گستره خلافت الهی: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'آشکار' به 'آشکار'
جز (جایگزینی متن - ' لیکن ' به ' لکن ') |
جز (جایگزینی متن - 'آشکار' به 'آشکار') |
||
خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
* با اینکه [[اموال]] از آن [[فرد]] است لکن [[خدای متعال]] آن را به [[مردم]] نسبت میدهد {{متن قرآن|أَمْوَالَكُمُ}}. این موضوع نشانگر آن است که [[مال]] مربوط به [[جامعه بشری]] بوده و مخصوص برپایی [[نظام جامعه]] و ادامه حیاتش میباشد تا در [[پناه]] آن زیستی شرافتمندانه ایجاد گردد و در نهایت به آرمانهای عالی - که [[جانشینی]] [[انسان]] بر [[زمین]] است - تحقق بخشد. چون نادانان را توان این کار نیست بر [[مردمان]] است که [[بیخرد]] را در بهرهوری از [[مال]] خود باز دارند و نیز میبینیم [[قرآن کریم]] و [[فقه اسلامی]] ثروتهای طبیعی را که [[مسلمانان]] از [[کافران]] بهدست میآورند فَیئی (بازگشت) میخواند و آن را متعلق به همه میداند. با توجه به اینکه کلمه (فیئی) به معنی بازگشتن چیزی به اصل خود میباشد درمییابیم که این [[ثروتها]] در اصل [[مال]] همه میباشد از اینرو [[جانشینی]] از جانب [[خداوند]] به [[جامعه]] مربوط میشود و همه [[مردم]] به [[حکم]] این [[جانشینی]] در مقابل مالک واقعی -[[خداوند]]- مسئولاند و [[آیه کریمه]] حدود این [[مسئولیت]] را چنین بیان میکند: {{متن قرآن|اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَكُمْ وَسَخَّرَ لَكُمُ الْفُلْكَ لِتَجْرِيَ فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَسَخَّرَ لَكُمُ الْأَنْهَارَ * وَسَخَّرَ لَكُمُ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ دَائِبَيْنِ وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ * وَآتَاكُمْ مِنْ كُلِّ مَا سَأَلْتُمُوهُ وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ الْإِنْسَانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ}}<ref>«خداوند است که آسمانها و زمین را آفرید و از آسمان آبی فرو فرستاد که با آن از میوهها برای شما روزی بر آورد و کشتی را برای شما رام کرد تا به فرمان او در دریا روان گردد و رودها را برای شما رام گردانید * و خورشید و ماه را که همواره روانند و نیز شب و روز را رام شما کرد * و از هر چه خواستید به شما داده است و اگر نعمت خداوند را بر شمارید نمیتوانید شمار کرد؛ بیگمان انسان ستمکارهای بسیار ناسپاس است» سوره ابراهیم، آیه ۳۲-۳۴.</ref>. | * با اینکه [[اموال]] از آن [[فرد]] است لکن [[خدای متعال]] آن را به [[مردم]] نسبت میدهد {{متن قرآن|أَمْوَالَكُمُ}}. این موضوع نشانگر آن است که [[مال]] مربوط به [[جامعه بشری]] بوده و مخصوص برپایی [[نظام جامعه]] و ادامه حیاتش میباشد تا در [[پناه]] آن زیستی شرافتمندانه ایجاد گردد و در نهایت به آرمانهای عالی - که [[جانشینی]] [[انسان]] بر [[زمین]] است - تحقق بخشد. چون نادانان را توان این کار نیست بر [[مردمان]] است که [[بیخرد]] را در بهرهوری از [[مال]] خود باز دارند و نیز میبینیم [[قرآن کریم]] و [[فقه اسلامی]] ثروتهای طبیعی را که [[مسلمانان]] از [[کافران]] بهدست میآورند فَیئی (بازگشت) میخواند و آن را متعلق به همه میداند. با توجه به اینکه کلمه (فیئی) به معنی بازگشتن چیزی به اصل خود میباشد درمییابیم که این [[ثروتها]] در اصل [[مال]] همه میباشد از اینرو [[جانشینی]] از جانب [[خداوند]] به [[جامعه]] مربوط میشود و همه [[مردم]] به [[حکم]] این [[جانشینی]] در مقابل مالک واقعی -[[خداوند]]- مسئولاند و [[آیه کریمه]] حدود این [[مسئولیت]] را چنین بیان میکند: {{متن قرآن|اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَكُمْ وَسَخَّرَ لَكُمُ الْفُلْكَ لِتَجْرِيَ فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَسَخَّرَ لَكُمُ الْأَنْهَارَ * وَسَخَّرَ لَكُمُ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ دَائِبَيْنِ وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ * وَآتَاكُمْ مِنْ كُلِّ مَا سَأَلْتُمُوهُ وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ الْإِنْسَانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ}}<ref>«خداوند است که آسمانها و زمین را آفرید و از آسمان آبی فرو فرستاد که با آن از میوهها برای شما روزی بر آورد و کشتی را برای شما رام کرد تا به فرمان او در دریا روان گردد و رودها را برای شما رام گردانید * و خورشید و ماه را که همواره روانند و نیز شب و روز را رام شما کرد * و از هر چه خواستید به شما داده است و اگر نعمت خداوند را بر شمارید نمیتوانید شمار کرد؛ بیگمان انسان ستمکارهای بسیار ناسپاس است» سوره ابراهیم، آیه ۳۲-۳۴.</ref>. | ||
* [[قرآن]] پس از آنکه [[جانشینی]] را در بهرهوری از ثروتهای [[جهان]] و نعمتهای بیشمار [[الهی]] بیان میکند بر دو گونه کجروی اشاره میکند: [[ظلم]] و [[ناسپاسی]] که [[ظلم]]، توزیع نابرابر [[ثروتها]] و [[تجاوز]] گروهی از افراد بر دیگر گروهها میباشد و [[ناسپاسی]] کوتاهی [[جامعه]] در بهرهبرداری از نعمتهای موجود در [[طبیعت]] و به کار نینداختن نیروها در بهرهگیری از ثروتهای طبیعی است. این دو بازدارنده [[انسان]] در [[سیر]] به سوی [[خدا]] میباشند و از آن به "[[ستم]] [[انسانها]] به خویش" میتوان تعبیر نمود. | * [[قرآن]] پس از آنکه [[جانشینی]] را در بهرهوری از ثروتهای [[جهان]] و نعمتهای بیشمار [[الهی]] بیان میکند بر دو گونه کجروی اشاره میکند: [[ظلم]] و [[ناسپاسی]] که [[ظلم]]، توزیع نابرابر [[ثروتها]] و [[تجاوز]] گروهی از افراد بر دیگر گروهها میباشد و [[ناسپاسی]] کوتاهی [[جامعه]] در بهرهبرداری از نعمتهای موجود در [[طبیعت]] و به کار نینداختن نیروها در بهرهگیری از ثروتهای طبیعی است. این دو بازدارنده [[انسان]] در [[سیر]] به سوی [[خدا]] میباشند و از آن به "[[ستم]] [[انسانها]] به خویش" میتوان تعبیر نمود. | ||
* با این بیان [[مسئولیت]] [[جامعه]] [[جانشین خدا]] از دو دیدگاه | * با این بیان [[مسئولیت]] [[جامعه]] [[جانشین خدا]] از دو دیدگاه آشکار میگردد: | ||
# [[عدالت]] در [[توزیع ثروت]]، به گونهای که با [[مسئولیت]] [[جانشینی]] عمومی او در [[توزیع عادلانه ثروت]] ضدیت نداشته باشد. | # [[عدالت]] در [[توزیع ثروت]]، به گونهای که با [[مسئولیت]] [[جانشینی]] عمومی او در [[توزیع عادلانه ثروت]] ضدیت نداشته باشد. | ||
# [[عدالت]] در تولید [[ثروت]]، بهطوری که تمام نیروهای [[جامعه]] در بهرهبرداری از ثروتهای طبیعی و [[آبادانی زمین]] [[بسیج]] شوند. | # [[عدالت]] در تولید [[ثروت]]، بهطوری که تمام نیروهای [[جامعه]] در بهرهبرداری از ثروتهای طبیعی و [[آبادانی زمین]] [[بسیج]] شوند. |