فساد در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

[[فساد]] در لغت در معنای [[تباهی]] و [[ضد]] [[صلاح]] به کار رفته است.<ref>کتاب العین و لسان العرب، واژه «فسد».</ref>

فساد در هر چیزی بر حسب آن است. فساد میوه به [[تغییر]] مزه، رنگ یا بوی آن و فساد [[عقیده]] به [[شرک]]، [[کفر]] و امثال آن از [[انحرافات اعتقادی]] است؛ چنان که [[فساد در زمین]] با ایجاد [[رعب]] و [[وحشت]] در [[مردم]] و نا [[امن]] کردن راه‌ها و مانند آن تحقق می‌‏یابد. فساد در اصطلاح، مقابل صحّت به کار می‏‌رود و عبارت است از ناتمام بودن عملی به [[جهت]] نقصان در جزء یا شرطی که عمل بدون آن فاقد آثار مطلوب خواهد بود. به عنوان مثال، [[نماز]] [[فاسد]] به نمازی گفته می‏‌شود که فاقد بعضی اجزا و ارکان، مانند [[رکوع]] یا شرایط، مانند [[طهارت]] باشد و [[معامله]] فاسد به معامله‌‏ای اطلاق می‏‌شود که فاقد ارکان و یا شرایط لازم باشد، مانند مجهول بودن عوض در معامله.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۵، صفحه ۶۹۳.</ref>

برخی قدما [[استحقاق]] فرزند بزرگ میّت نسبت به حبوه را مشروط به عدم فساد عقیده او دانسته‏‌اند.<ref>کتاب السرائر، ج۳، ص:۲۵۸؛ التنقیح الرائع، ج۴، ص:۱۶۸.</ref>

بسیاری از [[فقها]] شرط پذیرش [[روایت]] را [[وثاقت]] [[راوی]] دانسته‏‌اند. بنابر این، اگر راوی فاسد العقیده باشد، لیکن در [[نقل روایت]]، [[ثقه]] و مورد [[اطمینان]] باشد، روایتش پذیرفته است<ref>موسوعة الخوئی، ج۱۷، ص:۲۳۵؛ مدارک العروة، ج۲۶، ص:۱۳۲.</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۵، صفحه ۶۹۷.</ref>

تصرفات ولیّ، همچون [[پدر]] و جدّ پدری در [[اموال]] مولّی علیهم؛ اعم از نابالغ و دیوانه منوط به عدم مفسده است. بنابر این، تصرفی که در آن [[بیم]] از بین رفتن [[مال]] یا زیان دیدن مولّی علیهم می‏‌رود، جایز نخواهد بود <ref>جواهر الکلام، ج۲۲، ص:۳۲۲ و ج۲۵، ص:۱۵۹ ـ ۱۶۰؛ بلغة الفقیه، ج۳، ص:۲۷۱.</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۵، صفحه ۶۹۷.</ref>

از دیدگاه [[شیعه]] [[احکام شریعت]] تابع مصالح و مفاسد است؛ بدین معنا که [[شارع مقدس]] به کاری امر نمی‏‌کند مگر آنکه برای [[بندگان]] مصلحتی در آن باشد و بندگان را از کاری بازنمی‌‏دارد، مگر به [[جهت]] مفسده‌‏ای که در آن وجود دارد.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۵، صفحه ۶۹۷.</ref>