حکومت دینی: تفاوت میان نسخه‌ها

*'''الف. آیات:''' روش عمومی [[قرآن]] در پرداختن به موضوعات گوناگون، ارائه رؤوس کلی برنامه‌هاست تا مسلمانان با تامل و تدبر در آیات [[قرآن]] و در کنار هم چیدن آیات مختلف و با مراجعه به [[اهل بیت]] و تفسیری که ایشان از [[قرآن]] ارائه می‌‏دهند، نظر [[قرآن]] را در هر موضوعی به دست آورند. بنابراین در آیه‌ای از آیات [[قرآن]] صریحا به موضوع ولایت فقها در زمان غیبت اشاره نشده است؛ همچنانکه صریحا به ولایت [[امام علی]]{{ع}} و دیگر امامان معصوم نیز اشاره نشده است اما با این حال سرفصل‏های اساسی حاکمیت‏ سیاسی و ولایت و زمامداری و شرایط والی و [[امام]] مسلمین را بیان کرده است؛ مثلا [[قرآن]] کافران را از اینکه بتوانند زمامداری جامعه اسلامی را به عهده بگیرند ممنوع می‏سازد:{{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|الَّذِينَ يَتَرَبَّصُونَ بِكُمْ فَإِن كَانَ لَكُمْ فَتْحٌ مِّنَ اللَّهِ قَالُواْ أَلَمْ نَكُن مَّعَكُمْ وَإِن كَانَ لِلْكَافِرِينَ نَصِيبٌ قَالُواْ أَلَمْ نَسْتَحْوِذْ عَلَيْكُمْ وَنَمْنَعْكُم مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ فَاللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَن يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلاً}}﴾}}<ref> آنان که چشم بر شما دارند، اگر از سوی خداوند پیروزی‌یی بهره شما گردد، می‌گویند: آیا با شما نبودیم؟ و اگر کافران را بهره‌ای باشد، می‌گویند آیا ما بر شما دست نیافته‌ایم و شما را از (گزند) مؤمنان باز نداشته‌ایم؟ آری، خداوند در روز رستخیز میان شما داوری خواهد کرد و هرگز خداوند برای کافران به زیان مؤمنان راهی نمی‌گشاید؛ سوره نساء، آیه:۱۴۱.</ref>، {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|وَلا تُطِيعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفِينَ الَّذِينَ يُفْسِدُونَ فِي الأَرْضِ وَلا يُصْلِحُونَ}}﴾}}<ref> و از فرمان گزافکاران پیروی نکنید؛ سوره شعراء، آیه: ۱۵۱ - ۱۵۲.</ref> و در جای دیگر، یکی دیگر از شرایط پیروی و اطاعت از دیگران را آگاهی کافی از حق می‌‏شمرد: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|قُلْ هَلْ مِن شُرَكَائِكُم مَّن يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ قُلِ اللَّهُ يَهْدِي لِلْحَقِّ أَفَمَن يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَن يُتَّبَعَ أَمَّن لاَّ يَهِدِّيَ إِلاَّ أَن يُهْدَى فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ}}﴾}}<ref>  بگو آیا از شریکانتان کسی هست که به سوی «حق» رهنمون باشد؟ بگو خداوند به «حق» رهنماست؛ آیا آنکه به حقّ رهنمون می‌گردد سزاوارتر است که پیروی شود یا آنکه راه نمی‌یابد مگر آنکه راه برده شود؟ پس چه بر سرتان آمده است؟ چگونه داوری می‌کنید؟؛ سوره یونس، آیه: ۳۵.</ref> یعنی در مقام مقایسه و سنجش دو فردی که از نظر ویژگی‏های لازم برای ولایت و رهبری مانند کفایت<ref>لزوم کفایت‏برای والی از آیات ۵۵ یوسف و ۲۴۷ بقره استفاده می‏شود که در آنها تعبیر «حفیظ علیم‏» و «بسطة فی العلم و الجسم‏» به کار رفته است .</ref> و مدیریت و عدالت هیچ کاستی ندارند اما یکی دارای فقاهت و کارشناسی دین است و دومی فاقد آن، کدامیک باید عهده‏‌دار ولایت ‏شود؟ قطعا اولی مقدم است<ref>[[غفار شاهدی|شاهدی، غفار]]، [[توحید و حکومت دینی (مقاله)|توحید و حکومت دینی]]، [[حکومت اسلامی (نشریه)|فصلنامه حکومت اسلامی]]، ص:۳۲۹ تا ۳۶۹.</ref>.  

*برای اثبات ولایت فقیه و اذن تشریعی فقهای واجد شرایط در زمان غیبت، به روایات زیادی استدلال شده است که بررسی سند و دلالت هر یک از آنها نیازمند مبحث گسترده‏ای است که در کتابهای مختلف و معتبر مطرح شده است <ref>ر . ک: ولایت فقیه امام خمینی - جواهر الکلام محمد حسن نجفی، ج‏۲۱ - عوائد الایام محقق نراقی و البدرالزاهر آیة الله بروجردی .</ref> اما با نگاهی کلی به این روایات، می‏توان گفت: هر چند این روایات از نظر سند، برخی صحیح و معتبر و برخی در میان فقیهان اسلامی مشهور و مقبول است ولی در اثبات مدعی کارساز و کافی است.  

*کلام صاحب جواهر نیز مؤید این ادعاست، ایشان می‏فرمایند: {{عربی|اندازه=150%|" فمن الغریب وسوسة بعض الناس فی ذلک بل کانه ماذاق من طعم الفقه شیئا ... و لا تامل المراد من قولهم انی جعلته علیکم حاکما و قاضیا و حجة و خلیفة و نحو ذلک مما یظهر منه ارادة نظم الغیبة لشیعتهم فی کثیر من الامور الراجعة الیهم‏‏‏"}} <ref>جواهر الکلام، ج‏۲۱، ص‏۳۹۷.</ref>.