قبله در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵، قسمت دوم
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
'''قِبله'''، جهتی است که [[مسلمانان]] هنگام [[نماز]] و [[عبادت]] رو به [[کعبه]] در [[مسجد الحرام]] می‌ایستند. | '''قِبله'''، جهتی است که [[مسلمانان]] هنگام [[نماز]] و [[عبادت]] رو به [[کعبه]] در [[مسجد الحرام]] می‌ایستند. | ||
==اهمیت [[قبله]] برای [[پیامبر]]== | == اهمیت [[قبله]] برای [[پیامبر]] == | ||
[[جایگاه]] [[پیامبر]] در اهمیت [[قبله]] [[مسجدالحرام]] و [[تعیین]] مکان آن در دسته‌ای از [[آیات]] به خوبی روشن می‌شود. اینکه [[آیات]] [[قبله]] در خطاب به [[پیامبر]] گفته می‌شود و نه حکمی خطاب به [[مسلمانان]] و بیان نوع [[خواسته‌ها]] و آرزوهای او را آشکار می‌سازد، جای توجه دارد. البته این خواسته شخصی نیست و [[تعیین]] [[قبله]] نوعی [[هویت‌بخشی]] به [[دین]] و متمایز کردن در حرکات [[عبادی]] در دوره مرزبندی [[ادیان]] است: | [[جایگاه]] [[پیامبر]] در اهمیت [[قبله]] [[مسجدالحرام]] و [[تعیین]] مکان آن در دسته‌ای از [[آیات]] به خوبی روشن می‌شود. اینکه [[آیات]] [[قبله]] در خطاب به [[پیامبر]] گفته می‌شود و نه حکمی خطاب به [[مسلمانان]] و بیان نوع [[خواسته‌ها]] و آرزوهای او را آشکار می‌سازد، جای توجه دارد. البته این خواسته شخصی نیست و [[تعیین]] [[قبله]] نوعی [[هویت‌بخشی]] به [[دین]] و متمایز کردن در حرکات [[عبادی]] در دوره مرزبندی [[ادیان]] است: | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
#{{متن قرآن|وَلِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ أَيْنَ مَا تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«و هر کس را قبله‌ای است که روی بدان می‌کند، باری، در کارهای نیک از یکدیگر پیشی گیرید. هرجا که باشید خداوند همگی شما را باز خواهد آورد، خداوند بر هر کاری تواناست» سوره بقره، آیه ۱۴۸.</ref>. | #{{متن قرآن|وَلِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ أَيْنَ مَا تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«و هر کس را قبله‌ای است که روی بدان می‌کند، باری، در کارهای نیک از یکدیگر پیشی گیرید. هرجا که باشید خداوند همگی شما را باز خواهد آورد، خداوند بر هر کاری تواناست» سوره بقره، آیه ۱۴۸.</ref>. | ||
===نکات=== | === نکات === | ||
#شیوه توصیف مسئله برخلاف [[آیات]] دیگر متفاوت است: {{متن قرآن|قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِ}} یا گویی [[خدا]] به دنبال [[رضایت]] [[پیامبر]] خودش می‌باشد: {{متن قرآن|فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا}} و از سوی دیگر [[تکلیف]] او را با [[مخالفان]] خودش روشن می‌کند: {{متن قرآن|وَلَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ بِكُلِّ آيَةٍ مَا تَبِعُوا قِبْلَتَكَ}}؛ | # شیوه توصیف مسئله برخلاف [[آیات]] دیگر متفاوت است: {{متن قرآن|قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِ}} یا گویی [[خدا]] به دنبال [[رضایت]] [[پیامبر]] خودش می‌باشد: {{متن قرآن|فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا}} و از سوی دیگر [[تکلیف]] او را با [[مخالفان]] خودش روشن می‌کند: {{متن قرآن|وَلَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ بِكُلِّ آيَةٍ مَا تَبِعُوا قِبْلَتَكَ}}؛ | ||
#هرچند برای [[خدا]] مکان [[عبادت]] خاص جایی ندارد: {{متن قرآن|فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ}} و به هر سو [[عبادت]] و [[دعا]] شود، به همان سوی [[خدا]] خواهد بود: {{متن قرآن|قُلْ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ}} و مهم جهت [[معنوی]] داشتن است: {{متن قرآن|وَلِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا}} اما داشتن [[هویت]] و [[تشخص]] برای [[مسلمانان]] از نظر [[پیامبر]] و مرز میان [[دین]] کمالی و غیر آن مهم بوده است: {{متن قرآن|قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا}} به این جهت [[پیامبر]] با این که سال‌ها به [[بیت المقدس]] [[نماز]] می‌خواند. اما می‌خواست که حجّتی برای [[مردم]] در [[تعیین]] مرزها باشد: {{متن قرآن|إِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ الرَّسُولَ}} و از این جهت [[فلسفه]] داشتن [[قبله]] معین از نظر [[پیامبر]] روشن بود: {{متن قرآن|لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّةٌ}}؛ | # هرچند برای [[خدا]] مکان [[عبادت]] خاص جایی ندارد: {{متن قرآن|فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ}} و به هر سو [[عبادت]] و [[دعا]] شود، به همان سوی [[خدا]] خواهد بود: {{متن قرآن|قُلْ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ}} و مهم جهت [[معنوی]] داشتن است: {{متن قرآن|وَلِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا}} اما داشتن [[هویت]] و [[تشخص]] برای [[مسلمانان]] از نظر [[پیامبر]] و مرز میان [[دین]] کمالی و غیر آن مهم بوده است: {{متن قرآن|قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا}} به این جهت [[پیامبر]] با این که سال‌ها به [[بیت المقدس]] [[نماز]] می‌خواند. اما می‌خواست که حجّتی برای [[مردم]] در [[تعیین]] مرزها باشد: {{متن قرآن|إِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ الرَّسُولَ}} و از این جهت [[فلسفه]] داشتن [[قبله]] معین از نظر [[پیامبر]] روشن بود: {{متن قرآن|لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّةٌ}}؛ | ||
# [[تغییر قبله]] [[دستور الهی]] و نه خواسته [[پیامبر]] است: {{متن قرآن|وَإِنَّهُ لَلْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ}} از سوی دیگر این کافی نیست که [[پیامبر]] بداند که از سوی [[خدا]] است، بلکه جهت مقابل آن بیان می‌شود که [[مخالفت]] با آن چه توابعی دارد: {{متن قرآن|وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذًا لَمِنَ الظَّالِمِينَ}}؛ | # [[تغییر قبله]] [[دستور الهی]] و نه خواسته [[پیامبر]] است: {{متن قرآن|وَإِنَّهُ لَلْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ}} از سوی دیگر این کافی نیست که [[پیامبر]] بداند که از سوی [[خدا]] است، بلکه جهت مقابل آن بیان می‌شود که [[مخالفت]] با آن چه توابعی دارد: {{متن قرآن|وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذًا لَمِنَ الظَّالِمِينَ}}؛ | ||
#بُعد [[اخلاقی]] توجه به [[قبله]] و مسابقه در [[نیکی‌ها]]، یکی از نکات این [[آیات]] است: {{متن قرآن|فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ أَيْنَ مَا تَكُونُوا}}<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم''']]، ص۳۷۷ ـ ۳۷۸.</ref>. | # بُعد [[اخلاقی]] توجه به [[قبله]] و مسابقه در [[نیکی‌ها]]، یکی از نکات این [[آیات]] است: {{متن قرآن|فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ أَيْنَ مَا تَكُونُوا}}<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم''']]، ص۳۷۷ ـ ۳۷۸.</ref>. | ||
==[[تغییر قبله]]== | == [[تغییر قبله]] == | ||
از آغاز [[بعثت]] [[رسول خدا]]{{صل}} در [[مکه]] و از پس [[وجوب]] [[نماز]]، حضرت از سوی [[خداوند]] [[فرمان]] یافت تا [[بیت‌المقدس]] را [[قبله]] خویش قرار دهد و به سوی آن [[نماز]] بگذارد. ایشان در مدت حضور سیزده ساله‌شان در [[مکه]] و نیز اوایل ورودشان به [[مدینه]] به سوی این مکان [[مقدس]] [[نماز]] می‌گزارد. | از آغاز [[بعثت]] [[رسول خدا]] {{صل}} در [[مکه]] و از پس [[وجوب]] [[نماز]]، حضرت از سوی [[خداوند]] [[فرمان]] یافت تا [[بیت‌المقدس]] را [[قبله]] خویش قرار دهد و به سوی آن [[نماز]] بگذارد. ایشان در مدت حضور سیزده ساله‌شان در [[مکه]] و نیز اوایل ورودشان به [[مدینه]] به سوی این مکان [[مقدس]] [[نماز]] می‌گزارد. | ||
قرار گرفتن [[بیت‌المقدس]] به عنوان [[قبله]] پس از [[هجرت]]، دستاویزی برای [[یهودیان]] [[مدینه]] شده بود که پیوسته اسباب [[شماتت]] و [[آزار]] [[رسول خدا]]{{صل}} را فراهم می‌آوردند. آنان [[قبله]] بودن [[بیت‌المقدس]] را نشان [[وابستگی]] [[مسلمانان]] به [[یهود]] و [[تبعیت]] [[مسلمانان]] از آنها می‌دانستند<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۵۰.</ref>. [[پیامبر خدا]]{{صل}} در حالی که از عیب‌جویی‌های [[یهود]] [[غمگین]] بود، در [[دل]] [[شب]] از منزل خارج شد. ایشان به [[آسمان]] نگاه می‌کرد و [[منتظر]] امر [[خداوند]] تبارک و تعالی در این باره بود<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۲۷۴؛ شیخ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۱۳.</ref>. | قرار گرفتن [[بیت‌المقدس]] به عنوان [[قبله]] پس از [[هجرت]]، دستاویزی برای [[یهودیان]] [[مدینه]] شده بود که پیوسته اسباب [[شماتت]] و [[آزار]] [[رسول خدا]] {{صل}} را فراهم می‌آوردند. آنان [[قبله]] بودن [[بیت‌المقدس]] را نشان [[وابستگی]] [[مسلمانان]] به [[یهود]] و [[تبعیت]] [[مسلمانان]] از آنها می‌دانستند<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۵۰.</ref>. [[پیامبر خدا]] {{صل}} در حالی که از عیب‌جویی‌های [[یهود]] [[غمگین]] بود، در [[دل]] [[شب]] از منزل خارج شد. ایشان به [[آسمان]] نگاه می‌کرد و [[منتظر]] امر [[خداوند]] تبارک و تعالی در این باره بود<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۲۷۴؛ شیخ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۱۳.</ref>. | ||
فردای آن روز که حضرت برای [[اقامه نماز]] ظهر به [[مسجد]] "بنی‌سالم" رفته بود، پس از به جا آوردن دو رکعت از [[نماز]]، [[جبرئیل]] نازل شد و با گرفتن بازوی حضرت، ایشان را به سوی [[کعبه]] برگرداند. [[مسلمانان]] نیز به [[تبعیت]] از حضرت به سوی [[کعبه]] ایستادند و ادامه [[نماز ظهر]] را خواندند<ref>علی بن ابراهیم قمی، تفسیر القمی، ج۱، ص۶۳؛ شیخ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۱۳.</ref>. | فردای آن روز که حضرت برای [[اقامه نماز]] ظهر به [[مسجد]] "بنی‌سالم" رفته بود، پس از به جا آوردن دو رکعت از [[نماز]]، [[جبرئیل]] نازل شد و با گرفتن بازوی حضرت، ایشان را به سوی [[کعبه]] برگرداند. [[مسلمانان]] نیز به [[تبعیت]] از حضرت به سوی [[کعبه]] ایستادند و ادامه [[نماز ظهر]] را خواندند<ref>علی بن ابراهیم قمی، تفسیر القمی، ج۱، ص۶۳؛ شیخ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۱۳.</ref>. | ||