پرش به محتوا

عدالت اجتماعی در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف'
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف')
خط ۷۵: خط ۷۵:
حساسیت آن حضرت در برپایی عدالت چنان بود که می‌فرمود: {{متن حدیث|أَيَّهَا النَّاسُ إِنَّهُ وَاللهِ مَا فِيكُمْ أَحَدٌ أَقْوَى‏ عِنْدِي‏ مِنَ‏ الضَّعِيفِ‏ حَتَّى‏ آخُذَ الْحَقَّ لَهُ‏ وَ لَا أَضْعَفَ عِنْدِي‏ مِنَ الْقَوِيِّ حَتَّى آخُذَ الْحَقَّ مِنْهُ}}<ref>«مردم، به خدا سوگند که بی‌گمان کسی از شما نزد من قوی‌تر از ضعیف نیست تا حقش را بگیرم، و کسی نزد من ضعیف‌تر از قوی نیست تا حق [دیگران] را از او بستانم». الکامل فی اللغة و الادب، ج۱، ص۸.</ref>.
حساسیت آن حضرت در برپایی عدالت چنان بود که می‌فرمود: {{متن حدیث|أَيَّهَا النَّاسُ إِنَّهُ وَاللهِ مَا فِيكُمْ أَحَدٌ أَقْوَى‏ عِنْدِي‏ مِنَ‏ الضَّعِيفِ‏ حَتَّى‏ آخُذَ الْحَقَّ لَهُ‏ وَ لَا أَضْعَفَ عِنْدِي‏ مِنَ الْقَوِيِّ حَتَّى آخُذَ الْحَقَّ مِنْهُ}}<ref>«مردم، به خدا سوگند که بی‌گمان کسی از شما نزد من قوی‌تر از ضعیف نیست تا حقش را بگیرم، و کسی نزد من ضعیف‌تر از قوی نیست تا حق [دیگران] را از او بستانم». الکامل فی اللغة و الادب، ج۱، ص۸.</ref>.


رسول خدا {{صل}} جلوه جامع [[خداوند]] بود. خداوندی که از او جز [[قسط]] و عدالت صدور نمی‌یابد و [[عدل مطلق]] است. [[امیر مؤمنان علی]] {{ع}} خداوند را چنین [[وصف]] کرده است: {{متن حدیث|وَ قَامَ‏ بِالْقِسْطِ فِي‏ خَلْقِهِ‏ وَ عَدَلَ عَلَيْهِمْ فِي حُكْمِهِ}}<ref>«[خداوند] با آفریدگانش به داد کار کند، و در حکم خود بر آنان با عدل رفتار کند». نهج البلاغه، خطبه ۱۸۵.</ref>. {{متن حدیث|وَ عَدَلَ‏ فِي‏ كُلِّ‏ مَا قَضَى‏}}<ref>«او در آن چه حکم رانده دادگری کرده است». نهج البلاغه، خطبه ۱۹۱.</ref>. {{متن حدیث|وَ أَشْهَدُ أَنَّهُ‏ عَدْلٌ‏ عَدَلَ‏}}<ref>«گواهی می‌دهم که او دادگری است عادل». نهج البلاغه، خطبه ۲۱۴.</ref>.
رسول خدا {{صل}} جلوه جامع [[خداوند]] بود. خداوندی که از او جز [[قسط]] و عدالت صدور نمی‌یابد و [[عدل مطلق]] است. [[امیر مؤمنان علی]] {{ع}} خداوند را چنین وصف کرده است: {{متن حدیث|وَ قَامَ‏ بِالْقِسْطِ فِي‏ خَلْقِهِ‏ وَ عَدَلَ عَلَيْهِمْ فِي حُكْمِهِ}}<ref>«[خداوند] با آفریدگانش به داد کار کند، و در حکم خود بر آنان با عدل رفتار کند». نهج البلاغه، خطبه ۱۸۵.</ref>. {{متن حدیث|وَ عَدَلَ‏ فِي‏ كُلِّ‏ مَا قَضَى‏}}<ref>«او در آن چه حکم رانده دادگری کرده است». نهج البلاغه، خطبه ۱۹۱.</ref>. {{متن حدیث|وَ أَشْهَدُ أَنَّهُ‏ عَدْلٌ‏ عَدَلَ‏}}<ref>«گواهی می‌دهم که او دادگری است عادل». نهج البلاغه، خطبه ۲۱۴.</ref>.


و [[پیامبر اکرم]] {{صل}} جلوه‌گر عدالت همه جانبه بود، چنان‌که [[امیر]] بیان، [[علی]] {{ع}} در وصف آن حضرت فرمود: {{متن حدیث|سِيرَتُهُ‏ الْقَصْدُ وَ سُنَّتُهُ‏ الرُّشْدُ وَ كَلَامُهُ الْفَصْلُ وَ حُكْمُهُ الْعَدْلُ}}<ref>«سیرت او میانه‌روی در کار است و شریعت او راه حق را نمودار است. سخنش حق را از باطل جدا سازد و داوری او عدالت است [و ستم را براندازد]». نهج البلاغه، خطبه ۹۴.</ref>.
و [[پیامبر اکرم]] {{صل}} جلوه‌گر عدالت همه جانبه بود، چنان‌که [[امیر]] بیان، [[علی]] {{ع}} در وصف آن حضرت فرمود: {{متن حدیث|سِيرَتُهُ‏ الْقَصْدُ وَ سُنَّتُهُ‏ الرُّشْدُ وَ كَلَامُهُ الْفَصْلُ وَ حُكْمُهُ الْعَدْلُ}}<ref>«سیرت او میانه‌روی در کار است و شریعت او راه حق را نمودار است. سخنش حق را از باطل جدا سازد و داوری او عدالت است [و ستم را براندازد]». نهج البلاغه، خطبه ۹۴.</ref>.


[[رسول خدا]] {{صل}} چون به [[هدایت]] [[مردمان]] برانگیخته شد، به [[عدالت]] برخاست و زمینه برپایی مردمان به [[قسط]] را فراهم ساخت؛ [[باطل]] را در هم کوبید و زدود و [[دین حق]] را که عدالتش فراگیر بود آشکار نمود، چنان‌که [[امیر مؤمنان علی]] {{ع}} در [[وصف]] آن [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|وَ الْمُعْلِنِ‏ الْحَقَّ بِالْحَقِّ‏ وَ الدَّافِعِ جَيْشَاتِ الْأَبَاطِيلِ وَ الدَّامِغِ صَوْلَاتِ الْأَضَالِيلِ كَمَا حُمِّلَ فَاضْطَلَعَ بِأَمْرِكَ لِطَاعَتِكَ مُسْتَوْفِزاً فِي مَرْضَاتِكَ غَيْرَ نَكِلٍ عَنْ قُدُمٍ وَ لَا وَاهٍ فِي عَزْمٍ وَاعِياً لِوَحْيِكَ حَافِظاً لِعَهْدِكَ مَاضِياً عَلَى نَفَاذِ أَمْرِكَ حَتَّى أَوْرَى قَبَسَ الْقَابِسِ وَ أَضَاءَ الطَّرِيقَ لِلْخَابِطِ وَ هُدِيَتْ بِهِ الْقُلُوبُ بَعْدَ خَوْضَاتِ الْفِتَنِ وَ الْآثَامِ وَ أَنَارَ مُوضِحَاتِ الْأَعْلَامِ وَ نَيِّرَاتِ الْأَحْكَامِ}}<ref>«آشکار کننده حق با برهان، فرونشاننده طغیان، و درهم کوبنده شوکت گمراهان. چنان‌که او بار رسالت را نیرومندانه برداشت [و حقّ آن را چنان که باید گذاشت]. در انجام دادن فرمانت بربا، و در طلب خشنودی‌ات پویا. نه از اقدامی روگردان و نه در عزمی سست و ناتوان. وحی تو را به گوش جان شنوا و عهد تو را نگهبان، و در راه اجرای فرمان تو روان. چندان که چراغ جویندگان حق را فروغ بخشید، و بر سر راه گمراهان چون خورشیدی بدرخشید، و دل‌های فرو رفته در موج‌های شبهت، به راهنمایی او رخت به کنار کشید. نشانه‌های روشن را برپا داشت و احکام را [چون موکلانی] بر مردمان گماشت». نهج البلاغه، خطبه ۷۲.</ref>.
[[رسول خدا]] {{صل}} چون به [[هدایت]] [[مردمان]] برانگیخته شد، به [[عدالت]] برخاست و زمینه برپایی مردمان به [[قسط]] را فراهم ساخت؛ [[باطل]] را در هم کوبید و زدود و [[دین حق]] را که عدالتش فراگیر بود آشکار نمود، چنان‌که [[امیر مؤمنان علی]] {{ع}} در وصف آن [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|وَ الْمُعْلِنِ‏ الْحَقَّ بِالْحَقِّ‏ وَ الدَّافِعِ جَيْشَاتِ الْأَبَاطِيلِ وَ الدَّامِغِ صَوْلَاتِ الْأَضَالِيلِ كَمَا حُمِّلَ فَاضْطَلَعَ بِأَمْرِكَ لِطَاعَتِكَ مُسْتَوْفِزاً فِي مَرْضَاتِكَ غَيْرَ نَكِلٍ عَنْ قُدُمٍ وَ لَا وَاهٍ فِي عَزْمٍ وَاعِياً لِوَحْيِكَ حَافِظاً لِعَهْدِكَ مَاضِياً عَلَى نَفَاذِ أَمْرِكَ حَتَّى أَوْرَى قَبَسَ الْقَابِسِ وَ أَضَاءَ الطَّرِيقَ لِلْخَابِطِ وَ هُدِيَتْ بِهِ الْقُلُوبُ بَعْدَ خَوْضَاتِ الْفِتَنِ وَ الْآثَامِ وَ أَنَارَ مُوضِحَاتِ الْأَعْلَامِ وَ نَيِّرَاتِ الْأَحْكَامِ}}<ref>«آشکار کننده حق با برهان، فرونشاننده طغیان، و درهم کوبنده شوکت گمراهان. چنان‌که او بار رسالت را نیرومندانه برداشت [و حقّ آن را چنان که باید گذاشت]. در انجام دادن فرمانت بربا، و در طلب خشنودی‌ات پویا. نه از اقدامی روگردان و نه در عزمی سست و ناتوان. وحی تو را به گوش جان شنوا و عهد تو را نگهبان، و در راه اجرای فرمان تو روان. چندان که چراغ جویندگان حق را فروغ بخشید، و بر سر راه گمراهان چون خورشیدی بدرخشید، و دل‌های فرو رفته در موج‌های شبهت، به راهنمایی او رخت به کنار کشید. نشانه‌های روشن را برپا داشت و احکام را [چون موکلانی] بر مردمان گماشت». نهج البلاغه، خطبه ۷۲.</ref>.


[[پیامبر اکرم]] {{صل}} با [[سیره]] [[عدالت محور]] خود [[جاهلیت]] را از رنگ و رو انداخت و [[جامعه]] را به سوی [[حق]] متحول ساخت. آن حضرت در همه وجوه [[میزان]] عدالت بود، چنان که در بیان [[علی]] {{ع}} بدین اشارت شده است: {{متن حدیث|ذَا مَنْطِقٍ‏ عَدْلٍ‏ وَ خُطْبَةٍ فَصْلٍ‏}}<ref>«گفته او میزان عدل و فرموده او قول فصل باشد». نهج البلاغه، خطبه ۷۲.</ref>.
[[پیامبر اکرم]] {{صل}} با [[سیره]] [[عدالت محور]] خود [[جاهلیت]] را از رنگ و رو انداخت و [[جامعه]] را به سوی [[حق]] متحول ساخت. آن حضرت در همه وجوه [[میزان]] عدالت بود، چنان که در بیان [[علی]] {{ع}} بدین اشارت شده است: {{متن حدیث|ذَا مَنْطِقٍ‏ عَدْلٍ‏ وَ خُطْبَةٍ فَصْلٍ‏}}<ref>«گفته او میزان عدل و فرموده او قول فصل باشد». نهج البلاغه، خطبه ۷۲.</ref>.
۲۱۸٬۶۲۱

ویرایش