ابراهیم بن مستنیر: تفاوت میان نسخه‌ها

ابراهیم بن مستنیر<ref>ر. ک: تنقیح المقال، ج۴، ص۳۸۳، ش۵۶۵؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۰۹، ش۵۰۲؛ معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۷۱، ش۲۹۹.</ref> در سند ۱ [[روایت]] [[تفسیر کنز الدقائق]]، به نقل از [[تفسیر قمی]] یاد شده: {{متن حدیث|و فی تفسیر علی بن ابراهیم: أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ الْمُسْتَنِيرِ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} عَنْ قَوْلِ اللَّهِ {{متن قرآن|فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا}}<ref>و هر که از یادکرد من روی برتابد بی‌گمان او را زیستنی تنگ خواهد بود و روز رستخیز وی را نابینا بر خواهیم انگیخت سوره طه، آیه ۱۲۴.</ref> قَالَ هِيَ وَ اللَّهِ النُّصَّابُ! قَالَ: جُعِلْتُ فِدَاكَ- قَدْ رَأَيْنَاهُمْ دَهْرَهُمُ الْأَطْوَلَ فِي كِفَايَةٍ حَتَّى مَاتُوا، قَالَ ذَلِكَ وَ اللَّهِ فِي الرَّجْعَةِ يَأْكُلُونَ الْعَذَرَةَ}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۸، ص۳۶۸ - ۳۶۹ به گزارش از تفسیر القمی، ج۲، ص۶۵.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۵۰۷.</ref>

نام راوی در سند ۱ روایت دیگر یاد شده که [[شیخ طوسی]] در [[کتاب الغیبة]] نقل کرده که به وساطت [[مفضل بن عمر]] از [[امام صادق]] {{ع}} روایت کرده<ref>{{متن حدیث|قَالَ وَ رَوَى إِبْرَاهِيمُ بْنُ الْمُسْتَنِيرِ عَنِ الْمُفَضَّلِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} يَقُولُ إِنَّ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ غَيْبَتَيْنِ إِحْدَاهُمَا أَطْوَلُ مِنَ الْأُخْرَى حَتَّى يُقَالَ مَاتَ وَ بَعْضٌ يَقُولُ قُتِلَ فَلَا يَبْقَى عَلَى أَمْرِهِ إِلَّا نَفَرٌ يَسِيرٌ مِنْ أَصْحَابِهِ وَ لَا يَطَّلِعُ أَحَدٌ عَلَى مَوْضِعِهِ وَ أَمْرِهِ وَ لَا غَيْرِهِ إِلَّا الْمَوْلَى الَّذِي يَلِي أَمْرَهُ}}؛ (الغیبه (طوسی)، ص۶۱).</ref>؛ لکن همین روایت را شیخ طوسی در کتاب الغیبة در جای دیگر آورده که در سندش به جای ابراهیم بن المستنیر، عبدالله بن المستنیر ثبت شده<ref>{{متن حدیث|... عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَبَلَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُسْتَنِيرِ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} يَقُولُ إِنَّ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ غَيْبَتَيْنِ...}}؛ (الغیبة (طوسی، ص۱۶۱ - ۱۶۲).</ref> و در کتاب [[الغیبه نعمانی]] نیز ابراهیم بن مستنیر ضبط گردیده است<ref>{{متن حدیث|... عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَبَلَةَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ الْمُسْتَنِيرِ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ الْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ {{ع}} قَالَ: إِنَّ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ غَيْبَتَيْنِ...}}؛ (الغیبه (نعمانی)، ص۱۷۱، ح۵).</ref>.

از آنجاکه [[راوی]] و مروی عنه در این دو [[روایت]]، یکی است، احتمال تصحیف [[قوی]] است؛ اما اینکه کدام یک از دو عنوان [[مصحف]] دیگری است، دلیلی برای اثباتش نداریم؛ زیرا شرح حالی از این دو راوی در [[کتب رجالی]] نیامده است. افزون بر این، عنوان عبدالله بن مستنیر در سند دیگر نیز یاد شده<ref>{{متن حدیث|أَبُو مُحَمَّدٍ الْفَضْلُ بْنُ شَاذَانَ فِي كِتَابِ الْغَيْبَةِ، حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَبَلَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُسْتَنِيرِ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ الْجُعْفِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْعَبَّاسِ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} وَ الْحَسَنُ عَلَى عَاتِقِهِ وَ الْحُسَيْنُ {{ع}} عَلَى فَخِذِهِ يَلْثِمُهُمَا وَ يَقُولُ...}} (مستدرک الوسائل، ج۱۰، ص۲۷۶، ح۱۲۰۰۹)؛ {{متن حدیث|أَبُو مُحَمَّدٍ الْفَضْلُ بْنُ شَاذَانَ فِي كِتَابِ الْغَيْبَةِ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَبَلَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُسْتَنِيرِ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ الْجُعْفِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْعَبَّاسِ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} فِي حَدِيثٍ فِيهِ فَضْلُ زِيَارَةِ الْحُسَيْنِ {{ع}} إِلَى أَنْ قَالَ أَلَا وَ إِنَّ الْإِجَابَةَ تَحْتَ قُبَّتِهِ وَ الشِّفَاءَ فِي تُرْبَتِهِ...}} (مستدرک الوسائل، ج۱۰، ص۳۳۵، ح۱۲۱۲۸)</ref>، از این رو [[رجالیان]] متأخر، هر دو عنوان را بی‌هیچ توضیحی ذکر کرده‌اند<ref>ر. ک: معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۷۱، ش۲۹۹؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۰۹، ش۵۰۲.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۵۰۷-۵۰۸.</ref>

# مضمون دو روایتی که نقل کرده: در روایت یکم به دو [[غیبت امام عصر]] {{ع}} اشاره دارد<ref>{{متن حدیث|قَالَ: إِنَّ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ غَيْبَتَيْنِ إِحْدَاهُمَا تَطُولُ حَتَّى يَقُولَ بَعْضُهُمْ مَاتَ وَ بَعْضُهُمْ يَقُولُ قُتِلَ وَ بَعْضُهُمْ يَقُولُ ذَهَبَ فَلَا يَبْقَى عَلَى أَمْرِهِ مِنْ أَصْحَابِهِ إِلَّا نَفَرٌ يَسِيرٌ لَا يَطَّلِعُ عَلَى مَوْضِعِهِ أَحَدٌ مِنْ وَلِيٍّ وَ لَا غَيْرِهِ إِلَّا الْمَوْلَى الَّذِي يَلِي أَمْرَهُ}}؛ (الغیبه (نعمانی)، ص۱۷۱ - ۱۷۲، ح۵).</ref> که نعمانی بعد از نقل این روایت می‌نویسد: {{عربی|و لو لم یکن یروی فی الغیبة إلا هذا الحدیث لکان فیه کفایة لمن تأمله}}<ref>الغیبه (نعمانی)، ص۱۷۲، ح۵.</ref>. روایت دوم ایشان، [[روایت]] مورد بحث است که درباره [[ناصبی‌ها]] است که از مصادیق {{متن قرآن|مَعِيشَةً ضَنْكًا}}<ref>و هر که از یادکرد من روی برتابد بی‌گمان او را زیستنی تنگ خواهد بود و روز رستخیز وی را نابینا بر خواهیم انگیخت سوره طه، آیه ۱۲۴.</ref> هستند.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۵۰۹-۵۱۰.</ref>