آیه ۱۴۳ سوره بقره: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۸: خط ۸:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
[[خداوند]] در [[آیه شهادت]] [[سخن]] از وساطت امّتی میان [[رسول خدا]]{{صل}} و [[مردم]] می‌نماید. محور این [[برهان]]، تبیین معنای وساطت و تعیین مصداق [[امّت]] وسط و [[مقام]] شهادتی است که خداوند به آنان نسبت می‌دهد. با بررسی [[سیاق آیه]] و معنای امّت وسط و دقت در [[روایات اهل بیت]]{{عم}}، مشخص می‌گردد که منظور از امّت وسط در این [[آیه]]، مردم عادی نمی‌توانند باشند؛ زیرا در میان امّت کسانی هستند که [[حق]] [[شهادت]] در کوچک‌ترین امور را هم ندارند، تا چه رسد که واسطه میان رسول خدا{{صل}} و سایر خلایق قرار گیرند؛ بلکه مخاطب این آیه، [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]]{{عم}} هستند که واسطه ایصال [[فیض]] [[هدایت الهی]] بین رسول خدا{{صل}} و [[امّت اسلام]] می‌باشند. لازمه وساطت در چنین امر خطیری، شهادت بر ظاهر و [[باطن]] [[اعمال]] و نیّات [[مردمان]] است و [[پیامبر]]{{صل}} نیز [[شاهد]] بر آنان است. لازمه چنین وساطت و شهادتی، اشراف بر عالم [[ملک]] و [[ملکوت]] و [[عصمت الهی]] و [[علوم]] [[لدنّی]] مانند رسول خدا{{صل}} است. [[امام]] در اصطلاح [[قرآن]] به کسانی اطلاق می‌گردد که شاهد بر [[خلق]] و واسطه فیوضات [[الهی]] در عالم [[تکوین]] و [[تشریع]] باشند. از آنجا که [[مردمان]] همیشه محتاج [[فیض]] [[هدایت الهی]] هستند، [[ضرورت]] وجود دائمی واسطان در فیض میان [[مردم]] ثابت می‌شود.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۴ ص ۶۰۷.</ref>
[[خداوند]] در [[آیه شهادت]] [[سخن]] از وساطت امّتی میان [[رسول خدا]] {{صل}} و [[مردم]] می‌نماید. محور این [[برهان]]، تبیین معنای وساطت و تعیین مصداق [[امّت]] وسط و [[مقام]] شهادتی است که خداوند به آنان نسبت می‌دهد. با بررسی [[سیاق آیه]] و معنای امّت وسط و دقت در [[روایات اهل بیت]] {{عم}}، مشخص می‌گردد که منظور از امّت وسط در این [[آیه]]، مردم عادی نمی‌توانند باشند؛ زیرا در میان امّت کسانی هستند که [[حق]] [[شهادت]] در کوچک‌ترین امور را هم ندارند، تا چه رسد که واسطه میان رسول خدا {{صل}} و سایر خلایق قرار گیرند؛ بلکه مخاطب این آیه، [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} هستند که واسطه ایصال [[فیض]] [[هدایت الهی]] بین رسول خدا {{صل}} و [[امّت اسلام]] می‌باشند. لازمه وساطت در چنین امر خطیری، شهادت بر ظاهر و [[باطن]] [[اعمال]] و نیّات [[مردمان]] است و [[پیامبر]] {{صل}} نیز [[شاهد]] بر آنان است. لازمه چنین وساطت و شهادتی، اشراف بر عالم [[ملک]] و [[ملکوت]] و [[عصمت الهی]] و [[علوم]] [[لدنّی]] مانند رسول خدا {{صل}} است. [[امام]] در اصطلاح [[قرآن]] به کسانی اطلاق می‌گردد که شاهد بر [[خلق]] و واسطه فیوضات [[الهی]] در عالم [[تکوین]] و [[تشریع]] باشند. از آنجا که [[مردمان]] همیشه محتاج [[فیض]] [[هدایت الهی]] هستند، [[ضرورت]] وجود دائمی واسطان در فیض میان [[مردم]] ثابت می‌شود.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۴ ص ۶۰۷.</ref>


صورت منطقی [[برهان]] را با ترکیب [[آیه شهادت]] و [[روایات]] وارده طی سه مرحله می‌توان بیان کرد:
صورت منطقی [[برهان]] را با ترکیب [[آیه شهادت]] و [[روایات]] وارده طی سه مرحله می‌توان بیان کرد:
# در ابتدا [[قیاس]] استثنائی را به شکل زیر ترتیب می‌دهیم: اگر مراد از [[امّت]] وسط در آیه شهادت همه [[آحاد]] امّت باشد، لازم می‌آید که [[شهادت]] افراد غیرعادل و [[فاسق]] نیز مورد قبول قرار گیرد. با [[نفی]] [[تالی]]، مقدّم نفی شده و نقیض آن ثابت می‌گردد؛ به این ترتیب که: ولیکن شهادت غیرعادل به [[اجماع امّت]] مورد قبول نیست؛ پس مراد از امّت وسط، [[صالحان]] از [[امّت اسلام]] است.
# در ابتدا [[قیاس]] استثنائی را به شکل زیر ترتیب می‌دهیم: اگر مراد از [[امّت]] وسط در آیه شهادت همه [[آحاد]] امّت باشد، لازم می‌آید که [[شهادت]] افراد غیرعادل و [[فاسق]] نیز مورد قبول قرار گیرد. با [[نفی]] [[تالی]]، مقدّم نفی شده و نقیض آن ثابت می‌گردد؛ به این ترتیب که: ولیکن شهادت غیرعادل به [[اجماع امّت]] مورد قبول نیست؛ پس مراد از امّت وسط، [[صالحان]] از [[امّت اسلام]] است.
# با استفاده از نتیجه قیاس اول، [[اثبات عصمت]] [[شاهدان]] از امّت وسط را با قیاس اقتراتی نتیجه‌گیری می‌نماییم و می‌گوییم: امّت وسط (در آیه شهادت) علاوه بر [[عدالت]] (چون در [[قیامت]] شهادت بر [[اعتقادات]] و [[اعمال انسان‌ها]] می‌دهند)، باید دائماً اشراف بر [[ملک]] و [[ملکوت]] و عالم بر ظاهر و [[باطن]] [[انسان‌ها]] داشته باشند. هرکس که عالم بر ملک و ملکوت و ظاهر و باطن انسان‌ها باشد، [[معصوم]] به [[عصمت الهی]] و عالم به [[علوم]] ربّانی است. نتیجه آنکه: مراد از امّت وسط در آیه شهادت، گروهی از امّت اسلام هستند که مانند [[رسول خدا]]{{صل}} معصوم به عصمت الهی و [[آگاه]] از [[عالم غیب]] به [[تعلیم الهی]] هستند.
# با استفاده از نتیجه قیاس اول، [[اثبات عصمت]] [[شاهدان]] از امّت وسط را با قیاس اقتراتی نتیجه‌گیری می‌نماییم و می‌گوییم: امّت وسط (در آیه شهادت) علاوه بر [[عدالت]] (چون در [[قیامت]] شهادت بر [[اعتقادات]] و [[اعمال انسان‌ها]] می‌دهند)، باید دائماً اشراف بر [[ملک]] و [[ملکوت]] و عالم بر ظاهر و [[باطن]] [[انسان‌ها]] داشته باشند. هرکس که عالم بر ملک و ملکوت و ظاهر و باطن انسان‌ها باشد، [[معصوم]] به [[عصمت الهی]] و عالم به [[علوم]] ربّانی است. نتیجه آنکه: مراد از امّت وسط در آیه شهادت، گروهی از امّت اسلام هستند که مانند [[رسول خدا]] {{صل}} معصوم به عصمت الهی و [[آگاه]] از [[عالم غیب]] به [[تعلیم الهی]] هستند.
# در مرحله سوم، قیاس اقترانی دیگری را با [[حد وسط]] قرار دادن عصمت الهی [[امام]] تشکیل می‌دهیم و می‌گوییم:
# در مرحله سوم، قیاس اقترانی دیگری را با [[حد وسط]] قرار دادن عصمت الهی [[امام]] تشکیل می‌دهیم و می‌گوییم:


اولاً، امّت وسط در آیه شهادت، معصوم به عصمت الهی و عالم به علوم ربّانی است.
اولاً، امّت وسط در آیه شهادت، معصوم به عصمت الهی و عالم به علوم ربّانی است.


ثانیاً، افراد معصوم به عصمت الهی و [[عالمان]] به علوم ربّانی، تنها رسول خدا{{صل}} و [[ائمه اطهار]]{{عم}} از [[ذریه]] حضرتش می‌باشند.
ثانیاً، افراد معصوم به عصمت الهی و [[عالمان]] به علوم ربّانی، تنها رسول خدا {{صل}} و [[ائمه اطهار]] {{عم}} از [[ذریه]] حضرتش می‌باشند.


نتیجه آنکه: مراد از امّت وسط در آیه شهادت، تنها ائمه اطهار{{عم}} از [[ذریه رسول خدا]]{{صل}} هستند که معصوم به عصمت الهی و [[مأذون]] به علوم صمدانی می‌باشند.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۴ ص ۶۴۳.</ref>
نتیجه آنکه: مراد از امّت وسط در آیه شهادت، تنها ائمه اطهار {{عم}} از [[ذریه رسول خدا]] {{صل}} هستند که معصوم به عصمت الهی و [[مأذون]] به علوم صمدانی می‌باشند.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۴ ص ۶۴۳.</ref>


== شأن نزول ==
== شأن نزول ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش