پرش به محتوا

آمرزش: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲
جز
خط ۱۳: خط ۱۳:


== شمول آمرزش ==
== شمول آمرزش ==
[[بخشایش]] و [[آمرزش خداوند]] همه‌گیر است و حتی اگر [[مشرکان]] [[توبه]] کنند [[خدا]] می‌پذیرد<ref>{{متن قرآن|قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ}}«بگو: ای بندگان من که با خویش گزافکاری کرده‌اید! از بخشایش خداوند ناامید نباشید که خداوند همه گناهان را می‌آمرزد؛ بی‌گمان اوست که آمرزنده بخشاینده است» سوره زمر، آیه ۵۳.</ref><ref>ر. ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۵.</ref> برخی [[آیات قرآن]] رسیدن به [[مقام قرب الهی]] و برخورداری از [[نعمت‌های فراوان]] بهشتی را منوط به [[آمرزش خداوند]] می‌دانند از این رو دایرۀ [[آمرزش خداوند]] حتی بزرگان [[معصوم]]{{ع}} را نیز دربرمی‌گیرد، هر چند [[آمرزیدن]] آنان به معنای [[تقرب]] بیشتر به [[خداوند متعال]] است و هر [[انسانی]] [[نیازمند]] [[آمرزش الهی]] است؛ زیرا نمی‌تواند [[شکر]] همۀ [[نعمت‌های خدا]] را به جا بیاورد و [[خداوند]] این [[کاستی]] را با [[مغفرت]] خود می‌پوشاند<ref>ر. ک: آشنایی با علوم اسلامی‌، ج۸، ص۱۷۸.</ref> و از این جهت [[قرآن]] [[انسان]] را [[تشویق]] می‌کند برای دریافتن [[آمرزش پروردگار]] بشتابد و اگر کار [[زشتی]] کرد یا به خویشتن ستمی روا داشت به [[یاد خدا]] بیفتد و آمرزش بخواهد؛ زیرا جز [[خداوند]] کسی [[گناهان]] [[آدمی]] را نمی‌آمرزد<ref>{{متن قرآن|فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَنْ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ}}«از گناهان خود آمرزش می‌خواهند- و چه کس جز خداوند گناهان را می‌آمرزد؟» سوره آل عمران، آیه ۱۳۵.</ref><ref>ر. ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۵.</ref>
[[بخشایش]] و [[آمرزش خداوند]] همه‌گیر است و حتی اگر [[مشرکان]] [[توبه]] کنند [[خدا]] می‌پذیرد<ref>{{متن قرآن|قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ}}«بگو: ای بندگان من که با خویش گزافکاری کرده‌اید! از بخشایش خداوند ناامید نباشید که خداوند همه گناهان را می‌آمرزد؛ بی‌گمان اوست که آمرزنده بخشاینده است» سوره زمر، آیه ۵۳.</ref><ref>ر. ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۵.</ref> برخی [[آیات قرآن]] رسیدن به [[مقام قرب الهی]] و برخورداری از [[نعمت‌های فراوان]] بهشتی را منوط به [[آمرزش خداوند]] می‌دانند از این رو دایرۀ [[آمرزش خداوند]] حتی بزرگان [[معصوم]] {{ع}} را نیز دربرمی‌گیرد، هر چند [[آمرزیدن]] آنان به معنای [[تقرب]] بیشتر به [[خداوند متعال]] است و هر [[انسانی]] [[نیازمند]] [[آمرزش الهی]] است؛ زیرا نمی‌تواند [[شکر]] همۀ [[نعمت‌های خدا]] را به جا بیاورد و [[خداوند]] این [[کاستی]] را با [[مغفرت]] خود می‌پوشاند<ref>ر. ک: آشنایی با علوم اسلامی‌، ج۸، ص۱۷۸.</ref> و از این جهت [[قرآن]] [[انسان]] را [[تشویق]] می‌کند برای دریافتن [[آمرزش پروردگار]] بشتابد و اگر کار [[زشتی]] کرد یا به خویشتن ستمی روا داشت به [[یاد خدا]] بیفتد و آمرزش بخواهد؛ زیرا جز [[خداوند]] کسی [[گناهان]] [[آدمی]] را نمی‌آمرزد<ref>{{متن قرآن|فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَنْ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ}}«از گناهان خود آمرزش می‌خواهند- و چه کس جز خداوند گناهان را می‌آمرزد؟» سوره آل عمران، آیه ۱۳۵.</ref><ref>ر. ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۵.</ref>


== آمرزش در [[قرآن]] ==
== آمرزش در [[قرآن]] ==
خط ۲۲: خط ۲۲:
== آمرزش در [[روایات]] ==
== آمرزش در [[روایات]] ==
در [[احادیث]] و [[روایات]] نیز بر اهمیت آمرزش اشاره شده از جمله:
در [[احادیث]] و [[روایات]] نیز بر اهمیت آمرزش اشاره شده از جمله:
# [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: «در [[روز قیامت]] فریادی از داخل [[عرش]] [[حضرت حق]] به گوش آید: هرکس ثوابش بر عهده من است برخیزد! در این هنگام تنها کسانی که دیگران را بخشیده‌اند، برخواهند خاست»<ref>{{متن حدثیث|عَنِ‌ الصَّادِقِ ‌{{ع}}: أَنَّ النَّبِیَّ{{صل}} قَالَ یُنَادِی‌ مُنَادٍ یَوْمَ‌ الْقِیَامَةِ مِنْ‌ بُطْنَانِ‌ الْعَرْشِ أَلَا فَلْیَقُمْ کُلُّ مَنْ أَجْرُهُ عَلَیَّ فَلَا یَقُومُ إِلَّا مَنْ عَفَا عَنْ أَخِیهِ الْحَدِیثَ بِطُولِهِ}}؛ بحارالأنوار، ج۶۸، ‌ ص۴۰۳.</ref>.
# [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودند: «در [[روز قیامت]] فریادی از داخل [[عرش]] [[حضرت حق]] به گوش آید: هرکس ثوابش بر عهده من است برخیزد! در این هنگام تنها کسانی که دیگران را بخشیده‌اند، برخواهند خاست»<ref>{{متن حدثیث|عَنِ‌ الصَّادِقِ ‌{{ع}}: أَنَّ النَّبِیَّ {{صل}} قَالَ یُنَادِی‌ مُنَادٍ یَوْمَ‌ الْقِیَامَةِ مِنْ‌ بُطْنَانِ‌ الْعَرْشِ أَلَا فَلْیَقُمْ کُلُّ مَنْ أَجْرُهُ عَلَیَّ فَلَا یَقُومُ إِلَّا مَنْ عَفَا عَنْ أَخِیهِ الْحَدِیثَ بِطُولِهِ}}؛ بحارالأنوار، ج۶۸، ‌ ص۴۰۳.</ref>.
# [[امام سجاد]]{{ع}} فرمودند: «[[دوست]] ندارم که با [[ذلّت نفس]] خود، شتران سرخ مو را به دست آورم و هیچ جرعه‌ای نیاشامیدم، نزد من گواراتر باشد از جرعه غیظی که فروخوردم و آنکه به خشمم آورده بود را بخشیدم»<ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ کَانَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ{{ع}} یَقُولُ‌ مَا أُحِبُّ أَنَّ لِی بِذُلِّ نَفْسِی حُمْرَ النَّعَمِ وَ مَا تَجَرَّعْتُ جُرْعَةً أَحَبَّ إِلَیَّ مِنْ جُرْعَةِ غَیْظٍ لَا أُکَافِی بِهَا صَاحِبَهَا}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ‌ ج۲، ‌ص۱۰۹.</ref>.  
# [[امام سجاد]] {{ع}} فرمودند: «[[دوست]] ندارم که با [[ذلّت نفس]] خود، شتران سرخ مو را به دست آورم و هیچ جرعه‌ای نیاشامیدم، نزد من گواراتر باشد از جرعه غیظی که فروخوردم و آنکه به خشمم آورده بود را بخشیدم»<ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ کَانَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ {{ع}} یَقُولُ‌ مَا أُحِبُّ أَنَّ لِی بِذُلِّ نَفْسِی حُمْرَ النَّعَمِ وَ مَا تَجَرَّعْتُ جُرْعَةً أَحَبَّ إِلَیَّ مِنْ جُرْعَةِ غَیْظٍ لَا أُکَافِی بِهَا صَاحِبَهَا}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ‌ ج۲، ‌ص۱۰۹.</ref>.  
# [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: «ما خاندانی هستیم که روش‌مان بخشیدن کسانی است که به ما [[ظلم]] کرده‌اند»<ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} قَالَ: إِنَّا أَهْلُ بَیْتٍ مُرُوَّتُنَا الْعَفْوُ عَمَّنْ‌ ظَلَمَنَا}}؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، ج۶۸، ‌ ص۴۱۴.</ref>.  
# [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: «ما خاندانی هستیم که روش‌مان بخشیدن کسانی است که به ما [[ظلم]] کرده‌اند»<ref>{{متن حدیث|عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} قَالَ: إِنَّا أَهْلُ بَیْتٍ مُرُوَّتُنَا الْعَفْوُ عَمَّنْ‌ ظَلَمَنَا}}؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، ج۶۸، ‌ ص۴۱۴.</ref>.  


== آمرزش در سیرۀ [[رسول اکرم]] {{صل}}==
== آمرزش در سیرۀ [[رسول اکرم]] {{صل}} ==
هرکس به [[عفو]]، صفح و غفران زینت یابد در [[حقیقت]] به [[اخلاق الهی]] متّصف شده و به [[خداوند]] شباهت پیدا کرده است و اوج این صفت [[اخلاقی]] و کمال [[نفسانی]] در وجود نازنین [[رسول خدا]]{{صل}} در نتیجۀ داشتن [[روحی]] بزرگ و صبری [[عظیم]] و درکی عمیق ظهور یافته بود. [[رسول خدا]]{{صل}} حلیم‌ترین و بخشنده‌ترین [[مردم]] بود و هیچ کس مانند او در [[راه خدا]] [[آزار]] ندید، با این حال کسی صبورتر، حلیم‌تر و بخشنده‌تر از او بر اذیت‌های [[مردم]] نبود. بخشش‌ها و گذشت‌های بسیار ایشان بر اساس روشی [[اسلامی]] و بر مبنای [[شناخت]] درست [[انسان]] و [[جامعه]] صورت می‌گرفت و همین گذشت‌ها، همراه [[نرم‌خویی]] پیغمبرانۀ ایشان، زمینه‌ساز تحولی [[عظیم]] در انسان‌های عصر ایشان شد.  
هرکس به [[عفو]]، صفح و غفران زینت یابد در [[حقیقت]] به [[اخلاق الهی]] متّصف شده و به [[خداوند]] شباهت پیدا کرده است و اوج این صفت [[اخلاقی]] و کمال [[نفسانی]] در وجود نازنین [[رسول خدا]] {{صل}} در نتیجۀ داشتن [[روحی]] بزرگ و صبری [[عظیم]] و درکی عمیق ظهور یافته بود. [[رسول خدا]] {{صل}} حلیم‌ترین و بخشنده‌ترین [[مردم]] بود و هیچ کس مانند او در [[راه خدا]] [[آزار]] ندید، با این حال کسی صبورتر، حلیم‌تر و بخشنده‌تر از او بر اذیت‌های [[مردم]] نبود. بخشش‌ها و گذشت‌های بسیار ایشان بر اساس روشی [[اسلامی]] و بر مبنای [[شناخت]] درست [[انسان]] و [[جامعه]] صورت می‌گرفت و همین گذشت‌ها، همراه [[نرم‌خویی]] پیغمبرانۀ ایشان، زمینه‌ساز تحولی [[عظیم]] در انسان‌های عصر ایشان شد.  


از جمله نمونه‌های [[بخشش]] و [[گذشت]] بزرگوارانۀ [[رسول خدا]] {{صل}} [[بخشش]] کسانی بود که در [[جنگ احد]] دندان ایشان را شکستند؛ [[بخشش]] قبیلۀ [[قریش]] بعد از [[فتح مکه]] با آن همه [[آزار]] و اذیت‌هایی که به ایشان کرده بودند؛ [[بخشش]] [[ابوسفیان]] و...<ref>ر. ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۳۳۲.</ref>.
از جمله نمونه‌های [[بخشش]] و [[گذشت]] بزرگوارانۀ [[رسول خدا]] {{صل}} [[بخشش]] کسانی بود که در [[جنگ احد]] دندان ایشان را شکستند؛ [[بخشش]] قبیلۀ [[قریش]] بعد از [[فتح مکه]] با آن همه [[آزار]] و اذیت‌هایی که به ایشان کرده بودند؛ [[بخشش]] [[ابوسفیان]] و...<ref>ر. ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۳۳۲.</ref>.


== [[گذشت]] نکردن [[رسول اکرم]] {{صل}} در مسائل اصولی ==
== [[گذشت]] نکردن [[رسول اکرم]] {{صل}} در مسائل اصولی ==
باید توجه داشت [[رسول اکرم]]{{صل}} با اینکه در مسائل شخصی فردی بسیار ملایم و [[مهربان]] و با [[گذشت]] بود؛ اما در مسائل اصولی بسیار پرصلابت و انعطاف ناپذیر بود زمانی که حقی یا حدی از [[حدود الهی]] خدشه‌دار می‌شد ایشان به پاس حفظ [[حرمت الهی]] چنان [[خشم]] می‌گرفت که کسی او را نمی‌شناخت و تا [[حق]] از کف رفته را باز نمی‌گرداند، غضبش فرو نمی‌نشست. از جملۀ این موارد عبارت‌اند از: [[اجرای حد]] در مورد زنی از اشراف [[قریش]]؛ کشتن [[یهودیان]] [[بنی‌قریظه]]؛ سخت‌گیری بر سه نفر از [[یاران]] خود پس از واقعۀ [[تبوک]]؛ کشتن تعدادی از [[مشرکان]] [[مکه]] در جریان [[فتح مکه]]<ref>ر. ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۳۳۷.</ref>.
باید توجه داشت [[رسول اکرم]] {{صل}} با اینکه در مسائل شخصی فردی بسیار ملایم و [[مهربان]] و با [[گذشت]] بود؛ اما در مسائل اصولی بسیار پرصلابت و انعطاف ناپذیر بود زمانی که حقی یا حدی از [[حدود الهی]] خدشه‌دار می‌شد ایشان به پاس حفظ [[حرمت الهی]] چنان [[خشم]] می‌گرفت که کسی او را نمی‌شناخت و تا [[حق]] از کف رفته را باز نمی‌گرداند، غضبش فرو نمی‌نشست. از جملۀ این موارد عبارت‌اند از: [[اجرای حد]] در مورد زنی از اشراف [[قریش]]؛ کشتن [[یهودیان]] [[بنی‌قریظه]]؛ سخت‌گیری بر سه نفر از [[یاران]] خود پس از واقعۀ [[تبوک]]؛ کشتن تعدادی از [[مشرکان]] [[مکه]] در جریان [[فتح مکه]]<ref>ر. ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۳۳۷.</ref>.


== موارد [[پسندیده]] نبودن آمرزش ==
== موارد [[پسندیده]] نبودن آمرزش ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش