استدراج در قرآن: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'تجدید' به 'تجدید'
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
جز (جایگزینی متن - 'تجدید' به 'تجدید') |
||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
این واژه در هر دو مورد بهصورت جمع به کار رفته که برخی آن را اشاره به تأثیر [[واسطههای فیض]] [[الهی]] و مدبّرات امور از قبیل [[فرشتگان]] در [[نزول]] نعمتهای پیاپی برای استدراج دانستهاند، چنانکه کاربرد واژه "املاء" و "[[کید]]" بهصورت مفرد در مورد [[خداوند]]، به [[حکم]] ویژه الهی در مورد [[کافران]] و [[فاسقان]] اشاره دارد که کسی در صدور آن با خداوند مشارکتی ندارد<ref>المیزان، ج ۸، ص ۳۴۷.</ref>. در [[روایات]] یکی از [[اسمای الهی]] مُملی دانسته شده است<ref>بحارالانوار، ج ۷، ص ۲۷۱؛ ج ۸۷، ص ۱۳۹.</ref><ref>[[علی معموری|معموری، علی]]، [[استدراج - معموری (مقاله)|مقاله «استدراج»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۳؛ [[محمود سرمدی|سرمدی، محمود]]، [[آیه استدراج (مقاله)|مقاله «آیه استدراج»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص۶۴-۶۵.</ref> | این واژه در هر دو مورد بهصورت جمع به کار رفته که برخی آن را اشاره به تأثیر [[واسطههای فیض]] [[الهی]] و مدبّرات امور از قبیل [[فرشتگان]] در [[نزول]] نعمتهای پیاپی برای استدراج دانستهاند، چنانکه کاربرد واژه "املاء" و "[[کید]]" بهصورت مفرد در مورد [[خداوند]]، به [[حکم]] ویژه الهی در مورد [[کافران]] و [[فاسقان]] اشاره دارد که کسی در صدور آن با خداوند مشارکتی ندارد<ref>المیزان، ج ۸، ص ۳۴۷.</ref>. در [[روایات]] یکی از [[اسمای الهی]] مُملی دانسته شده است<ref>بحارالانوار، ج ۷، ص ۲۷۱؛ ج ۸۷، ص ۱۳۹.</ref><ref>[[علی معموری|معموری، علی]]، [[استدراج - معموری (مقاله)|مقاله «استدراج»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۳؛ [[محمود سرمدی|سرمدی، محمود]]، [[آیه استدراج (مقاله)|مقاله «آیه استدراج»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص۶۴-۶۵.</ref> | ||
در این [[آیه]]، قرینه [[مقام]] دلالت دارد بر اینکه منظور از [[استدراج]]، نزدیک شدن به [[هلاکت]] است، یا در [[دنیا]] و یا در [[آخرت]]؛ و اینکه [[استدراج]] را به روشنی [[مقید]] ساخته که خود [[گناهکاران]] نفهمند، برای این است که بفهماند این نزدیک کردن، آشکار نیست، بلکه در همان سرگرمی به بهرهمندی از مظاهر [[زندگی مادی]]، پنهان شده است. در نتیجه این افراد با [[زیادهروی]] در [[معصیت]]، پیوسته به [[هلاکت]] نزدیک میشوند و ناگهان گرفتار [[عذاب]] میگردند، چنانکه [[خداوند متعال]] میفرماید: "بلکه [[عذاب]] چنان ناگهانی به آنان روی میکند که دچار [[حیرت]] میشوند" {{متن قرآن|بَلْ تَأْتِيهِمْ بَغْتَةً فَتَبْهَتُهُمْ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ رَدَّهَا وَلَا هُمْ يُنْظَرُونَ}}<ref>«بلکه بر آنان ناگهان فرا میرسد آنگاه چنان در بهتشان مینهد که نه به بازگرداندن آن یارایی دارند و نه به آنان مهلت میدهند» سوره انبیاء، آیه ۴۰.</ref>. پس میتوان گفت [[استدراج]]، | در این [[آیه]]، قرینه [[مقام]] دلالت دارد بر اینکه منظور از [[استدراج]]، نزدیک شدن به [[هلاکت]] است، یا در [[دنیا]] و یا در [[آخرت]]؛ و اینکه [[استدراج]] را به روشنی [[مقید]] ساخته که خود [[گناهکاران]] نفهمند، برای این است که بفهماند این نزدیک کردن، آشکار نیست، بلکه در همان سرگرمی به بهرهمندی از مظاهر [[زندگی مادی]]، پنهان شده است. در نتیجه این افراد با [[زیادهروی]] در [[معصیت]]، پیوسته به [[هلاکت]] نزدیک میشوند و ناگهان گرفتار [[عذاب]] میگردند، چنانکه [[خداوند متعال]] میفرماید: "بلکه [[عذاب]] چنان ناگهانی به آنان روی میکند که دچار [[حیرت]] میشوند" {{متن قرآن|بَلْ تَأْتِيهِمْ بَغْتَةً فَتَبْهَتُهُمْ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ رَدَّهَا وَلَا هُمْ يُنْظَرُونَ}}<ref>«بلکه بر آنان ناگهان فرا میرسد آنگاه چنان در بهتشان مینهد که نه به بازگرداندن آن یارایی دارند و نه به آنان مهلت میدهند» سوره انبیاء، آیه ۴۰.</ref>. پس میتوان گفت [[استدراج]]، تجدید نعمتی پس از [[نعمت]] دیگر است تا به این وسیله، [[لذت]] بردن از آن [[نعمتها]] ایشان را از توجه به وبال کارهایشان [[غافل]] سازد<ref>المیزان، ج۸، ص۴۵۲؛ مجمع البیان، ج۸، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>. لذا {{متن قرآن|سَنَسْتَدْرِجُهُمْ}} یعنی با وجود آنکه ایشان [[غرق]] در گمراهیاند، پی در پی به آنان [[نعمت]] میدهیم و ایشان را کمکم به سوی خود میکشیم و ناگهان آنان را در طومار [[مرگ]] میپیچیم و از صفحه روزگار برمیداریم<ref>الکشاف، ج۲، ص۱۸۲.</ref>. | ||
[[طبری]] هم میگوید: "این [[استدراج]] به سوی [[مرگ]] و [[عذاب]] با مهلت دادن و [[تزیین]] [[اعمال]] مجرمانه و [[گناهان]] همراه است به گونهای که شخص [[خطا]] کار را دچار [[غرور]] نموده و [[احساس]] میکند که به وی [[احسان]] شده است"<ref>جامع البیان، ج۹، ص۹۲.</ref>. | [[طبری]] هم میگوید: "این [[استدراج]] به سوی [[مرگ]] و [[عذاب]] با مهلت دادن و [[تزیین]] [[اعمال]] مجرمانه و [[گناهان]] همراه است به گونهای که شخص [[خطا]] کار را دچار [[غرور]] نموده و [[احساس]] میکند که به وی [[احسان]] شده است"<ref>جامع البیان، ج۹، ص۹۲.</ref>. |