قانون اساسی مدینه: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

[[محمد بن اسحاق]] گوید: [[رسول خدا]] {{صل}} عهدنامه‌ای میان [[مهاجران]] و [[انصار]] نوشت و [[یهودیان]] را در [[دین]] و [[دارایی]] خویش [[آزاد]] گذاشت و شرایطی برای ایشان و بر ایشان قرار داد؛

# این (نوشته) دستور یا منشوری است از طرف محمّد {{صل}} [[پیغمبر]] (فرستاده) [[خدا]] در میان [[مؤمنان]] و [[مسلمانان]] از [[طائفه]] [[قریش]] و (اهالی) [[یثرب]] (مدینه) و کسانی که از آنها [[پیروی]] کنند و به آنها بپیوندند و با آنها [[جهاد]] کنند، نافذ و جاری خواهد بود.

# اینها صرف نظر از سایر [[مردم]]، امّتی هستند یگانه و مشخص (یک‌ واحد [[سیاسی]]).

# بنو ساعده مسئول نگه‌داری و [[حفاظت]] بخش خود خواهند بود و هر گروهی بر اساس اصول نیکوکاری و عدالت رایج در میان مؤمنان فدیه خود را خواهد پرداخت.

# بنو جشم مسئول حفظ و نگه‌داری بخش خود خواهند بود و بر اساس اصول نیکوکاری و عدالت رایج در میان مؤمنان، فدیه خود را خواهند پرداخت.

# بنو نجّار مسئول نگه‌داری و حفاظت بخش خود خواهند بود و هر طائفه و گروهی بر اساس عدالت و نیکوکاری رایج در میان مؤمنان، فدیه خود را خواهند پرداخت.

# بنو نبیت مسئول [[حفظ]] و [[حراست]] بخش خود خواهند بود و هر طایفه‌ای بر اساس عدالت و نیکوکاری رایج میان مؤمنان، فدیه خود را خواهند پرداخت.

# بنو [[اوس]] مسئول نگه‌داری و [[نگهبانی]] ناحیه خود خواهند بود و هر طایفه‌ای فدیه خود را مطابق اصول عدالت و نیکوکاری رایج در میان مؤمنان پرداخت خواهند کرد.

# مقرر است که مؤمنان هیچ فردی را که در اثر فشار [[قرض]] از پا درآمده باشد (بدون کمک) به حال خودش وانگذارند و در موضوع فدیه نیز بر اساس اصول عدالت و نیکوکاری رایج میان مؤمنان و همچنین راجع به خون‌بها رعایت حال چنان شخصی را بنمایند.

# و نیز مقرر است که هیچ مؤمنی با [[مولا]](هم [[پیمان]]) [[مؤمن]] دیگری علیه او به [[مخالفت]] برنخیزد.

# و نیز مقرر است که مؤمنان [[پرهیزکار]] باید در برابر آن فردی که از میان آنان [[یاغی]] شود یا بخواهد به دیگران [[تجاوز]] کند و [[ستمکاری]] نماید یا این که موجبات تعدّی و جنایتی را فراهم سازد یا در میان مؤمنان فسادی ایجاد کند، همه با یکدیگر [[همکاری]] کنند و او را مغلوب سازند؛ گو این که قیام‌کننده و [[متجاوز]] فرزند یکی از مؤمنان باشد.

# هیچ مؤمنی نباید مؤمن دیگری را که کافری را کشته، بکشد و به هیچ کافری علیه مؤمنی نباید کمک نماید.

# مسلّم و [[قطعی]] است که [[حمایت]] [[خدا]] یکی بیش نیست و حمایت مؤمنان از نازل‌ترین فرد [[مسلمان]]، در موردی که به نام [[اسلام]] تعهدی نموده باشد، قطعی و همگانی است و همه مؤمنان در برابر همه [[مردم]] [[جهان]]، با یکدیگر برابرند.

# افرادی از [[جامعه]] [[یهود]] که به ما کمک کنند، حمایت و کمک ما را جلب خواهند کرد و با ما برابر خواهند بود و هیچ کس نخواهد توانست بر آنها تحمیلی روا دارد و [[بدیهی]] است به [[مخالفین]] آنها نیز کمکی نخواهد شد.

# مسلّم است که [[صلح]] [[مؤمنان]] یکی بیش نخواهد بود و اگر احیانا در [[راه خدا]] [[جنگی]] پیشامد کرد، هیچ مؤمنی [[حق]] ندارد بدون موافقت مؤمنان با طرف [[مخاصمه]] صلح کند، مگر این که این صلح مورد موافقت همه مؤمنان باشد که در آن صورت آن چنان صلحی که بر اساس [[عدالت]] و [[برابری]] استقرار یافت، برای همه الزام‌آور خواهد بود.

# هر طایفه‌ای که همراه ما [[جنگ]] کند، دستجات آن [[طایفه]] باید به نوبت همراه ما بجنگند.

# از آنجایی که مؤمنان همه در [[حکم]] یک هیأت هستند، در خون‌هایی که از آنها در راه خدا ریخته می‌شود، [[اولیاء]] یکدیگرند (یعنی همه ولی دم شناخته می‌شوند و [[قصاص]] بر عهده همه است).

# بدون تردید مؤمنان [[پرهیزکار]] پیرو [[هدایت]] و تابع [[بهترین]] طریق ارشادند.

# هیچ مشرکی نباید به یک نفر از [[قریش]] حمایتی بدهد و یا [[مالی]] از او نگه‌داری کند، هیچ مؤمنی را مانع نشود که بر [[مشرک]] [[تسلط]] پیدا کند.

# اگر کسی عمدا مؤمنی را بکشد و ثابت شود؛ باید به قصاص آن [[قتل]] کشته شود، مگر این که بازماندگان مقتول [[راضی]] شوند (که خون‌بها بگیرند) و همه مؤمنان باید برای [[مجازات]] [[اقدام]] کنند و هیچ نوع عمل و اقدام دیگری برای مؤمنان روا نیست.

# برای هیچ مؤمنی که [[معتقد]] به این سند باشد و به [[خدا]] و [[روز قیامت]] [[عقیده]] داشته باشد، جایز نیست که به [[جنایت]] کار کمک کند یا او را [[پناه]] دهد و هر کسی که جنایت‌کار را [[یاری]] دهد یا او را پناه دهد، هرآینه [[لعنت خدا]] و [[خشم خدا]] در روز قیامت متوجّه او خواهد بود و هیچ نوع مخارجی یا غرامتی از او پذیرفته نخواهد شد.

# بر شما مؤمنان [[واجب]] است در هر موردی که با یکدیگر [[اختلاف]] پیدا کردید، [[مرجع]] امر خدا و پیغمبرش باشند.

# هرگاه در هنگام جنگ [[یهودیان]] با مؤمنان [[همکاری]] بنمایند، هزینه جنگی را خودشان باید بپردازند.

# مسلّم است که «جفنه» چون شاخه‌ای است از [[قبیله]] [[ثعلبه]]، مانند خودشان (در حکم خودشان) هستند.

# بدون تردید حقوق بنی شطیبه مانند حقوق یهود بنی عوف خواهد بود و مسلّم است که این معنی باید از هر جهت رعایت شود و تجاوزی روی ندهد.

# مسلّم است که شعبه‌های فرعی یهود دارای حقوق اعضای اصلی‌شان خواهند بود.

# مسلّم است که هیچ یک از افراد یهود جز با [[اذن]] و اجازه [[محمّد]] {{صل}} در [[جنگ]] شرکت نخواهند کرد.

# هنگام بروز جنگ مخارج [[جنگی]] یهود بر عهده خودشان و مخارج جنگی مسلمانان بر عهده خودشان خواهد بود و به هر حال هر دو طرف با یکدیگر بر ضدّ کسانی که علیه [[پیروان]] این دستور بجنگند، [[همکاری]] خواهند کرد و روابطشان با یکدیگر بر اساس [[مشورت]] و [[خیرخواهی]] و [[نصیحت]] خواهد بود و از [[بدرفتاری]] [[احتراز]] خواهند کرد.

# هیچ فردی نباید نسبت به هم‌پیمانش بدرفتاری کند و همه باید به [[مظلوم]] کمک کنند.

# هنگامی که [[مسلمانان]] با یکدیگر در حال [[جنگ]] باشند، [[یهودیان]] به مسلمانان [[کمک مالی]] خواهند کرد.

# داخل [[شهر مدینه]] برای [[پیروان]] این سند «[[حرم]]» شناخته خواهد شد.

# هرگاه بین کسانی که تابع این دستور هستند، کشتاری روی دهد یا مشاجره‌ای درگیرد که [[بیم]] [[فساد]] در آن باشد، [[مرجع]] امر رسیدگی [[خدا]] و [[محمّد]] {{صل}} (که فرستاده خداست) خواهند بود و خدا ضامن [[پرهیزگارترین]] و نیکوکارترین پیروان این سند است.

# به [[قریش]] و [[یاران]] قریش حقّ جوار (پناهندگی) داده نمی‌شود و آنها از [[حقوق]] پناهندگی محرومند.

# اگر یهودی‌ها به صلحی [[دعوت]] شوند که در آن [[همکاری]] کنند و آن [[صلح]] را عملی سازند، می‌توانند به این کار [[اقدام]] کنند، در آن صورت [[مؤمنان]] نیز باید آن صلح را بپذیرند مگر این که صلح با کسانی باشد که در راه [[دین]] می‌جنگند.

# هر گروهی [[مسئول]] [[حفاظت]] و [[نگهبانی]] آن قسمت از [[شهر]] هستند که روبه‌روی آنها واقع شده است.

# هر کس عمل خلافی مرتکب شود، سزای آن را خواهد دید و به طور قطع خدا ضامن پرهیزگارترین افراد است و از آن کسی [[حمایت]] می‌کند که به [[بهترین]] وجه مطابق مندرجات این دستور عمل نماید.

# به طور قطع این دستور (سند) از کسی که [[ستم]] کار و عهدشکن و [[متجاوز]] باشد، [[حمایت]] نخواهد کرد و هر کس از [[شهر]] خارج شود و هر کس در [[مدینه]] بماند، [[مأمون]] و مصون خواهد بود مگر کسی که [[ظلم]] کند و بر خلاف مندرجات این منشور (سند) عمل کند و به طور قطع و مسلّم [[خدا]] [[پناه]] دهنده کسانی است که [[نیکوکاری]] را پیشه کنند و پرهیزگارتر باشند و [[محمّد]] {{صل}} فرستاده خداست<ref>سیره ابن هشام، ج۲، ص۱۴۷- ۱۵۰؛ البدایة و النهایه، ج۳، ص۲۲۴- ۲۲۶؛ الاموال، ص۲۰۲- ۲۰۷؛ مجموعة الوثائق السیاسة؛ مسند احمد، ج۱، ص۲۷۱؛ مسند ابو یعلی، ج۴، ص۳۶۶- ۳۶۷؛ ترجمه این سند از مرحوم سیّد غلامرضا سعیدی است که در کتاب تاریخ صدر اسلام، صص ۳۴۸ -۳۴۴ آمده است.</ref>.