آیات الاحکام در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

در برابر این کسان، افراد دیگری بوده‌اند که کم‌تر از ۵۰۰ آیه را مطرح کرده‌اند؛ برای مثال، [[محمد قاسم بن قاسم]] از [[زیدیه]]، فقط از ۲۴۰ آیه بحث کرده<ref>منتهی المرام، ص ۴۵۹.</ref> و [[شلتوت]]، آیات احکام را حدود ۳۴۰ آیه شمرده و می‌نویسد: این شمارش تقریبی است؛ زیرا [[دانشمندان]] در این مسأله اتّفاق نظر ندارند<ref>الاسلام عقیدة و شریعة، ص ۴۸۱.</ref>. [[خضری ‌بک]] [[معتقد]] است که آیات‌الاحکام به بیش از ۳۰۰ [[آیه]] نمی‌رسد<ref> فقه الاسلام، ص ۱۴.</ref>. [[عبدالوهاب خلاّف]] نیز ۲۸۵ آیه را شمرده است<ref>علم اصول الفقه، ص ۳۱.</ref>.

[[محقّق اردبیلی]] نیز در عمل، این آمار را نپذیرفته و فقط حدود ۳۷۰ آیه را [[تفسیر]] کرده است. منشأ [[اختلاف]] در آمار [[آیات الاحکام]]، افزون بر اختلاف قریحه‌ها این است که بعضی، فقط به آیات صریح در [[حکم]] بسنده کرده؛ امّا برخی دیگر، به آیات غیر صریح نیز توجّه داشته و حتّی گستره آیات الاحکام را در دایره وسیع‌تری به آیات امثال، آیات قصص، آیات اخلاقی و حتّی آیات اعتقادی نیز سرایت داده‌اند و از مدلولات تضمّنی و التزامی آیات نیز [[حکم فقهی]] [[استنباط]] کرده‌اند که با لحاظ این امر، نه تنها بیش از ۵۰۰ آیه، بلکه شاید نزدیک به ربع قرآن، بر احکام، فرایض، [[سنن]] و دستورهای عملی [[جوارحی]] و [[جوانحی]] در باب‌های گوناگون دلالت داشته باشد و لازم است ابوابی تنظیم شود که تاکنون نه در آیات احکام و نه کتاب‌های [[فقهی]] به آن پرداخته نشده است.<ref>[[آیات ‌الاحکام (مقاله)|مقاله «آیات ‌الاحکام»]]؛ [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱، ص:۳۴۷-۳۴۹.</ref>