پرش به محتوا

نظام اداری در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۵: خط ۵:
| پرسش مرتبط  =  
| پرسش مرتبط  =  
}}
}}
==مقدمه==
== مقدمه ==
نظام اداری در [[حکومت اسلامی]] به طور کلی، [[شبیه]] نظام اداری [[ایران]] و [[روم]] بود. گرچه [[انتظار]] آن بود که با [[تسلط]] [[اعراب]] بر [[عراق]]، ایران، [[مصر]]، [[شام]] و [[آفریقا]]، نظام اداری [[حکومت]] دگرگون شود؛ اما چنین نشد و اعراب در ابتدا از [[سیستم اداری]] ایران و روم [[پیروی]] کرده و با گذشت زمان، بخشی از نظام اداری به اقتضای [[عقاید دینی]] و [[مصالح مردم]] تعدیل گردید.
نظام اداری در [[حکومت اسلامی]] به طور کلی، [[شبیه]] نظام اداری [[ایران]] و [[روم]] بود. گرچه [[انتظار]] آن بود که با [[تسلط]] [[اعراب]] بر [[عراق]]، ایران، [[مصر]]، [[شام]] و [[آفریقا]]، نظام اداری [[حکومت]] دگرگون شود؛ اما چنین نشد و اعراب در ابتدا از [[سیستم اداری]] ایران و روم [[پیروی]] کرده و با گذشت زمان، بخشی از نظام اداری به اقتضای [[عقاید دینی]] و [[مصالح مردم]] تعدیل گردید.
در سال پانزدهم [[هجری]] که با [[فتح]] ایران، [[ثروت]] زیادی به دست [[مسلمانان]] افتاد، [[عمر]] [[خلیفه دوم]] - [[تصمیم]] گرفت تا درآمد [[دولت]] را با رعایت مرتبه و [[میزان]] [[استحقاق]]، بین مسلمانان تقسیم کند، اما چگونگی و اجرای آن را نمی‌دانست. از این‌رو، یکی از [[ایرانیان]] ساکن [[مدینه]] به وی یاد‌آوری کرد تا مانند ایرانیان، دفتری برای نگهداری درآمد و هزینه دولت ترتیب دهد و عمر چنین کرد و برای مسلمانان، با رعایت تقدم آنها در [[اسلام]] و حضور در [[جنگ‌ها]] و نیز برای [[همسران]] و [[خویشاوندان]] [[رسول الله]] مقرری [[تعیین]] کرد. در همین راستا، چند [[دبیر]] [[انتخاب]] نمود تا طبقات [[مردم]] را مرتب کنند. آنها برای این منظور ابتدا از [[عباس]] - [[عموی پیامبر]]{{صل}} - آغاز و پس از وی به [[بنی هاشم]] و دیگر مسلمانان پرداختند. در دورۀ [[امویان]]، به [[دلیل]] گستردگی قلمرو دولت اسلام، در نظام اداری دگرگونی حاصل شد و سراسر قلمرو اسلام به پنج [[ولایت]] بزرگ تقسیم گشت:
در سال پانزدهم [[هجری]] که با [[فتح]] ایران، [[ثروت]] زیادی به دست [[مسلمانان]] افتاد، [[عمر]] [[خلیفه دوم]] - [[تصمیم]] گرفت تا درآمد [[دولت]] را با رعایت مرتبه و [[میزان]] [[استحقاق]]، بین مسلمانان تقسیم کند، اما چگونگی و اجرای آن را نمی‌دانست. از این‌رو، یکی از [[ایرانیان]] ساکن [[مدینه]] به وی یاد‌آوری کرد تا مانند ایرانیان، دفتری برای نگهداری درآمد و هزینه دولت ترتیب دهد و عمر چنین کرد و برای مسلمانان، با رعایت تقدم آنها در [[اسلام]] و حضور در [[جنگ‌ها]] و نیز برای [[همسران]] و [[خویشاوندان]] [[رسول الله]] مقرری [[تعیین]] کرد. در همین راستا، چند [[دبیر]] [[انتخاب]] نمود تا طبقات [[مردم]] را مرتب کنند. آنها برای این منظور ابتدا از [[عباس]] - [[عموی پیامبر]] {{صل}} - آغاز و پس از وی به [[بنی هاشم]] و دیگر مسلمانان پرداختند. در دورۀ [[امویان]]، به [[دلیل]] گستردگی قلمرو دولت اسلام، در نظام اداری دگرگونی حاصل شد و سراسر قلمرو اسلام به پنج [[ولایت]] بزرگ تقسیم گشت:
# [[حجاز]] و بخش مرکزی [[عربستان]]؛
# [[حجاز]] و بخش مرکزی [[عربستان]]؛
# [[مصر]] علیا و سفلی؛
# [[مصر]] علیا و سفلی؛
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش