قرآن در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←قرآن
(←مقدمه) |
(←قرآن) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
== | ==مقدمه== | ||
«قرآن» از ریشه «قرء» به معنای جمع، گردآوری و قرائت است<ref>جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۱، ص۶۵؛ زبیدی، ج۱، ص۲۱۸ – ۲۱۹.</ref> و در اصطلاح [[دینی]] به کتاب آسمانی‌ای که [[فرشته وحی]] از جانب [[خداوند]] بر [[پیامبر اسلام]]{{صل}} نازل کرده و در دفاتر، نوشته و به [[تواتر]] نقل شده گفته می‌شود<ref>جرجانی، سیدشریف، کتاب التعریفات، ص۷۵.</ref>. [[امام خمینی]] قرآن را کتاب نازل‌شده به واسطه [[جبرئیل]]{{ع}} بر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌داند که جامع کتاب‌های [[الهی]] است<ref>امام خمینی، آداب‌الصلاة، ص۳۰۹.</ref> و صورت اجمالی همه [[حقایق]] [[اسما]] و صفات را داراست و معرِّف [[مقام]] [[مقدس]] [[حق]] به تمام [[شئون]] و تجلیات اوست<ref>امام خمینی، آداب‌الصلاة، ص۳۲۱.</ref>. | |||
از مهم‌ترین نام‌های قرآن، فرقان، ذکر، [[حکیم]] [[نور]]، [[کلام]] و کتاب است. به سبب اینکه [[سوره‌ها]] و [[آیات]] و حروف آن به هم افزوده شده و مقارنت دارند به آن قرآن گفته می‌شود<ref>جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۱، ص۶۵؛ عسکری، ابوهلال، ص۴۹.</ref>. فرقان‌بودن قرآن به سبب این است که [[حق و باطل]] را از هم جدا کرده است<ref>سیوطی، جلال الدین، الإتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۸۹؛ طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۵، ص۱۷۳.</ref>. همچنین بعضی قرآن را جهت جمعی [[کتاب خداوند]] و فرقان را جهت تفصیل آن دانسته‌اند<ref>ملاصدرا، اسرارالآیات، ص۱۲؛ امام‌خمینی، آداب‌الصلاة، ص۳۳۳؛ همو، دعاءالسحر، ص۵۵ – ۵۶.</ref>؛ از این‌رو قرآن در مرتبه [[عالم خلق]] و [[لوح محو و اثبات]]، به جهت [[علم تفصیلی]]، فرقان است و در مرتبه [[عالم امر]] یا [[لوح محفوظ]] که مقام [[جمعیت]] و [[وحدت]] و [[علم اجمالی]] است و هیچ کثرت و تفرقی ندارد، قرآن است<ref>ملاصدرا، تفسیرالقرآن، ج۳، ص۳۹۵ - ۳۹۶؛ ج۷، ص۱۰۶.</ref>. قرآن را به دلیل اینکه [[موعظه]] و [[اخبار]] امّت‌های گذشته را<ref>سیوطی، جلال الدین، الإتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۸۹؛ فیض کاشانی، ملامحسن، الأصفی فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۶۴۹.</ref> و هر آنچه مورد نیاز [[مردم]] در امور [[دین]] است، بیان می‌کند<ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۸، ص۷۲۶.</ref> «ذکر» گفته‌اند و به جهت اینکه شامل دقایق [[علوم]] و [[اعمال]] است و آیاتش محکم است، آن را [[حکیم]] خوانند<ref>گنابادی، سلطان محمد، تفسیر بیان‌السعادة فی مقامات‌العباده، ج۳، ص۲۸۵.</ref>؛ زیرا [[آیات قرآن]] دارای [[نظم]] عجیب و معانی [[بدیع]] می‌باشد و دور از [[تحریف]]، تبدیل، [[اختلاف]] و تباین است<ref>سیوطی، جلال الدین، الإتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۸۹.</ref>. [[قرآن]] به سبب اینکه راه [[سعادت]] را روشن می‌کند، [[نور]] است<ref>ابن سبعین، عبد الحق بن ابراهیم، رسائل ابن سبعین، ص۲۴۴.</ref> و به دلیل اینکه [[حق‌تعالی]] آن را تصنیف کرده، [[کتاب الهی]] است؛ همچنان‌که عالم نیز [[کتاب تکوینی]] [[الهی]] است که [[خداوند]] با دست [[قدرت]] خود نگاشته است<ref>امام خمینی، دعاءالسحر، امام‌خمینی، ص۵۲ - ۵۳.</ref>. نیز به جهت تأثیر بر [[ذهن]] مخاطب<ref>سیوطی، جلال الدین، الإتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۸۹.</ref> و ابراز و اظهار آنچه در ضمیر پنهان است، [[کلام خداوند]] است، چه از مقوله صوت و لفظ باشد و چه نباشد<ref>امام‌خمینی، چهل‌حدیث، ص۶۱۸.</ref>. برخی بر این اعتقادند که فرق [[کتاب خداوند]] با کلام خداوند در این است که کتاب از [[عالم خلق]] بوده، ولی [[کلام الهی]] از [[عالم امر]] است<ref>ملاصدرا، المشاعر، ص۵۷.</ref>. همچنین [[کلام]] نسخ‌بردار نیست؛ ولی کتاب ممکن است [[منسوخ]] شود<ref>همو، اسرارالآیات، ص۱۶.</ref>.<ref>[[باقر صاحبی|صاحبی، باقر]]، [[قرآن (مقاله)| مقاله «قرآن»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی ج۸]] ص ۱۵۲.</ref> | از مهم‌ترین نام‌های قرآن، فرقان، ذکر، [[حکیم]] [[نور]]، [[کلام]] و کتاب است. به سبب اینکه [[سوره‌ها]] و [[آیات]] و حروف آن به هم افزوده شده و مقارنت دارند به آن قرآن گفته می‌شود<ref>جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۱، ص۶۵؛ عسکری، ابوهلال، ص۴۹.</ref>. فرقان‌بودن قرآن به سبب این است که [[حق و باطل]] را از هم جدا کرده است<ref>سیوطی، جلال الدین، الإتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۸۹؛ طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۵، ص۱۷۳.</ref>. همچنین بعضی قرآن را جهت جمعی [[کتاب خداوند]] و فرقان را جهت تفصیل آن دانسته‌اند<ref>ملاصدرا، اسرارالآیات، ص۱۲؛ امام‌خمینی، آداب‌الصلاة، ص۳۳۳؛ همو، دعاءالسحر، ص۵۵ – ۵۶.</ref>؛ از این‌رو قرآن در مرتبه [[عالم خلق]] و [[لوح محو و اثبات]]، به جهت [[علم تفصیلی]]، فرقان است و در مرتبه [[عالم امر]] یا [[لوح محفوظ]] که مقام [[جمعیت]] و [[وحدت]] و [[علم اجمالی]] است و هیچ کثرت و تفرقی ندارد، قرآن است<ref>ملاصدرا، تفسیرالقرآن، ج۳، ص۳۹۵ - ۳۹۶؛ ج۷، ص۱۰۶.</ref>. قرآن را به دلیل اینکه [[موعظه]] و [[اخبار]] امّت‌های گذشته را<ref>سیوطی، جلال الدین، الإتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۸۹؛ فیض کاشانی، ملامحسن، الأصفی فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۶۴۹.</ref> و هر آنچه مورد نیاز [[مردم]] در امور [[دین]] است، بیان می‌کند<ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۸، ص۷۲۶.</ref> «ذکر» گفته‌اند و به جهت اینکه شامل دقایق [[علوم]] و [[اعمال]] است و آیاتش محکم است، آن را [[حکیم]] خوانند<ref>گنابادی، سلطان محمد، تفسیر بیان‌السعادة فی مقامات‌العباده، ج۳، ص۲۸۵.</ref>؛ زیرا [[آیات قرآن]] دارای [[نظم]] عجیب و معانی [[بدیع]] می‌باشد و دور از [[تحریف]]، تبدیل، [[اختلاف]] و تباین است<ref>سیوطی، جلال الدین، الإتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۸۹.</ref>. [[قرآن]] به سبب اینکه راه [[سعادت]] را روشن می‌کند، [[نور]] است<ref>ابن سبعین، عبد الحق بن ابراهیم، رسائل ابن سبعین، ص۲۴۴.</ref> و به دلیل اینکه [[حق‌تعالی]] آن را تصنیف کرده، [[کتاب الهی]] است؛ همچنان‌که عالم نیز [[کتاب تکوینی]] [[الهی]] است که [[خداوند]] با دست [[قدرت]] خود نگاشته است<ref>امام خمینی، دعاءالسحر، امام‌خمینی، ص۵۲ - ۵۳.</ref>. نیز به جهت تأثیر بر [[ذهن]] مخاطب<ref>سیوطی، جلال الدین، الإتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۸۹.</ref> و ابراز و اظهار آنچه در ضمیر پنهان است، [[کلام خداوند]] است، چه از مقوله صوت و لفظ باشد و چه نباشد<ref>امام‌خمینی، چهل‌حدیث، ص۶۱۸.</ref>. برخی بر این اعتقادند که فرق [[کتاب خداوند]] با کلام خداوند در این است که کتاب از [[عالم خلق]] بوده، ولی [[کلام الهی]] از [[عالم امر]] است<ref>ملاصدرا، المشاعر، ص۵۷.</ref>. همچنین [[کلام]] نسخ‌بردار نیست؛ ولی کتاب ممکن است [[منسوخ]] شود<ref>همو، اسرارالآیات، ص۱۶.</ref>.<ref>[[باقر صاحبی|صاحبی، باقر]]، [[قرآن (مقاله)| مقاله «قرآن»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی ج۸]] ص ۱۵۲.</ref> | ||