حمیر: تفاوت میان نسخه‌ها

[[دانشمندان انساب]]، [[قبیله حِمیَر]] را از [[نسل]] [[قحطان]]<ref>ابن‌درید، الاشتقاق، الجزء الثانی، ص۳۶۱؛ مسعودی، مروج الذهب، الجزء الثانی، ص۷۱؛ ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، الجزء الثانی، ص۳۲۹؛ ابن عبد ربه، العقد الفرید، تحقیق محمد سعید العریان، الجزء الثالث، ص۲۸۵؛ ابوعبید قاسم بن سلام، کتاب النسب، ص۳۳۹.</ref> دانسته‌اند: قَحطان – [[یَعرُب]] - [[یَشجُب]] - [[سبأ]] (حِمیَر و [[کَهلان]]). در شرحی که [[یونانیان]] می‌دهند حِمیَر به صورت «هومریان» جلوه‌گر می‌شود.  

نویسندگان یونانی و [[مسیحی]] عموماً [[مردم]] جنوب [[عربستان]] را هومرایت می‌نامند<ref>Encyclopaedia, Britannica, V۲, p۷۶, Arbia.</ref>.

قبیله حِمیَر منسوب به [[سرو حِمیَر]] در جنوب شرقی [[یمن]] است. آنان در [[ظفار]] و [[دژ]] پرآوازه آن ریدان می‌زیسته‌اند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، الجزء الثانی، ص۵۱۶.</ref> و سپس دسته‌هایی از آنها به [[سرزمین]] کوهستانی جنوب یمن بر کرانه دریا آمدند. [[سکونت‌گاه]] حِمیَر در اطراف [[لَحج]]، [[یریم]]، [[رداع]]، [[نجد حِمیَر]]<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، الجزء الثانی، ص۵۱۷.</ref>، [[شِبام]]<ref>عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، الجزء الأول، ص۳۰۵، (ذیل کلمه حمیر).</ref>، [[ذِمار]]<ref>حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۱۰۰ و ۱۶۸.</ref> و [[جَیشان]]<ref>یعقوبی، البلدان، ص۹۸.</ref> و [[جَنَد]] بوده است و بر [[قنا]] مهم‌ترین بندر [[حضرموت]]، [[استیلا]] پیدا کردند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، الجزء الثانی، ص۵۲۰.</ref> و گروهی از آنان نیز به [[حیره]] [[مهاجرت]] کردند<ref>عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، الجزء الأول، ص۳۰۶.</ref>.

به‌طور کلی قلمرو قبیله حِمیَر «[[اقلیم حِمیَر]]» نامیده می‌‌شد که حد آن از شمال به [[صنعا]] و جنوب آن به [[عدن]] و [[شرق]] آن به [[شَبوه]] و [[غرب]] آن به ساحل [[پست]] دریا منتهی میشد<ref>Abdal-Muhsin Madaj, M.al-Mad, aj, op. cit, P۶.</ref>.

 

حِمیَریان با [[پادشاهی]] [[حضرموت]] در [[قرن سوم]] و دوم قبل از میلاد در اصطکاک و [[نزاع]] بودند<ref>Encyclopaedia, Britannica, V۲, P۷۶, Arbia.</ref> و آن‌طور که گفته شد در حدود هشتاد میلادی بر [[کشور]] [[سبأ]] چیره شدند و دوره‌هایی بر تمامی [[یمن]] [[حکومت]] داشتند که فرجام حکومت آنان با [[یوسف اسار]] پایان پذیرفت. آن‌گونه که گذشت پیش از ورود [[حبشیان]]، [[حکومت]] بین هشت [[خانواده]] حِمیَری که با یکدیگر به [[نزاع]] و [[کشمکش]] پرداختند، در تبادل بود و این [[اختلافات]] موقعیت آنان را [[ضعیف]] کرده بود، به‌طوری که [[یمن]] به اشغال [[بیگانگان]] درآمد و [[ایرانیان]] به درخواست [[رهبران]] حِمیَری به یمن وارد شدند و به همین جهت، [[روابط]] آنان با [[والیان]] پارسی مستحکم بود و بعضی از [[مقامات]] [[اداری]] در ایام [[سلطه]] ایرانیان را در اشغال خود داشتند. علی‌رغم این [[دوستی]] وقتی بعضی [[قبایل یمنی]] علیه [[باذان]] [[متحد]] شدند حِمیَریان [[بی‌طرفی]] [[اختیار]] کردند.

 

روابط حِمیَریان با سبأییان بیشتر دشمنانه بود و نزاع و [[دشمنی]] بین آنان وجود داشت<ref> جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، الجزء الثانی، ص۵۲۰.</ref>. همچنین حِمیَریان به [[همراهی]] [[مَذحِج]] و [[همدان]]، جنگ‌هایی با [[ربیعه]] و [[مضر]] در [[دره سُلان]] داشتند. روابط حِمیَر و [[کلب]] نیز تیره بود و [[پیکار]] [[سختی]] به نام «[[یوم البَیدا]]» بین آنان درگرفت<ref>عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، الجزء الأول، ص۳۰۶.</ref>.<ref>[[اصغر منتظرالقائم|منتظرالقائم، اصغر]]، [[نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت (کتاب)|نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت]]، ص:۶۵-۶۶.</ref>

شاخه‌های مشهور حِمیَر عبارتند از:

شایان توجه است که از حوادث این ایام روشن می‌گردد سران حِمیَری خودشان را از [[نزاع]] [[قدرت]] که بین بعضی از قبایل محلی در آن [[زمان]] اتفاق می‌افتاد دور نگه می‌داشتند، آن‌گونه که [[ذوالکلاع]] و [[یاران]] وی در هنگام [[ارتداد]] [[قیس بن عبد یغوث]]، ابنأ را [[یاری]] ندادند و [[بی‌طرفی]] [[اختیار]] کردند<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الرسل و الملوک، الجزء الثانی، ص۵۳۶.</ref>.<ref>[[اصغر منتظرالقائم|منتظرالقائم، اصغر]]، [[نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت (کتاب)|نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت]]، ص:۶۶-۶۷.</ref>

== [[اسلام]] حِمیَر ==

بر اساس منابع در دسترس ما اولین کسی که از بزرگان حِمیَری اسلام را پذیرفت [[زُرعهُ ذویَزَن]] بود که در سال نهم به [[رسول‌الله]] {{صل}} نامه‌ای نوشت و [[اسلام]] خود را به ایشان اعلام کرد<ref> محمد بن جریر طبری، تاریخ الرسل و الملوک، الجزء الثانی، ص۳۸۱.</ref>. همچنین پس از بازگشت رسول‌الله {{صل}} از [[سفر]] [[تبوک]]، عده‌ای از بزرگان حِمیَر به نام‌های [[حارث بن عبد کلال]]، [[شُریح بن عبدکُلال]]، [[نعیم بن عبد کُلال]] و نعمان، [[قَیل ذی‌رُعین]] و [[معافر]]، با [[احتیاط]] [[سیاسی]] سفیری به نام [[مالک بن مراره رُهاوی]] به [[مدینه]] فرستادند و از اسلام خود [[رسول خدا]] {{صل}} را [[آگاه]] ساختند. [[حضرت رسول]] {{صل}} نیز در پاسخ آنان نامه‌ای نوشت و آنها را به [[پرستش]] خدای واحد و [[جهاد]] با [[مشرکین]] و برپاداشتن [[نماز]] و پرداخت [[زکات]] و [[خمس]] [[دعوت]] کرد و سفارش کرد که [[صدقات]] و [[جزیه]] خود را به [[معاذ بن جبل]] و [[مالک بن مراره]] بپردازند<ref>ابن‌هشام، السیرة النبویه، القسم الثانی، ص۵۹۰؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، المجلد الأول، ص۲۶۴ و ۳۵۶.</ref>.

شایان توجه است بر اساس نخستین منابع، اسلامِ رهبران حِمیَری در [[سال نهم هجری]] ثبت شده و گروهی از آنان [[پذیرش اسلام]] خود را به رسول‌الله {{صل}} نوشتند و این سخن [[عبدالمحسن مَدعَج]] که می‌گوید: «منابع دقیقاً نمی‌توانند [[اسلام آوردن]] رهبران حِمیَری را در مجموع [[تأیید]] کنند»<ref>Abdal-Muhsin Mad, aj, op. cit. p۷.</ref> مقرون به [[صحت]] نیست؛ زیرا [[اقبال حِمیَری]]، ابتدا خود به [[پیامبر]] [[نامه]] نوشتند و اسلام خود را اعلام داشتند، نه این که از آنان خواسته شده باشد که اسلام بیاورند. رسول‌الله {{صل}} نیز در پاسخ خود اسلام آنان را تأیید کرد.<ref>[[اصغر منتظرالقائم|منتظرالقائم، اصغر]]، [[نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت (کتاب)|نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت]]، ص:۶۷-۶۸.</ref>