پرش به محتوا

شهید در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
عالم با حضور نزد معلوم و دیدن آن<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۱۳۰.</ref>. اصل آن "شهد" به معنای حضور، [[علم]] و اعلام<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۲۲۱.</ref>.
عالم با حضور نزد معلوم و دیدن آن<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۱۳۰.</ref>. اصل آن "شهد" به معنای حضور، [[علم]] و اعلام<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۲۲۱.</ref>.


خط ۱۴: خط ۱۴:


[[قرآن کریم]] برای [[شهید]] [[فضایل]] عظیمی برشمرده است<ref>مسعود انصاری، «شهید»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۱۳۳۸-۱۳۳۹.</ref>:
[[قرآن کریم]] برای [[شهید]] [[فضایل]] عظیمی برشمرده است<ref>مسعود انصاری، «شهید»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۱۳۳۸-۱۳۳۹.</ref>:
#'''زنده‌ بودن [[شهیدان]]:''' {{متن قرآن|وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاءٌ وَلَكِنْ لَا تَشْعُرُونَ}}<ref>«و کسانی را که در راه خداوند کشته می‌شوند مرده نخوانید که زنده‌اند امّا شما درنمی‌یابید» سوره بقره، آیه ۱۵۴.</ref>. شاید مراد از {{متن قرآن|أَحْيَاءٌ}} ادامه حضور [[معنوی]] و تأثیرگذاری آنان در [[جامعه دینی]] باشد. عده‌ای از [[مفسران]] "[[حیات]] [[شهدا]]" را ادامه [[زندگی]] در عالمی دیگر [[تفسیر]] کرده‌اند.
# '''زنده‌ بودن [[شهیدان]]:''' {{متن قرآن|وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاءٌ وَلَكِنْ لَا تَشْعُرُونَ}}<ref>«و کسانی را که در راه خداوند کشته می‌شوند مرده نخوانید که زنده‌اند امّا شما درنمی‌یابید» سوره بقره، آیه ۱۵۴.</ref>. شاید مراد از {{متن قرآن|أَحْيَاءٌ}} ادامه حضور [[معنوی]] و تأثیرگذاری آنان در [[جامعه دینی]] باشد. عده‌ای از [[مفسران]] "[[حیات]] [[شهدا]]" را ادامه [[زندگی]] در عالمی دیگر [[تفسیر]] کرده‌اند.
#'''روزی‌خوار پروردگارند:''' {{متن قرآن|بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ}}<ref>«و کسانی را که در راه خداوند کشته شده‌اند مرده مپندار که زنده‌اند، نزد پروردگارشان روزی می‌برند» سوره آل عمران، آیه ۱۶۹.</ref>.
# '''روزی‌خوار پروردگارند:''' {{متن قرآن|بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ}}<ref>«و کسانی را که در راه خداوند کشته شده‌اند مرده مپندار که زنده‌اند، نزد پروردگارشان روزی می‌برند» سوره آل عمران، آیه ۱۶۹.</ref>.
#'''مشمول [[مغفرت]] و [[رحمت]] الهی‌اند:''' {{متن قرآن|وَلَئِنْ قُتِلْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ لَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرَحْمَةٌ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ}}<ref>«اگر در راه خداوند کشته شوید یا بمیرید (بدانید) که آمرزش و بخشایشی از خداوند، از هر آنچه فراهم آورند بهتر است» سوره آل عمران، آیه ۱۵۷.</ref>.
# '''مشمول [[مغفرت]] و [[رحمت]] الهی‌اند:''' {{متن قرآن|وَلَئِنْ قُتِلْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ لَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرَحْمَةٌ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ}}<ref>«اگر در راه خداوند کشته شوید یا بمیرید (بدانید) که آمرزش و بخشایشی از خداوند، از هر آنچه فراهم آورند بهتر است» سوره آل عمران، آیه ۱۵۷.</ref>.
#'''[[شهادت]]، کفّاره [[گناهان]] و ضمانت [[بهشت]] است:''' {{متن قرآن|فَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَأُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ وَأُوذُوا فِي سَبِيلِي وَقَاتَلُوا وَقُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ}}<ref>«بنابراین بی‌گمان از گناه آنان که مهاجرت کردند و از دیار خود رانده شدند و در راه من آزار دیدند و کارزار کردند یا کشته شدند چشم می‌پوشم و آنان را به بوستان‌هایی در خواهم آورد که از بن آنها جویباران روان است، به پاداشی از نزد خداوند؛ و پاداش نیک (تنها) نزد خداوند است» سوره آل عمران، آیه ۱۹۵.</ref>.
# '''[[شهادت]]، کفّاره [[گناهان]] و ضمانت [[بهشت]] است:''' {{متن قرآن|فَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَأُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ وَأُوذُوا فِي سَبِيلِي وَقَاتَلُوا وَقُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ}}<ref>«بنابراین بی‌گمان از گناه آنان که مهاجرت کردند و از دیار خود رانده شدند و در راه من آزار دیدند و کارزار کردند یا کشته شدند چشم می‌پوشم و آنان را به بوستان‌هایی در خواهم آورد که از بن آنها جویباران روان است، به پاداشی از نزد خداوند؛ و پاداش نیک (تنها) نزد خداوند است» سوره آل عمران، آیه ۱۹۵.</ref>.
#'''اجر عظیم، [[پاداش شهیدان]]:''' {{متن قرآن|وَمَنْ يُقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيُقْتَلْ أَوْ يَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا}}<ref>«آری، کسانی باید در راه خدا نبرد کنند که زندگی این جهان را به جهان واپسین می‌فروشند و هر که در راه خداوند نبرد کند چه کشته شود و چه پیروز گردد زودا که به او پاداشی سترگ ارزانی داریم» سوره نساء، آیه ۷۴.</ref>.
# '''اجر عظیم، [[پاداش شهیدان]]:''' {{متن قرآن|وَمَنْ يُقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيُقْتَلْ أَوْ يَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا}}<ref>«آری، کسانی باید در راه خدا نبرد کنند که زندگی این جهان را به جهان واپسین می‌فروشند و هر که در راه خداوند نبرد کند چه کشته شود و چه پیروز گردد زودا که به او پاداشی سترگ ارزانی داریم» سوره نساء، آیه ۷۴.</ref>.
# [[رضایتمندی]] [[شهیدان]] از [[جایگاه]] خود در [[آخرت]]: {{متن قرآن|لَيُدْخِلَنَّهُمْ مُدْخَلًا يَرْضَوْنَهُ}}<ref>«به یقین آنان را به جایگاهی که آن را می‌پسندند در می‌آورد و بی‌گمان خداوند بردباری داناست» سوره حج، آیه ۵۹.</ref>.
# [[رضایتمندی]] [[شهیدان]] از [[جایگاه]] خود در [[آخرت]]: {{متن قرآن|لَيُدْخِلَنَّهُمْ مُدْخَلًا يَرْضَوْنَهُ}}<ref>«به یقین آنان را به جایگاهی که آن را می‌پسندند در می‌آورد و بی‌گمان خداوند بردباری داناست» سوره حج، آیه ۵۹.</ref>.
#تباه‌ نشدن [[عمل]] [[شهیدان]]: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَلَنْ يُضِلَّ أَعْمَالَهُمْ}}<ref>«آنان که در راه خداوند کشته شدند هرگز (خداوند) کارهایشان را بیراه نمی‌سازد» سوره محمد، آیه ۴.</ref>.
# تباه‌ نشدن [[عمل]] [[شهیدان]]: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَلَنْ يُضِلَّ أَعْمَالَهُمْ}}<ref>«آنان که در راه خداوند کشته شدند هرگز (خداوند) کارهایشان را بیراه نمی‌سازد» سوره محمد، آیه ۴.</ref>.


در [[فرهنگ]] [[سیاسی]] [[قرآن]]، [[شهادت‌طلبی]] و شهید پروری [[راز]] و رمز [[زندگی]] و [[بالندگی]] [[اسلام]] در طی قرون متمادی بوده است و زمانی که [[فرهنگ]] [[جهاد]] و [[شهادت]] از [[جامعه اسلامی]] رخت بر بندد، اضمحلال و [[سقوط]] آن را فرا خواهد گرفت<ref>جلال‌الدین فارسی، فرهنگ واژههای انقلاب اسلامی، ص۵۳۲.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۷۶-۳۷۸.</ref>
در [[فرهنگ]] [[سیاسی]] [[قرآن]]، [[شهادت‌طلبی]] و شهید پروری [[راز]] و رمز [[زندگی]] و [[بالندگی]] [[اسلام]] در طی قرون متمادی بوده است و زمانی که [[فرهنگ]] [[جهاد]] و [[شهادت]] از [[جامعه اسلامی]] رخت بر بندد، اضمحلال و [[سقوط]] آن را فرا خواهد گرفت<ref>جلال‌الدین فارسی، فرهنگ واژههای انقلاب اسلامی، ص۵۳۲.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۷۶-۳۷۸.</ref>
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش