تبدیل [[نعمت]] به نقمت
***منشأ انتزاع [[خیر و شر]]
*** [[نظام احسن]]
***نسبی بودن [[شر]]
***عدمی بودن شر
*** [[جهان]] تهی از شر
** [[توحید در مالکیت]]
***سر تاکید [[انبیا]] بر [[توحید مالکیت]]
***نحوه اسناد امور اعتباری به خدا
** [[توحید در ربوبیت]]
*گستره [[ربوبیت الهی]]
** [[توحید در رازقیت]]
** [[توحید در ولایت]]
***اقسام [[ولایت]]
*** [[ولایت در قرآن]]
***ولایت غیر خدا
***ولایت پاداشی
* [[توحید افعالی]] و [[نظام]] علیت
# [[ضرورت]] [[قانون]] علت و معلول
# [[التزام]] همگانی به [[قانون علیت]]
#قرآن و [[قانون علیت]]
#علت مورد بحث
# [[امتناع]] توارد
*آرا و انظار
# [[نفی]] [[نظام]] علیت
## [[ادله]] [[اشاعره]]
##اشکال [[علامه]] به اشاعره
#تفکیک بین [[توحید افعالی]] و نظام علیت
#جمع بین توحید افعالی و نظام علیت
##علت‌های طولی
##علت [[حقیقی]] و علت‌های اعدادی
#ارجاع علیت به تشان
#مبنای مظهریت و تشأن
##تلطیف و ترقیق علیت، نه نفی آن
*توحید افعالی و [[اراده انسان]]
**آرا و [[انتظار]]
** [[نظریه جبر]]
***ادله شاعر
*** [[دلیل عقلی]]
*** [[دلیل نقلی]]
***دلیل نقلی [[روایی]]
*** [[پاسخ]] اجمالی
***مسئله اسناد [[اضلال]] به [[خدا]]
***آرای [[مفسران]] و [[فرق اسلامی]]
*** [[اقسام هدایت]] و انواع [[ضلال]]
**** [[هدایت تکوینی عام]]
**** [[هدایت تشریعی]]
**** [[هدایت تکوینی]] خاص یا پاداشی
****اضلال اابتدایی
****اضلال [[کیفری]]
***علل اضلال کیفری
***اضلال کیفری در [[روایات]]
** [[نظریه تفویض]]
*#دلیل عقلی [[معتزله]]
*#دلیل نقلی معتزله
** [[نظریه]]«[[امر بین امرین]]»
*** [[ادله قرآنی]]
*** [[دلیل روایی]]
***نفی [[جبر و تفویض]] در روایات
*توحید افعالی و [[روایات تفویض]]
**مظهریت و [[توحید]] [[اسما]]
**شواهد [[مظهریت تام]] [[انسان کامل]]
*** [[آیات]]
*** [[هماهنگی]] مظمون آیات با توحید
***روایات
*** [[حدیث قرب نوافل]] و مظهریت
*** [[کلام]] بزرگان در شرح [[حدیث]]  
***راه حل کلیدی
***مظاهر [[سقوط]]
==== فصل چهارم: [[توحید عملی]] ====
*اهمیت توحید عملی
*گستره توحید عملی
# [[جهان تکوین]]
# [[عالم]] [[تشریع]]
*جلوه‌های توحید عملی
*یکم. [[توحید در عبادت]]
*ادله [[توحید عبادی]]
# [[خالقیت]]
# [[ربوبیت]]
# [[الوهیت]]
# [[مالکیت]] [[مرگ]] و [[حیات]]
# [[زمامداری]] نفع و [[ضرر]]
* [[شبهات]] توحید عبادی
# [[سجده فرشتگان]]
# [[سجده]] [[حضرت یعقوب]]{{ع}}
*دوم. [[توحید در حمد]]
*اهمیت [[حمد]] [[الهی]]
*اقسام حمد
*انحصار محمودیت در [[خدای سبحان]]
*سوم. [[توحید در دعا]]
* [[قرآن]] و توحید در دعا
*روایات و توحید در دعا
==== فصل پنجم: [[موحدان]] در قرآن ====
*روش [[تربیتی]] قرآن
*منادیان توحید
*موحدان در [[دعا]]
*ره‌آوردهای [[موحد]] بودن
# [[شناخت]] [[واقعی]] [[انسان]] و [[جهان]]
# [[امان]] و [[آرامش]]
# [[حریت]] و [[وارستگی]]
 
=== بخش سوم: نفی [[شرک]] ===
*شرک و گستره آن
* [[مشرک]] اسمی و وصفی
*مفاهیم متقارب با شرک
# [[کفر]]
# [[الحاد]]
# [[نفاق]]
*شرک بدترین [[ستم]] به توحید
==== فصل یکم: انواع شرک ====
* [[شرک در ذات]]
* [[شرک در صفات]] ذاتی
*شرک در صفات فعلی
*شرک در خالقیت
*شرک در ربوبیت
*شرک در [[عبادت]]
*واکنش‌های عملی [[مشرکان]]
*واکنش‌های عملی مشرکان
* [[ضرورت]] تحقیق و نفی [[تقلید]]
*شرک در [[عمل]]
*مرز [[توحید]] ور [[شرک]]
* [[عبادت]]
* [[توسل]]
*توسل در [[قرآن]] و [[روایات]]
* [[شفاعت]]
==== فصل دوم: گروه‌های [[مشرک]] ====
*دهریه
*ابطال [[ازلی]] بودن ماده
* [[بت پرستان]]
* [[پرستش ملائکه]]
* [[پرستش]] اجرام آسمانی
*پرستش[[جن]]
*دو گانه پرستان
* [[اهل کتاب]]
*تثلیت [[نصارا]]
** [[غلو در دین]]
* [[شعار]] اصلی [[مسیحیان]]
*تضاد تثلیت با توحید
*قرآن و ابطال شرک نصارا
*فرق بین «ثالث ثلاثه» و «رابع ثلاثه»
* [[ثنویت]] [[یهود]]
*محسوس دانستن [[خدا]]
*گوساله پرستی
* [[نبوت]] [[عزیز]]
*بدعت‌های شرک آلود
*ترجیح بت پرستان بر [[مسلمانان]]
==== فصل سوم: ریشه‌های شرک ====
* [[هواپرستی]]
* [[جهالت]]
** [[جهل]] در مقابل [[علم]]
**جهل در مقابل [[عقل]]
* [[حس‌گرایی]]
*تنوع موجودات و تشتت حوادث
* [[تقلید کورکورانه]]
*سردمداران [[زر و زور]]
* [[شخصیت]] پرستی
** [[نفی]] [[غلو]] در روایات
*منابع پنداری
*شفاعت
* [[تقرب به خدا]]
* [[طلب]] [[نصرت]]
* [[عزت‌طلبی]]
* [[تعصب]] و [[لجاجت]]
** [[جدال]] [[باطل]] [[مشرکان]]
==== فصل چهارم: پیامدهای شرک ====
* [[محروم]] شدن از [[معارف الهی]]
* [[تفرقه]] و [[جنگ]]
* [[محرومیت]] از [[مغفرت]]
* [[مذمت]] و [[خواری]]
* [[عذاب]] [[جهنم]]
* [[بینش]] و [[عمل]]مشرکان
#ناکامی
# [[تباهی]]
# [[سست]] بنیانی
# [[پوچی]]
# [[تاریکی]]
# [[سقوط]]
# [[اضطراب]]
#کودنی
==== فصل پنجم: [[برائت]] همگانی از شرک ====
* [[تبری]] مشرکان
*تبری [[بت‌ها]]
*تبری معبودان
*تبری [[حضرت عیسی]]{{ع}}
*تبری [[ملائکه]]
*تبری [[عابد]] و [[معبود]]
*تبری [[گواهان]]
{{پایان فهرست اثر}}
 
== دربارهٔ پدیدآورنده ==
{{پدیدآورنده ساده
| پدیدآورنده کتاب = عبدالله جوادی آملی}}
 
== دریافت متن ==
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
[[رده:کتاب]]
[[رده:کتاب‌های عبدالله جوادی آملی]]
[[رده:آثار عبدالله جوادی آملی]]
[[رده:کتاب‌های دارای چکیده]]
[[رده:کتاب‌های دارای فهرست]]
[[رده:کتاب‌های دارای متن دیجیتال]]
[[رده:کتاب‌های فاقد متن PDF]]
۲۴٬۴۶۴

ویرایش