پرش به محتوا

اراضی صلح در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[اراضی صلح]]، به زمین‌هایی گفته می‌شود که بین صاحبان آنها و [[حکومت اسلامی]]، [[صلح]] نامه‌ای منعقد شده بود<ref>تذکرة الفقها، ج۱، ص۴۴۶-۴۴۴؛ جواهرالکلام، ج۲۱، ص۱۷۴؛ تحریرالوسیله، ج۲، کتاب احیاء الموات.</ref>. این [[صلح‌نامه]]، اغلب به یکی از سه طریق ذیل انجام می‌شد:
[[اراضی صلح]]، به زمین‌هایی گفته می‌شود که بین صاحبان آنها و [[حکومت اسلامی]]، [[صلح]] نامه‌ای منعقد شده بود<ref>تذکرة الفقها، ج۱، ص۴۴۶-۴۴۴؛ جواهرالکلام، ج۲۱، ص۱۷۴؛ تحریرالوسیله، ج۲، کتاب احیاء الموات.</ref>. این [[صلح‌نامه]]، اغلب به یکی از سه طریق ذیل انجام می‌شد:
# [[اراضی]] در [[اختیار]] صاحبان آن بوده و مالکیتشان کما کان محفوظ مانده و در مقابل، [[مالیات]] تعیین شده از سوی [[امام]] و ولی [[مسلمین]] را بپردازند؛
# [[اراضی]] در [[اختیار]] صاحبان آن بوده و مالکیتشان کما کان محفوظ مانده و در مقابل، [[مالیات]] تعیین شده از سوی [[امام]] و ولی [[مسلمین]] را بپردازند؛
#مالکان، [[اراضی]] خویش را تقدیم [[مسلمانان]] نموده و [[مالکیت]] آنها نسبت به آن [[اراضی]] زایل گردد و فقط اجازه می‌یابند بر روی آن کار کنند و بخشی از در آمد آن را به عنوان "[[مال]] الاجاره" به [[حکومت اسلامی]] بپردازند، و چون [[حاکم اسلامی]] مسؤول [[حفظ]] و تأمین [[مصالح]] [[امت اسلامی]] است، بایستی بر کیفیت بهره‌برداری از این نوع [[زمین‌ها]]، [[نظارت]] داشته و هر گونه تصرفی با اجازه او انجام گیرد؛
# مالکان، [[اراضی]] خویش را تقدیم [[مسلمانان]] نموده و [[مالکیت]] آنها نسبت به آن [[اراضی]] زایل گردد و فقط اجازه می‌یابند بر روی آن کار کنند و بخشی از در آمد آن را به عنوان "[[مال]] الاجاره" به [[حکومت اسلامی]] بپردازند، و چون [[حاکم اسلامی]] مسؤول [[حفظ]] و تأمین [[مصالح]] [[امت اسلامی]] است، بایستی بر کیفیت بهره‌برداری از این نوع [[زمین‌ها]]، [[نظارت]] داشته و هر گونه تصرفی با اجازه او انجام گیرد؛
#طبق [[مصلحت اندیشی]] [[حاکم اسلامی]]، این [[اراضی]] جزو [[انفال]] به شمار آمده و به ملکیت [[دولت اسلامی]] در خواهد آمد<ref>بدایة المجتهد، ج۱، ص۳۸۸؛ المبسوط، ج۲، ص۵۲؛ جواهر، ج۲۱، ص۲۹۹ و ۲۳۳.</ref><ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۲۶.</ref>.
# طبق [[مصلحت اندیشی]] [[حاکم اسلامی]]، این [[اراضی]] جزو [[انفال]] به شمار آمده و به ملکیت [[دولت اسلامی]] در خواهد آمد<ref>بدایة المجتهد، ج۱، ص۳۸۸؛ المبسوط، ج۲، ص۵۲؛ جواهر، ج۲۱، ص۲۹۹ و ۲۳۳.</ref><ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۲۶.</ref>.


==اراضی صلح در دانشنامه فقه سیاسی==
== اراضی صلح در دانشنامه فقه سیاسی ==
اراضی صلح در اصطلاح [[فقهی]] به آن قسمت از اراضی مفتوحه گفته می‌شود که پس از [[پیروزی]] در [[جهاد]]، توسط [[دولت اسلامی]] به صاحبان اصلی آن اراضی واگذار می‌شود. به عبارتی دیگر، اراضی صلح یکی از انواع [[اراضی خراجیه]] بوده که براساس قرارداد صلح به مسلمانان واگذار گردیده و دولت اسلامی، این [[زمین‌ها]] را به صاحبان اصلی جهت بهره‌برداری واگذار نموده و در مقابل آن، متصرفان را موظف به پرداخت [[خراج]] کرده است.
اراضی صلح در اصطلاح [[فقهی]] به آن قسمت از اراضی مفتوحه گفته می‌شود که پس از [[پیروزی]] در [[جهاد]]، توسط [[دولت اسلامی]] به صاحبان اصلی آن اراضی واگذار می‌شود. به عبارتی دیگر، اراضی صلح یکی از انواع [[اراضی خراجیه]] بوده که براساس قرارداد صلح به مسلمانان واگذار گردیده و دولت اسلامی، این [[زمین‌ها]] را به صاحبان اصلی جهت بهره‌برداری واگذار نموده و در مقابل آن، متصرفان را موظف به پرداخت [[خراج]] کرده است.


خط ۲۰: خط ۲۰:
[[فقها]] در مورد اراضی نیز از صلح به عنوان قراردادی به منظور [[تبیین احکام]] نوعی از زمین‌ها نام برده و اینگونه اراضی را اراضی صلح نامیده‌اند، و دو نوع اراضی دیگر را اراضی مفتوح‌العنوه و [[اراضی موات]] نامگذاری کرده‌اند:
[[فقها]] در مورد اراضی نیز از صلح به عنوان قراردادی به منظور [[تبیین احکام]] نوعی از زمین‌ها نام برده و اینگونه اراضی را اراضی صلح نامیده‌اند، و دو نوع اراضی دیگر را اراضی مفتوح‌العنوه و [[اراضی موات]] نامگذاری کرده‌اند:
[[علامه حلی]] اراضی صلح را به دو گونه ذکر کرده است<ref>تذکرةالفقهاء، ج۱، ص۴۴۶-۴۴۴؛ جواهر الکلام، ج۲۱، ص۱۷۴.</ref>:
[[علامه حلی]] اراضی صلح را به دو گونه ذکر کرده است<ref>تذکرةالفقهاء، ج۱، ص۴۴۶-۴۴۴؛ جواهر الکلام، ج۲۱، ص۱۷۴.</ref>:
#زمین‌هایی که صاحبان آنها با [[مسلمین]]، [[صلح]] منعقد نموده و طبق آن [[زمین‌ها]] را برای خود [[حفظ]] کرده و [[خراج]] آن را تقبل نموده‌اند؛
# زمین‌هایی که صاحبان آنها با [[مسلمین]]، [[صلح]] منعقد نموده و طبق آن [[زمین‌ها]] را برای خود [[حفظ]] کرده و [[خراج]] آن را تقبل نموده‌اند؛
#زمین‌هایی که طبق [[قرارداد صلح]] به مسلمین واگذار شده است.
# زمین‌هایی که طبق [[قرارداد صلح]] به مسلمین واگذار شده است.


[[صاحب جواهر]] می‌نویسد:
[[صاحب جواهر]] می‌نویسد:
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش