پرش به محتوا

آمادگی نظامی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'لام' به 'لام'
جز (جایگزینی متن - 'لام' به 'لام')
خط ۱۸: خط ۱۸:


== [[هدف]] و آثار آمادگی نظامی ==
== [[هدف]] و آثار آمادگی نظامی ==
[[جوامع انسانی]] براساس نیازهای مشترک پدید آمده‌اند و تضاد [[منافع]]، بروز [[جنگ]] میان آنان را ناگزیر ساخته است؛ از این رو، آمادگی نظامی از ضروریّات [[حیات اجتماعی]] به شمار رفته، پذیرفته‌ترین هدفِ آن، [[حفاظت]] از منافع [[مادّی]] و معنویِ فردی و [[اجتماعی]] است. این معنا مورد [[پذیرش]] [[قرآن]] است: {{متن قرآن| تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ }}<ref>«دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید» سوره انفال، آیه ۶۰.</ref> از آنجا که " رُهب " یا "رَهبَة" [[ترس]] همراه با دوری از خطر است،<ref>مفردات، ص ۳۶۶، «رهب».</ref> این ترس، نقش بازدارنده داشته، از [[تجاوز]] [[دشمنان]] به مرزهای مادّی و معنویِ [[مسلمانان]] جلوگیری می‌کند و روشن است که [[متجاوز]] را جز با نمایاندن سرانجام تجاوز، نمی‌توان هشدار داد. برخی گفته‌اند: کاربرد حرف "[[لام]]" در عبارت {{متن قرآن|وَأَعِدُّوا لَهُمْ}} به جای "علی" بیان‌گر آن است که آمادگی نظامی مسلمانان برای [[دفاع]] است و رویارو نشدن دشمنان با مسلمانان یقیناً به نفع خودشان خواهد بود؛<ref> الفرقان، ج ۹ و ۱۰، ص ۲۷۵.</ref> هم‌چنین عبارت {{متن قرآن|وَآخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ}} در آیه یاد شده، بر [[ضرورت]] [[آمادگی]] برای رویارو شدن با دشمنان ناشناخته تأکید دارد که موجب [[پیش‌گیری]] از غافل‌گیری نیروهای [[مسلمان]] شده، [[طمع]] ایشان [[بریده]] خواهد شد.<ref>نمونه، ج ۷، ص ۲۲۸.</ref>
[[جوامع انسانی]] براساس نیازهای مشترک پدید آمده‌اند و تضاد [[منافع]]، بروز [[جنگ]] میان آنان را ناگزیر ساخته است؛ از این رو، آمادگی نظامی از ضروریّات [[حیات اجتماعی]] به شمار رفته، پذیرفته‌ترین هدفِ آن، [[حفاظت]] از منافع [[مادّی]] و معنویِ فردی و [[اجتماعی]] است. این معنا مورد [[پذیرش]] [[قرآن]] است: {{متن قرآن| تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ }}<ref>«دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید» سوره انفال، آیه ۶۰.</ref> از آنجا که " رُهب " یا "رَهبَة" [[ترس]] همراه با دوری از خطر است،<ref>مفردات، ص ۳۶۶، «رهب».</ref> این ترس، نقش بازدارنده داشته، از [[تجاوز]] [[دشمنان]] به مرزهای مادّی و معنویِ [[مسلمانان]] جلوگیری می‌کند و روشن است که [[متجاوز]] را جز با نمایاندن سرانجام تجاوز، نمی‌توان هشدار داد. برخی گفته‌اند: کاربرد حرف "لام" در عبارت {{متن قرآن|وَأَعِدُّوا لَهُمْ}} به جای "علی" بیان‌گر آن است که آمادگی نظامی مسلمانان برای [[دفاع]] است و رویارو نشدن دشمنان با مسلمانان یقیناً به نفع خودشان خواهد بود؛<ref> الفرقان، ج ۹ و ۱۰، ص ۲۷۵.</ref> هم‌چنین عبارت {{متن قرآن|وَآخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ}} در آیه یاد شده، بر [[ضرورت]] [[آمادگی]] برای رویارو شدن با دشمنان ناشناخته تأکید دارد که موجب [[پیش‌گیری]] از غافل‌گیری نیروهای [[مسلمان]] شده، [[طمع]] ایشان [[بریده]] خواهد شد.<ref>نمونه، ج ۷، ص ۲۲۸.</ref>


برخی [[مفسّران]]، دشمنان ناشناس را منافقانی که دشمنی‌شان را پنهان ساخته‌اند، دانسته و گروهی دیگر، آنها را دشمنانی خارجی که خصومتشان را آشکار نکرده‌اند، می‌دانند؛<ref>جامع‌البیان، مج ۶، ج ۱۰، ص ۴۱؛ مجمع‌البیان، ج ۴، ص ۸۵۳.</ref> ولی آیه می‌تواند همه آنها را در بربگیرد؛ بنابراین، هدف از آمادگی مستمر نظامی، جلوگیری از تجاوز دشمنان شناخته شده و ناشناس به [[حریم]] [[مادّی]] و [[معنوی]] [[اسلام]] و [[مسلمانان]] است. موارد ذیل را نیز از آثار [[آمادگی نظامی]] برشمرده‌اند: رفع موانع برای [[ایمان آوردن]] انسان‌های مستعد،<ref>التفسیرالکبیر، ج ۱۵، ص ۱۸۶؛ فی ظلال، ج ۳، ص ۱۵۴۳.</ref> جلوگیری از هم‌دستی برخی از [[جوامع]] با [[دشمنان اسلام]]،<ref>التفسیر الکبیر، ج ۱۵، ص ۱۸۶؛ مراغی، مج ۴، ج ۱۰، ص ۲۵.</ref> [[زمینه‌سازی]] برای [[پیمان‌های نظامی]] [[اهل‌کتاب]] با مسلمانان، ایجاد ضمانت اجرایی آن و پرداخت [[جزیه]] به [[حکومت اسلامی]].<ref> التفسیر الکبیر، ج ۱۵، ص ۱۸۶؛ بیان المعانی، ج ۵، ص ۳۰۶.</ref><ref>[[تقی صادقی|صادقی]] و [[رضا خراسانی‌نژاد|خراسانی‌نژاد]]، [[آمادگی نظامی (مقاله)|مقاله «آمادگی نظامی»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱.</ref>
برخی [[مفسّران]]، دشمنان ناشناس را منافقانی که دشمنی‌شان را پنهان ساخته‌اند، دانسته و گروهی دیگر، آنها را دشمنانی خارجی که خصومتشان را آشکار نکرده‌اند، می‌دانند؛<ref>جامع‌البیان، مج ۶، ج ۱۰، ص ۴۱؛ مجمع‌البیان، ج ۴، ص ۸۵۳.</ref> ولی آیه می‌تواند همه آنها را در بربگیرد؛ بنابراین، هدف از آمادگی مستمر نظامی، جلوگیری از تجاوز دشمنان شناخته شده و ناشناس به [[حریم]] [[مادّی]] و [[معنوی]] [[اسلام]] و [[مسلمانان]] است. موارد ذیل را نیز از آثار [[آمادگی نظامی]] برشمرده‌اند: رفع موانع برای [[ایمان آوردن]] انسان‌های مستعد،<ref>التفسیرالکبیر، ج ۱۵، ص ۱۸۶؛ فی ظلال، ج ۳، ص ۱۵۴۳.</ref> جلوگیری از هم‌دستی برخی از [[جوامع]] با [[دشمنان اسلام]]،<ref>التفسیر الکبیر، ج ۱۵، ص ۱۸۶؛ مراغی، مج ۴، ج ۱۰، ص ۲۵.</ref> [[زمینه‌سازی]] برای [[پیمان‌های نظامی]] [[اهل‌کتاب]] با مسلمانان، ایجاد ضمانت اجرایی آن و پرداخت [[جزیه]] به [[حکومت اسلامی]].<ref> التفسیر الکبیر، ج ۱۵، ص ۱۸۶؛ بیان المعانی، ج ۵، ص ۳۰۶.</ref><ref>[[تقی صادقی|صادقی]] و [[رضا خراسانی‌نژاد|خراسانی‌نژاد]]، [[آمادگی نظامی (مقاله)|مقاله «آمادگی نظامی»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱.</ref>
۲۱۸٬۱۰۷

ویرایش