زید بن ثابت: تفاوت میان نسخه‌ها

زید بن ثابت (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۲ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۲۰

۱۰ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۲ اکتبر ۲۰۲۲

جز

جایگزینی متن - 'جمع آوری' به 'جمع‌آوری'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۱۵۹

ویرایش

@@ خط ۱۸: / خط ۱۸: @@
 یکی از القابی که به زید بن ثابت داده‌اند، حِبر امت است<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۲، ص۲۷۶-۲۷۵؛ الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۲، ص۵۳۹؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۱۹، ص۳۱۶؛ تاریخ الاسلام، ذهبی، ج۴، ص۵۷؛ الاصابه، ابن حجر، ج۲، ص۴۹۲.</ref>. [[حبر]]؛ یعنی [[عالم دین]] [[یهود]] و جمع آن [[احبار]] است؛ زیرا او به خاطر [[هم نشینی]] با [[قوم یهود]] مدینه و [[تعلیم]] در مدارس آنها<ref>الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۲، ص۵۳۸؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۱۹، ص۳۰۵.</ref> تبحر زیادی در [[فهم]] کتب [[سریانی]] پیدا کرده بود. به همین [[دلیل]] بعد از [[پیامبر]]، او را در [[قضاوت]] به دادن [[حکم]] دوره [[جاهلیت]] متهم کرده‌اند<ref>فروع کافی، کلینی، ج۷، ص۴۰۷.</ref>.<ref>[[محمد علی نقدی|نقدی، محمد علی]]، [[زید بن ثابت (مقاله)|مقاله «زید بن ثابت»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۵، ص۱۸۵-۱۸۸.</ref>
-== زید و جمع آوری [[قرآن]] ==
+== زید و جمع‌آوری [[قرآن]] ==
-قرآن، [[معجزه]] بزرگ [[پیامبر اسلام]] {{صل}} در [[زمان]] [[نزول]] آن به وسیله تعداد کثیری از [[صحابه]] نوشته و [[حفظ]] می‌شد و سپس آن را بر [[رسول خدا]] {{صل}} عرضه می‌داشتند. [[امیر المؤمنین علی]] {{ع}} نیز [[قرآن]] خود را برای حضرت قرائت کرد و آن حضرت آن را [[تأیید]] کردند<ref>الفهرست، ابن ندیم، ص۳۵. هنگام وفات پیامبر {{صل}} امیرالمؤمنین {{ع}} دید بعضی از مردم نسبت به آینده دین و قرآن بدگمان هستند؛ لذا وی قسم یاد کرد که ردائش را به زمین نگذارد تا این که قرآن را دوباره جمع آوری کند. بدین جهت سه روز از خانه بیرون نیامد تا قرآن را تدوین کرد. (الفهرست، ابن ندیم، ص۳۰).</ref>.
+قرآن، [[معجزه]] بزرگ [[پیامبر اسلام]] {{صل}} در [[زمان]] [[نزول]] آن به وسیله تعداد کثیری از [[صحابه]] نوشته و [[حفظ]] می‌شد و سپس آن را بر [[رسول خدا]] {{صل}} عرضه می‌داشتند. [[امیر المؤمنین علی]] {{ع}} نیز [[قرآن]] خود را برای حضرت قرائت کرد و آن حضرت آن را [[تأیید]] کردند<ref>الفهرست، ابن ندیم، ص۳۵. هنگام وفات پیامبر {{صل}} امیرالمؤمنین {{ع}} دید بعضی از مردم نسبت به آینده دین و قرآن بدگمان هستند؛ لذا وی قسم یاد کرد که ردائش را به زمین نگذارد تا این که قرآن را دوباره جمع‌آوری کند. بدین جهت سه روز از خانه بیرون نیامد تا قرآن را تدوین کرد. (الفهرست، ابن ندیم، ص۳۰).</ref>.
 بعد از [[رحلت پیامبر]] {{صل}} و با کشته شدن قراء و [[کاتبان وحی]] (مخصوصاً در سرزمین‌های دور از [[مدینه]] چنان که در [[مقتل]] القراء در یمامه اتفاق افتاد) قرآن دستخوش [[تحریف]] و نابودی شود، لذا [[مسلمانان]] به [[خلفا]] فشار آوردند که باید با [[کتابت]] و تکثیر آن، از نابودی قرآن جلوگیری کنند. پس [[عمر]] و [[ابوبکر]] کار جمع‌آوری قرآن را به زید بن ثابت که سابقه [[کتابت وحی]] در [[زمان]] [[رسول خدا]] {{صل}} را نیز داشت، واگذار کردند. این [[مسؤولیت]] برای [[زید]] بسیار سخت و سنگین بود و نمی‌خواست آن را بپذیرد لذا مدتی طول کشید تا اینکه [[ابوبکر]] توانست او را [[راضی]] به این کار کند. در زمان [[عثمان]] باز [[اعتراض]] [[مسلمانان]] درباره [[اختلاف]] [[قرائات]] بالا گرفت. در [[جنگ]] [[آذربایجان]] و ارمنستان، بین [[اهل شام]] و [[اهل عراق]] در قرائات [[قرآنی]] اختلاف به حدی بالا گرفت که نزدیک بود بین آنها [[فتنه]] و [[آشوب]] به پا شود. پس [[حذیفة بن الیمان]] به سرعت خود را به [[خلیفه]] رساند و ماجرا را اطلاع داد. از آنجائی که [[اصحاب]] هر کدام [[اهل]] سرزمینی بودند، قرائات آنها باهم تفاوت پیدا می‌کرد، لذا عثمان به زید بن ثابت [[انصاری]] [[امر]] کرد که او [[قرآن]] را بخواند و گروهی از [[قریش]] بنویسند تا قرآن به طور واحد نگاشته شود<ref>الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۲، ص۵۳۸-۵۳۹؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۱۹، ص۳۰۷-۳۰۸؛ اسد الغابه، ابن اثیر، ج۲، ص۱۲۷؛ موسوعة طبقات الفقهاء، سبحانی، ج۱، ص۹۶.</ref>.<ref>[[محمد علی نقدی|نقدی، محمد علی]]، [[زید بن ثابت (مقاله)|مقاله «زید بن ثابت»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۵، ص۱۸۹-۱۹۰.</ref>
 == زید بعد از [[پیامبر]] {{صل}} ==
-در [[زمان]] پیامبر {{صل}} [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} و [[عثمان]]، کاتب [[وحی]] آن حضرت بودند و هر وقت آنها نبودند، [[ابی بن کعب]] و زید بن ثابت [[آیات]] وحی را می‌نوشتند<ref>تاریخ الطبری، طبری، ج۶، ص۱۷۹.</ref>. اما بعد از [[رحلت رسول خدا]] {{صل}} ناگهان جهشی در [[مقام]] او پدید آمد و در نزد [[خلفا]] [[محبوبیت]] خاصی پیدا کرد. [[ابوبکر]] جمع آوری [[قرآن]] را به او واگذار کرد<ref>تاریخ الاسلام، ذهبی، ج۴، ص۵۵.</ref>. به او گفت: "تو نوجوان عاقلی هستی، کسی [[قدرت]] متهم کردن تو را ندارد؛ زیرا تو نویسنده وحی برای پیامبر بودی. پس جستجو کن و قرآن را جمع آوری کن"<ref>الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۲، ص۵۳۹.</ref> و آن به این معنا بود که معیار قرآن مورد [[تأیید]] زید باشد. در زمان [[عمر]] نیز این [[مسؤولیت]] همچنان به عهده وی بود<ref>الفهرست، ابن ندیم، ص۲۷؛ الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۲، ص۵۳۸.</ref>. عمر و عثمان، کسی را در [[قضاء]]، و [[فتوا]] و [[فرائض]] و قرائت بر زید بن ثابت مقدم نمی‌داشتند<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۲، ص۲۷۴؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۱۹، ص۳۱۷.</ref>. عمر هرگاه به [[مسافرت]] می‌رفت، زید بن ثابت را [[جانشین]] خود قرار می‌داد و کم پیش می‌آمد که از [[سفر]] برگردد و باغ نخلی را به او پیش کش نکند<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۲، ص۲۷۴؛ الاصابه، ابن حجر، ج۲، ص۴۹۲.</ref>.
+در [[زمان]] پیامبر {{صل}} [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} و [[عثمان]]، کاتب [[وحی]] آن حضرت بودند و هر وقت آنها نبودند، [[ابی بن کعب]] و زید بن ثابت [[آیات]] وحی را می‌نوشتند<ref>تاریخ الطبری، طبری، ج۶، ص۱۷۹.</ref>. اما بعد از [[رحلت رسول خدا]] {{صل}} ناگهان جهشی در [[مقام]] او پدید آمد و در نزد [[خلفا]] [[محبوبیت]] خاصی پیدا کرد. [[ابوبکر]] جمع‌آوری [[قرآن]] را به او واگذار کرد<ref>تاریخ الاسلام، ذهبی، ج۴، ص۵۵.</ref>. به او گفت: "تو نوجوان عاقلی هستی، کسی [[قدرت]] متهم کردن تو را ندارد؛ زیرا تو نویسنده وحی برای پیامبر بودی. پس جستجو کن و قرآن را جمع‌آوری کن"<ref>الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۲، ص۵۳۹.</ref> و آن به این معنا بود که معیار قرآن مورد [[تأیید]] زید باشد. در زمان [[عمر]] نیز این [[مسؤولیت]] همچنان به عهده وی بود<ref>الفهرست، ابن ندیم، ص۲۷؛ الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۲، ص۵۳۸.</ref>. عمر و عثمان، کسی را در [[قضاء]]، و [[فتوا]] و [[فرائض]] و قرائت بر زید بن ثابت مقدم نمی‌داشتند<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۲، ص۲۷۴؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۱۹، ص۳۱۷.</ref>. عمر هرگاه به [[مسافرت]] می‌رفت، زید بن ثابت را [[جانشین]] خود قرار می‌داد و کم پیش می‌آمد که از [[سفر]] برگردد و باغ نخلی را به او پیش کش نکند<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۲، ص۲۷۴؛ الاصابه، ابن حجر، ج۲، ص۴۹۲.</ref>.
-در زمان عثمان، مصاحف بسیاری از [[اصحاب]] که قرآن را جمع آوری کرده بودند و [[مصحف]] آنها با مصحف زید مطابقت نداشت، از بین برده شد.
+در زمان عثمان، مصاحف بسیاری از [[اصحاب]] که قرآن را جمع‌آوری کرده بودند و [[مصحف]] آنها با مصحف زید مطابقت نداشت، از بین برده شد.
 در [[زمان]] [[عثمان]] که [[حیف]] و میل در [[بیت المال]] زیاد بود، زید بن ثابت [[مسئول]] بیت المال بود <ref>سبل الهدی و الرشاد، صالحی شامی، ج۱۱، ص۳۸۳؛ الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۲، ص۵۳۹؛ شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۸، ص۲۵۵.</ref>. در زمان [[خلافت]] [[امیر المؤمنین علی]] {{ع}} اختیارات او محدود شد و دیگر [[ریاست]] بیت المال را نداشت ولی در مقام‌های دیگرش باقی بود<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۲، ص۲۷۵؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۱۹، ص۳۱۶.</ref>.<ref>[[محمد علی نقدی|نقدی، محمد علی]]، [[زید بن ثابت (مقاله)|مقاله «زید بن ثابت»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۵، ص۱۹۲-۱۹۴.</ref>