زن: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

از دیدگاه [[امام سجاد]] {{ع}} در [[صحیفه]]، همه [[انسان‌ها]] ارتباطی مساوی با [[خداوند]] دارند، و تفاوتی در زن یا [[مرد بودن]] آنان نیست.

امام سجاد {{ع}} هرجا که از مرد [[مؤمن]] یاد می‌کند از زن مؤمن نیز یاد می‌کند و هر کجا به [[مرد]] [[مسلمان]] اشاره می‌کند به زن مسلمان نیز اشاره دارد. برای مثال [[حضرت]] در دعای [[فرزندان]] می‌فرماید: «ای خداوند،... و همه مردان مسلمان و [[زنان]] مسلمان و همة مردان مؤمن و زنان مؤمن را در این [[جهان]] گذران و آن جهان [[آینده]]، هرچه برای خود و فرزندانم از تو [[طلب]] داشته‌ام [[عنایت]] فرما»<ref>نیایش بیست‌و‌پنجم.</ref>.

[[امام زین‌العابدین]] {{ع}} در نیایش‌های خویش به دو [[جایگاه]] همسری و مادریِ زن اشاره کرده است. [[نیایش بیست‌وچهارم]] صحیفه به [[دعا]] برای [[پدر]] و [[مادر]] اختصاص دارد<ref>الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین {{ع}}، الهادی، قم، ۱۴۱۸، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم.</ref>.<ref>[[سید مهدی بهشتی|بهشتی، سید مهدی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «زن»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۶۱.</ref>

== زن ==

در [[اسلام]] [[شأن]] و [[منزلت]] زن بسان مرد [[عظیم]] است، و [[خداوند]] در [[آیات]] متعدد [[قرآنی]] به این مهم اشاره فرموده است. ؛ چراکه خیل [[انسان‌ها]]، به وجود آمده از یک زن و یک مرد به نام [[آدم]] {{ع}} و [[حوا]] {{س}} است - چه [[مؤمن]] و چه [[کافر]] - همه از یک [[پدر]] و [[مادر]] به [[دنیا]] آمده‌اند<ref>{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى...}} «ای مردم! ما شما را از مردی و زنی آفریدیم.».. سوره حجرات، آیه ۱۳؛ {{متن قرآن|... فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنْثَى}} «و از آن، دو گونه نر و ماده را پدید آورد» سوره قیامه، آیه ۳۹.</ref>. فقط بر اساس [[حکمت]]، موهبت‌های خاصی به مرد و زن بر اساس ظرفیت‌هایشان عطا شده است؛ مثلاً بعضی لطافت‌ها و ظرافت‌ها در جنس زن از طرف [[پروردگار]] به [[ودیعه]] گذارده شده که در مردان کمتر به چشم می‌خورد.

این بانوی بزرگ، با ایفای نقش خود، زمینه‌ساز نهضتی بزرگ شد که توسط موسی {{ع}} مسیر [[اجتماع]] را دگرگون ساخت، [[مبارزه]] با فرعون‌ها برای [[رسیدن به کمال]] و [[عزت]] [[انسانی]] از دست رفته! گفت: مبادا آن شود که منجّمان گفته‌اند، این پسر همان باشد که تاج و تخت ما را نابود کند؟ آسیه با خونسردی گفت: نگران نباش کسی را که ما در دامان خودمان پرورش دهیم، هرگز آن نمی‌شود!

پس در [[ایدئولوژی]] [[اسلامی]]، زن هم به مثل [[مرد]] [[مسئول]] و [[مکلف]] است<ref>{{متن قرآن|فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لَا أُضِيعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ فَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَأُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ وَأُوذُوا فِي سَبِيلِي وَقَاتَلُوا وَقُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ثَوَابًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ}} «آنگاه پروردگارشان به آنان پاسخ داد که: من پاداش انجام دهنده هیچ کاری را از شما چه مرد و چه زن -که همانند یکدیگرید- تباه نمی‌گردانم بنابراین بی‌گمان از گناه آنان که مهاجرت کردند و از دیار خود رانده شدند و در راه من آزار دیدند و کارزار کردند یا کشته شدند چشم می‌پوشم و آنان را به بوستان‌هایی در خواهم آورد که از بن آنها جویباران روان است، به پاداشی از نزد خداوند؛ و پاداش نیک (تنها) نزد خداوند است» سوره آل عمران، آیه ۱۹۵؛ {{متن قرآن|وَلَا تَتَمَنَّوْا مَا فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ وَاسْأَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا}} «و آنچه را که خداوند با آن برخی از شما را بر برخی دیگر برتری داده است آرزو نکنید؛ مردان را از آنچه برای خود به دست می‌آورند بهره‌ای است و زنان را (هم) از آنچه برای خویش به کف می‌آورند بهره‌ای؛ و بخشش خداوند را درخواست کنید که خداوند به هر چیزی داناست» سوره نساء، آیه ۳۲.</ref>. بلکه زودتر از مردان به این کمال می‌رسد، که [[خداوند]] او را در نه سالگی [[شایسته]] واگذاری [[مسئولیت]] دانسته است و مردان را در پانزده سالگی! کدامین [[شریعت]] و کدام طرز [[تفکر]] به اندازه [[اسلام]] به زن [[کرامت]] بخشیده؟ نقل داستان با شکوه [[مریم]] {{س}} آن بانوی پاکدامن، [[ساره]]، [[هاجر]] و حتی [[بلقیس]] (ملکه‌ای از [[دودمان]] [[پادشاهان]] [[کشور]] [[سبأ]] در [[زمان]] [[حضرت]] [[سلیمان بن داود]]) که به تعبیر [[قرآن کریم]] در مقابل [[پیامبر خدا]] (سلیمان) سر [[تسلیم]] فرود آورد، اینها همه حاکی از شخصیت‌پردازی اسلام به جنس زن است و این داستان‌ها دلالت بر ظرفیت‌های بالای [[انسانی]] زن دارد.

با پیدایش [[اسلام]]، [[زنان]] قدم به قدم مثل مردان بلکه جلوتر از مردان؛ در صحنه‌های مختلف [[سیاسی]] اسلام حضور فعال داشته‌اند، [[خدیجه کبری]] {{س}} اولین زنی بود که اسلام آورد<ref>{{متن حدیث|أَوَّلُ مَنْ أَسْلَمَ و من امن بالله و رسوله}} (سیره ابن هشام، ج۱، ص۲۷۴).</ref>، و [[سمیه]] اولین کسی بود که در راه اسلام [[شهید]] شد<ref>سمیه دختر خیاط به دست ابوجهل که نیزه بر سینه‌اش فرود آورد و شهیدش نمود اولین شهید اسلام است (کنزالعمال، ج۱۳، ص۶۳۰، ح۳۷۵۹۷).</ref>.

این رکورد و [[افتخار]] همیشه برای زن خواهد ماند، هم در [[اسلام آوردن]] و هم در [[حفظ]] و [[حراست]] از آن؛ یعنی [[شهادت]]، از مردان پیشی گرفته‌اند! در [[مقام]] شامخ [[خدیجه]] {{س}} همین بس که [[جبرئیل]] [[پیام‌آور الهی]] بر او [[سلام]] می‌فرستاد<ref>کنزالعمال، ج۱۳، ص۲۷۵.</ref>.

خانمی از [[پیغمبر]] سؤال کرد: اگر زنی پوششی نداشته باشد که خود را بپوشاند آیا مانعی ندارد که از [[منزل]] بیرون بیاید و در [[امور خیر]] [[اسلامی]] شرکت کند؟! [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: نه، نمی‌تواند بدون [[پوشش]] بیرون بیاید، باید دوستش او را از لباس‌های خود بپوشاند. آنگاه در کارهای خیر و در [[دعوت]] [[مؤمنان]] حاضر گردد<ref>صحیح بخاری، ج۳، ص۱۸۶.</ref>.

[[خدمت]] پیامبر {{صل}} می‌رسید، در حالی که دایی و [[برادر]] و شوهرش در احد [[شهید]] شده بودند، پیامبر {{صل}} فرمودند: ای حمنه! این را به حساب خدا بگذار {{عربی|احتسبی هذا علی الله}} کنایه از این که کسی از تو کشته شده.

[[حضرت فاطمه زهرا]] {{س}} نیز در [[جنگ احد]] با چهارده نفر دیگر برای مداوای زخمی‌ها و [[ملاقات]] پیامبر به معرکه [[احد]] آمدند<ref>شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج۳، ص۳۹۴.</ref>.

[[صفیه]] [[خواهر]] [[حمزه]]، عمه بزرگوار پیامبر<ref>صفیة بنت عبدالمطلب، به همراه عاتکه عمه دیگر پیامبر {{صل}} در بقیع کنار فاطمه ام البنین مادر عباس {{ع}} دفن است.</ref> در [[غزوات]] شرکت فعالی داشت، در [[جنگ خندق]] چشمش به فرد [[جاسوسی]] از [[یهودیان]] افتاد. مردی به نام [[حسان]] از [[مسلمانان]] کنار صفیه بود، به او گفت: حسابش را برس! گفت: مگر به [[تنهایی]] می‌شود؟ صفیه خونش به [[جوش]] آمد، [[ستون]] [[خیمه]] را برداشت، چنان با او [[نبرد]] کرد، که بالأخره او را کشت! و با [[فداکاری]] خود ثابت کرد. او نخستین زنی است که مردی را به [[خاک]] و [[خون]] افکنده است.

[[دلیری]] او آن چنان پیامبر را به [[خنده]] واداشت که پیامبر {{صل}} را تا آن [[زمان]] آن‌گونه خندان ندیده بودند<ref>سیره ابن هشام، ج۳، ص۱۷۹؛ کنزالعمال، ج۱۳، ص۶۳۲، ح۳۷۶۰۰ و ۳۷۶۰۱.</ref>.

[[پیامبر اسلام]] {{صل}} به این زنان فرمودند: برای شما هم مکانی مثل مردانتان در [[بهشت]] است<ref>شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج۳، ص۳۸۸.</ref>.

== [[موقعیت اجتماعی زنان]] ==

== مشارکت زنان در زندگی اجتماعی ==

== [[احترام به مقام زن]] ==

== بهترین و بدترین زنان ==