پرش به محتوا

بنی عامر بن صعصعه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ضمیر' به 'ضمیر'
جز (جایگزینی متن - ' نامهای ' به ' نام‌های ')
جز (جایگزینی متن - 'ضمیر' به 'ضمیر')
خط ۳۷: خط ۳۷:
بنی‌‌عامر نیز مانند بسیاری از [[قبایل]] شبه جزیره بت‌‌پرست بودند. اینان متولی نگهداری بتی به نام "ذواللبا" بودند؛<ref>المفصل، ج ۶، ص ۲۱۴.</ref> همچنین در کنار [[قریش]]، [[کنانه]]، [[خزاعه]]، ثقیف و... از حُمْسی‌ها بودند.<ref>السیرة‌‌النبویه، ج ۱، ص ۲۰۰؛ النسب، ص ۲۵۹؛ المنمق، ص ۱۲۸.</ref> این قبایل که بر اثر [[تعصب]] و اهتمام فراوان در [[مناسک]] [[حج]] به حُمْس مشهور شده بودند، برای خود عاداتی ویژه، چون ترک وقوف در [[عرفات]] و عریان [[طواف]] کردن داشتند، ضمن آنکه برای دیگران نیز احکامی خاص چون [[حرمت]] خوردن غذایی که از بیرون [[حرم]] به داخل می‌‌آوردند یا [[وجوب]] طواف در [[لباس]] تهیه شده در حرم [[جعل]] کرده بودند.<ref>السیرة النبویه، ج ۱، ص ۲۰۲ ـ ۲۰۳؛ المنمق، ص ۱۲۷ ـ ۱۲۸.</ref> [[خداوند]] با [[نزول]] آیه‌‌ {{متن قرآن|يَا بَنِي آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا يُوَارِي سَوْآتِكُمْ وَرِيشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذَلِكَ خَيْرٌ ذَلِكَ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ}}<ref>«ای فرزندان آدم! برای شما جامه‌ای را فرو فرستاده‌ایم که شرمگاه‌های شما را می‌پوشاند و (نیز) جامه‌ای را که زینت است و لباس پرهیزگاری، باری، بهتر است؛ این از آیات خداوند است باشد که آنان در یاد گیرند» سوره اعراف، آیه ۲۶.</ref> اینان را از طواف عریان برحذر داشت و لباس را وسیله ستر عورت و [[تقوا]] را [[برترین]] لباس دانست<ref>الدرالمنثور، ج ۳، ص ۴۳۳؛ مبهمات القرآن، ج ۱، ص ۴۷۵.</ref> حمسی‌ها همچنین مقرر کرده بودند که فرد [[محرم]] [[حق]] ندارد از درِ [[خانه]] وارد آن شود، بلکه باید از پشت [[خیمه]] یا بالای سقف وارد خانه شود.
بنی‌‌عامر نیز مانند بسیاری از [[قبایل]] شبه جزیره بت‌‌پرست بودند. اینان متولی نگهداری بتی به نام "ذواللبا" بودند؛<ref>المفصل، ج ۶، ص ۲۱۴.</ref> همچنین در کنار [[قریش]]، [[کنانه]]، [[خزاعه]]، ثقیف و... از حُمْسی‌ها بودند.<ref>السیرة‌‌النبویه، ج ۱، ص ۲۰۰؛ النسب، ص ۲۵۹؛ المنمق، ص ۱۲۸.</ref> این قبایل که بر اثر [[تعصب]] و اهتمام فراوان در [[مناسک]] [[حج]] به حُمْس مشهور شده بودند، برای خود عاداتی ویژه، چون ترک وقوف در [[عرفات]] و عریان [[طواف]] کردن داشتند، ضمن آنکه برای دیگران نیز احکامی خاص چون [[حرمت]] خوردن غذایی که از بیرون [[حرم]] به داخل می‌‌آوردند یا [[وجوب]] طواف در [[لباس]] تهیه شده در حرم [[جعل]] کرده بودند.<ref>السیرة النبویه، ج ۱، ص ۲۰۲ ـ ۲۰۳؛ المنمق، ص ۱۲۷ ـ ۱۲۸.</ref> [[خداوند]] با [[نزول]] آیه‌‌ {{متن قرآن|يَا بَنِي آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا يُوَارِي سَوْآتِكُمْ وَرِيشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذَلِكَ خَيْرٌ ذَلِكَ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ}}<ref>«ای فرزندان آدم! برای شما جامه‌ای را فرو فرستاده‌ایم که شرمگاه‌های شما را می‌پوشاند و (نیز) جامه‌ای را که زینت است و لباس پرهیزگاری، باری، بهتر است؛ این از آیات خداوند است باشد که آنان در یاد گیرند» سوره اعراف، آیه ۲۶.</ref> اینان را از طواف عریان برحذر داشت و لباس را وسیله ستر عورت و [[تقوا]] را [[برترین]] لباس دانست<ref>الدرالمنثور، ج ۳، ص ۴۳۳؛ مبهمات القرآن، ج ۱، ص ۴۷۵.</ref> حمسی‌ها همچنین مقرر کرده بودند که فرد [[محرم]] [[حق]] ندارد از درِ [[خانه]] وارد آن شود، بلکه باید از پشت [[خیمه]] یا بالای سقف وارد خانه شود.


خداوند با [[نزول آیه]] {{متن قرآن|يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ وَلَيْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ ظُهُورِهَا وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنِ اتَّقَى وَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«از تو درباره ماه‌های نو می‌پرسند، بگو: آنها زمان نمای مردم و حجّ‌اند؛ و نیکی آن نیست که از پشت خانه‌ها به درون آنها درآیید بلکه (حقیقت) نیکی (از آن) کسی است که پرهیزگاری ورزد و به خانه‌ها از در درآیید، و از خداوند پروا کنید باشد که رستگار گردید» سوره بقره، آیه ۱۸۹.</ref> ضمن رد این [[سنت]] [[جاهلی]] از همه [[مسلمانان]] می‌‌خواهد که ضمن رعایت [[تقوا]] بر خلاف [[سنت]] گذشتگان از درِ خانه‌‌ها وارد آنها شوند.<ref>مجمع‌‌البیان، ج ۲، ص ۵۰۹.</ref> از دیگر [[اعتقادات]] بنی‌‌عامر و قبایلی چون ثقیف و [[خزاعه]] [[حرمت]] خوردن قسمتی از زراعت خود و همچنین گوشت برخی از حیوانات بود؛ مانند بحیره <ref>ناقه‌‌ای که پس از دهمین زایمان خود گوشش را می‌‌شکافتند و رهایش می‌‌کردند</ref> یا سائبه <ref>شتری ‌‌که بر اثر [[نذری]] آن را رها می‌‌کردند یا چون ۱۰ بچه ماده زاییده بود آن را رها می‌‌کردند و دیگر نه بر آن سوار می‌‌شدند و نه از شیر آن می‌‌خوردند</ref> یا وصیله <ref>بچه هفتم گوسفند اگر نر بود آن را [[نذر]] بتها می‌‌کردند</ref> یا حام <ref>حیوانی نر که ۱۰ فرزند داشت و از آن پس بر پشت آن بار نمی‌‌بردند</ref>. [[خداوند]] با [[نزول آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ}}<ref>«ای مردم از آنچه در زمین حلال و پاک است بخورید و از گام‌های شیطان پیروی نکنید که او برای شما دشمنی آشکار است» سوره بقره، آیه ۱۶۸.</ref> با رد این‌‌گونه [[عقاید]]، [[مردم]] را به استفاده صحیح و [[حلال]] از نعمت‌های خود توصیه می‌‌کند<ref>مجمع البیان، ج ۱، ص ۴۵۹؛ زادالمسیر، ج ۱، ص ۱۶۸.</ref> برخی با عطف [[ضمیر]] "هُم" در آیه‌‌ {{متن قرآن|وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ}}<ref>«و چون به آنان گفته شود از آنچه خداوند فرو فرستاده است پیروی کنید می‌گویند: (نه) بلکه ما از آنچه پدرانمان را بر آن یافته‌ایم پیروی می‌کنیم؛ آیا حتی اگر پدرانشان چیزی را در نمی‌یافته و راه به جایی نمی‌برده‌اند، (باز از پدرانشان پیروی می‌کنند؟)» سوره بقره، آیه ۱۷۰.</ref> به مخاطبان [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ}}<ref>«ای مردم از آنچه در زمین حلال و پاک است بخورید و از گام‌های شیطان پیروی نکنید که او برای شما دشمنی آشکار است» سوره بقره، آیه ۱۶۸.</ref> این آیه را نیز در [[شأن]] [[بنی عامر]] می‌‌دانند.<ref>زادالمسیر، ج ۱، ص ۱۷۳.</ref> خداوند در این آیه ضمن بیان گفتار این افراد که با رد [[احکام]] خداوند عمل به [[سنتها]] و گفته‌‌های پیشینیان خود را لازم می‌‌دانستند [[اعمال]] و گفتار گذشتگان آنان را مردود و آنان را [[گمراه]] خوانده است<ref>[[سید علی خیرخواه علوی|خیرخواه علوی، سید علی]]، [[بنی عامر بن صعصعه (مقاله)|مقاله «بنی عامر بن صعصعه»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶.</ref>.
خداوند با [[نزول آیه]] {{متن قرآن|يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ وَلَيْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ ظُهُورِهَا وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنِ اتَّقَى وَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«از تو درباره ماه‌های نو می‌پرسند، بگو: آنها زمان نمای مردم و حجّ‌اند؛ و نیکی آن نیست که از پشت خانه‌ها به درون آنها درآیید بلکه (حقیقت) نیکی (از آن) کسی است که پرهیزگاری ورزد و به خانه‌ها از در درآیید، و از خداوند پروا کنید باشد که رستگار گردید» سوره بقره، آیه ۱۸۹.</ref> ضمن رد این [[سنت]] [[جاهلی]] از همه [[مسلمانان]] می‌‌خواهد که ضمن رعایت [[تقوا]] بر خلاف [[سنت]] گذشتگان از درِ خانه‌‌ها وارد آنها شوند.<ref>مجمع‌‌البیان، ج ۲، ص ۵۰۹.</ref> از دیگر [[اعتقادات]] بنی‌‌عامر و قبایلی چون ثقیف و [[خزاعه]] [[حرمت]] خوردن قسمتی از زراعت خود و همچنین گوشت برخی از حیوانات بود؛ مانند بحیره <ref>ناقه‌‌ای که پس از دهمین زایمان خود گوشش را می‌‌شکافتند و رهایش می‌‌کردند</ref> یا سائبه <ref>شتری ‌‌که بر اثر [[نذری]] آن را رها می‌‌کردند یا چون ۱۰ بچه ماده زاییده بود آن را رها می‌‌کردند و دیگر نه بر آن سوار می‌‌شدند و نه از شیر آن می‌‌خوردند</ref> یا وصیله <ref>بچه هفتم گوسفند اگر نر بود آن را [[نذر]] بتها می‌‌کردند</ref> یا حام <ref>حیوانی نر که ۱۰ فرزند داشت و از آن پس بر پشت آن بار نمی‌‌بردند</ref>. [[خداوند]] با [[نزول آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ}}<ref>«ای مردم از آنچه در زمین حلال و پاک است بخورید و از گام‌های شیطان پیروی نکنید که او برای شما دشمنی آشکار است» سوره بقره، آیه ۱۶۸.</ref> با رد این‌‌گونه [[عقاید]]، [[مردم]] را به استفاده صحیح و [[حلال]] از نعمت‌های خود توصیه می‌‌کند<ref>مجمع البیان، ج ۱، ص ۴۵۹؛ زادالمسیر، ج ۱، ص ۱۶۸.</ref> برخی با عطف ضمیر "هُم" در آیه‌‌ {{متن قرآن|وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ}}<ref>«و چون به آنان گفته شود از آنچه خداوند فرو فرستاده است پیروی کنید می‌گویند: (نه) بلکه ما از آنچه پدرانمان را بر آن یافته‌ایم پیروی می‌کنیم؛ آیا حتی اگر پدرانشان چیزی را در نمی‌یافته و راه به جایی نمی‌برده‌اند، (باز از پدرانشان پیروی می‌کنند؟)» سوره بقره، آیه ۱۷۰.</ref> به مخاطبان [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ}}<ref>«ای مردم از آنچه در زمین حلال و پاک است بخورید و از گام‌های شیطان پیروی نکنید که او برای شما دشمنی آشکار است» سوره بقره، آیه ۱۶۸.</ref> این آیه را نیز در [[شأن]] [[بنی عامر]] می‌‌دانند.<ref>زادالمسیر، ج ۱، ص ۱۷۳.</ref> خداوند در این آیه ضمن بیان گفتار این افراد که با رد [[احکام]] خداوند عمل به [[سنتها]] و گفته‌‌های پیشینیان خود را لازم می‌‌دانستند [[اعمال]] و گفتار گذشتگان آنان را مردود و آنان را [[گمراه]] خوانده است<ref>[[سید علی خیرخواه علوی|خیرخواه علوی، سید علی]]، [[بنی عامر بن صعصعه (مقاله)|مقاله «بنی عامر بن صعصعه»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶.</ref>.


== بنی عامر و [[اسلام]] ==
== بنی عامر و [[اسلام]] ==
۲۱۸٬۱۹۱

ویرایش