عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان پسین = ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها

| نویسنده = [[ناصر مکارم شیرازی]]

| موضوع = [[عاشورا]]

| ناشر = مدرسه الامام علی بن ابی طالب

در معرفی این کتاب آمده است: «در طول [[تاریخ]] کم نبوده است [[قیام‌ها]] و جنگ‌های عظیمی که کشته‌ها و تبعات بسیاری داشته است اما هیچ حادثه ای [[تاریخی]] را نمی‌توان یافت که پیامدها و امتدادش در طول [[تاریخ]] به گستردگی واقعه ی [[عاشورا]] باشد؛ واقعه ای که پس از گذشت قرن‌ها از آن، هنوز زنده است و درس‌های فراوانی به همراه دارد. [[تاریخ]] نویسان متعددی به [[نگارش]] این واقعه پرداخته‌اند و آثار بسیاری در این زمینه می‌‌شناسیم که هرکدام ویژگی‌های مثبت و منفی خود را دارند اما همواره دسترسی به منابع معتبر و [[آگاهی]] از [[واقعیات]] حادثه ی [[عاشورا]] دغدغه ی اصلی تشنگان [[حقیقت]] و [[محبان]] [[حضرت سیدالشهدا]] {{ع}} است. این سال‌ها [[نگارش]] [[مقاتل]] برای عموم رواج زیادی دارد و این دسته از کتاب‌ها با استقبال بسیاری هم روبرو هستند؛ از این جمله کتاب «[[عاشورا]]» است، [[کتابی]] که در آن به ریشه‌ها، [[انگیزه‌ها]]، رویدادها و پیامدهای این واقعه پرداخته شده است. این نوشتار علاوه بر گزارش و [[روایت]] وقایع متفاوت، به تحلیل و بررسی کوتاهی از هر واقعه نیز می‌‌پردازد. کتاب با مقدمه ای از [[آیت الله]] مکارم شیرازی شروع می‌‌شود و پس از آن در سخنان آغازین به شیوه تحقیق و [[نگارش]] کتاب و تقسیم‌بندی مطالب آن اشاره شده است. این کتاب از شش بخش اصلی تشکیل شده است. در بخش نخست در شش فصل به [[شخصیت امام حسین]] {{ع}} و [[فلسفه]] ی [[عزاداری]] پرداخته شده است و در پایان بخش اول تحلیل صحیح در [[فلسفه]] ی [[عزاداری]] آمده است. ریشه‌های [[قیام عاشورا]] بخش دوم کتاب است و در هشت فصل [[دلایل]] وقوع [[عاشورا]] بررسی می‌‌شود. بخش سوم کتاب در سه فصل به انگیزه‌های [[قیام عاشورا]] می‌‌پردازد و رویدادهای [[قیام عاشورا]] بخش چهارم کتاب است و که از دو فصل نسبتا مفصل از [[مدینه]] تا [[کربلا]] و از [[کربلا]] تا [[مدینه]] تشکیل شده است. بخش پنجم آثار و پیامدهای [[قیام عاشورا]] را در سه فصل بررسی می‌‌کند و اشعار [[برگزیده]] [[فارسی]] و [[عربی]] بخش ششم کتاب است. فهرست [[آیات]]، [[روایت]]، اشخاص و لقب‌ها، اماکن و منابع پایان بخش کتاب می‌‌باشد».<ref name=p1></ref>

* مقدمه

* مقدمه [[حضرت]] [[آیت‌الله]] مکارم شیرازی

* سخن آغازین

* نکات برجسته [[قیام عاشورا]]

:۳- [[یاران]] همراه [[امام]] {{ع}}

* کتاب حاضر

* بخش اول: [[شخصیت امام حسین]] {{ع}} و [[فلسفه]] عزاداری‌

* اشاره

* اول: [[ولادت امام حسین]] {{ع}}

* دوم: [[شخصیت]] ممتاز آن حضرت

* [[امام حسین]] {{ع}} در [[زمان]] خلفای سه‌گانه

* امام حسین {{ع}} در زمان [[خلافت]] [[امیر مؤمنان علی]] {{ع}}

* امام حسین {{ع}} در [[دوران امام حسن]] {{ع}}

* جمع‌بندی

* سوم: نقش [[ائمه اطهار]] {{عم}} در [[احیای یاد]] و [[نام امام حسین]] {{ع}}

* روش‌های [[ائمه]] {{عم}} در زنده نگهداشتن عاشورا و عاشوراییان

:۲- یادآوری [[مصایب]] آن حضرت {{ع}} در مناسبت‌های مختلف

:۵- اهمیت به [[تربت امام حسین]] {{ع}}

:۶- اهتمام ویژه به [[زیارت]] [[مرقد]] امام حسین {{ع}}

* چهارم: تاریخچه سوگواری بر [[مظلومیت امام حسین]] {{ع}}

:۱- [[گریه بر امام حسین]] {{ع}} پیش از [[تولد]] آن حضرت

:۲- گریه بر امام حسین {{ع}} پس از ولادت

* [[گریه]] [[رسول خدا]] {{صل}}

* گریه علی {{ع}} بر مظلومیت امام حسین {{ع}}

* سوگواری [[فاطمه زهرا]] {{س}}

:۳- گریه و [[سوگواری بر امام حسین]] {{ع}} پس از [[شهادت]]

* حتی [[دشمن]] بر او گریست

* سوگ و [[ماتم]] در [[بارگاه یزید]]

* برنامه سوگواری [[همسر امام حسین]] {{ع}}

* [[مراسم سوگواری]] در محضر [[امام باقر]] و [[امام صادق]] {{ع}}

* مراسم سوگواری در [[محضر امام]] رضا {{ع}}

* سوگواری در کنار [[مزار]] [[شهدای کربلا]]

* پنجم: فلسفه گریه و [[عزاداری]] برای امام حسین {{ع}}

:۲- [[درک]] [[ثواب]] و رسیدن به [[شفاعت اهل بیت]] {{عم}}

:۳- تشکر از امام حسین {{ع}}

* تحلیل صحیح در [[فلسفه عزاداری]]

:۱- [[حفظ]] [[مکتب اهل بیت]] {{عم}}

* حتی غیر [[مسلمانان]] هم به این امر اعتراف دارند

:۴- [[تجلیل]] از [[مجاهدت]] امام {{ع}} و [[تعظیم شعائر]]

* ششم: شیوه‌های عزاداری

* تذکرات لازم

* توصیه‌های چهارده‌گانه آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی به هیئت‌های مذهبی و مداحان محترم

* بخش دوم: ریشه‌های قیام عاشورا

* اشاره

* فصل اول:[[دشمنی]] دیرینه [[بنی‌امیه]] با [[بنی‌هاشم]]

* الف) ریشه‌های [[تاریخی]]

* ب) امتیازات ویژه [[بنی هاشم]]

* شعله‌ور شدن [[آتش]] [[اختلافات]] با [[ظهور اسلام]]

* فصل دوم: [[انتقام]] [[دشمنان اسلام]] از شکست‌های [[زمان]] [[رسول‌خدا]] {{صل}}

* نقش [[امیرمؤمنان علی]] {{ع}} در [[شکست]] [[مشرکان قریش]]

* [[نگرانی]] [[رسول خدا]] {{ع}}

* علی {{ع}} نیز نگران حسن و حسین {{ع}} بود

* از سخنان [[معاویه]] آثار [[کینه]] و انتقام آشکار است

* سخنانی از دیگر [[امویان]]

* فصل سوم: [[توطئه]] در [[سقیفه]] (نقش سقیفه در پایه‌ریزی [[حکومت امویان]])

* الف) شکسته شدن [[حرمت]] [[پیامبر]] {{صل}} و [[اهل بیت]] {{عم}}

* ب) تبدیل شدن [[خلافت]] ([[عهد]]) [[الهی]] به امری بشری

* ج) به [[قدرت]] رسیدن [[بنی‌امیه]] در [[شام]] (تبدیل خلافت به [[پادشاهی]])

* رمز و [[راز]] مماشات عمر با معاویه!

* فصل چهارم: شورای [[انتصابی]] عمر، و به قدرت رسیدن [[عثمان]]

* پیامدهای [[خلافت عثمان]] و نقش آن در [[تحکیم]] قدرت بنی‌امیه

* فصل پنجم: [[توطئه‌ها]] در عصر [[امیرمؤمنان]] {{ع}}

:۲- [[جنگ جمل]] یا [[رویارویی]] غیر مستقیم معاویه با [[امام]] {{ع}}

:۳- [[جنگ صفین]]، یا رویارویی مستقیم معاویه با امام {{ع}}

* فصل ششم: شکل‌گیری توطئه‌ها در عصر [[امام مجتبی]] {{ع}}

:۱- [[فریب خوردن]] برخی از [[فرماندهان لشکر]] [[امام حسن]] {{ع}} توسط معاویه

:۲- [[تضعیف]] [[موقعیت امام]] {{ع}} توسط [[منافقان]] و عوامل معاویه

* فصل هفتم: دوران خلافت معاویه

:۱- [[نقض]] [[صلح‌نامه]] امام مجتبی {{ع}}

* الف) جلوگیری از [[تفسیر قرآن]]

* ب) [[ترویج]] [[مذهب]] [[جبر]]

* ج) [[تحریم]] ذکر [[فضایل علی]] {{ع}} و [[جعل حدیث]] درباره دیگران

* د) ترویج [[ناسزاگویی به علی]] {{ع}}

:۴- به [[شهادت]] رساندن [[امام حسن مجتبی]] {{ع}}

* شهادت [[حجر بن عدی]]

* شهادت [[عمرو بن حمق]]

* فصل هشتم: [[حکومت]] جنایت‌بار یزید

* ولادت و [[تربیت]] یزید

* جنایات یزید

* بخش سوم: انگیزه‌های [[قیام عاشورا]]

* اشاره

* فصل اول: احیای [[آیین خدا]] و [[نجات]] [[اسلام]] از چنگال [[بدعت‌ها]]

* فصل دوم: [[اصلاح امت]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]]

* فصل سوم: [[تشکیل حکومت اسلامی]] و [[مبارزه با ستمگران]]

* نگاهی به گذشته

* [[سخن امام حسین]] {{ع}} در برابر [[معاویه]]

* تلاش [[امام حسین]] {{ع}} برای تشکیل حکومت اسلامی در [[زمان]] [[یزید]]

* الف) ترک [[بیعت]] با یزید (و اعلام عدم [[شایستگی]] او برای [[خلافت]])

* ب) تصریح به شایستگی خود برای خلافت

* ج) پاسخ به [[دعوت]] [[کوفیان]]

* [[نامه]] سران [[کوفه]] به [[محضر امام]] {{ع}}

* پاسخ [[امام]] {{ع}} و اعزام مسلم به کوفه

* بخش چهارم: رویدادهای قیام عاشورا

* فصل اول: از [[مدینه]] تا [[کربلا]]

* اشاره

:۲- [[وحشت]] از [[نام علی]] {{ع}}

:۶- برخورد شدید امام حسین {{ع}} با معاویه

:۷- نامه شدید اللحن امام حسین {{ع}} به معاویه

:۱۱- پاسخ کوبنده امام {{ع}} به معاویه

:۱۸- پاسخ کوبنده امام {{ع}}

:۲۱- امام حسین {{ع}} کنار [[قبر پیامبر]] {{صل}}

:۲۳- [[وداع]] امام حسین {{ع}} با [[قبر]] جدش [[پیامبر]] {{صل}}

:۲۵- وصیت‌نامه [[تاریخی]] امام حسین {{ع}}

:۲۹- امام حسین {{ع}} از مدینه خارج می‌شود

:۳۰- ورود امام حسین {{ع}} به [[مکه]]

:۳۱- تلاش [[ابن عباس]] و [[عبدالله بن عمر]] برای منصرف ساختن امام {{ع}}

:۳۲. [[نامه امام حسین]] {{ع}} به [[مردم کوفه]] به هنگام اعزام [[حضرت]] مسلم {{ع}}

:۳۴- نامه امام حسین {{ع}} به [[مردم بصره]] و برنامه‌ریزی برای قیام

:۳۹- امام {{ع}} از [[شهادت]] خویش خبر می‌دهد

:۴۰- [[امام حسین]] {{ع}}[[امان]] [[دشمن]] را نمی‌پذیرد

:۴۲- [[نامه]] دیگر از امام {{ع}} در پاسخ [[مردم کوفه]]

:۴۴- گفتگوی پر معنی امام {{ع}} با فرزندش [[علی اکبر]] {{ع}}

:۴۵-[[بنی امیه]] در تعقیب امام {{ع}}

:۴۶- امام حسین {{ع}} [[مردم]] را برای بازگشت [[آزاد]] می‌گذارد

:۴۷- امام {{ع}} [[حقایق]] را برای یارانش بازگو می‌کند!

:۴۹- [[خطبه امام]] {{ع}} در نخستین [[برخورد با دشمن]]

:۵۰- [[خطبه]] دیگر امام {{ع}} در برابر [[لشکر]] [[حر]]

:۵۱- گفتگوی پرمعنای امام {{ع}} با حر

:۵۲- تعبیر دیگری از امام {{ع}} درباره [[ذلت‌ناپذیری]]

:۵۳- خطبه دیگری از امام {{ع}} در جمع [[یاران]] حر

:۵۷- برخورد عزتمندانه امام {{ع}} با فرستاده عبیدالله

:۶۲- خطبه [[تاریخی]] امام {{ع}} در [[شب عاشورا]]

:۷۳- [[خطابه]] شورانگیز امام {{ع}} به هنگام [[صف‌آرایی]] دشمن

:۷۴- خطبه حماسی امام {{ع}} در برابر [[سپاه]] دشمن

:۷۵- اعتراف [[کوفیان]] در مقابل [[منطق]] گویای امام {{ع}}

:۷۶- [[سخنان امام]] {{ع}} به [[اصحاب]] بزرگوارش

:۱۰۷- [[فرزندان]] [[امیرمؤمنان]] {{ع}}

:۱۱۵- سخنان و اشعار [[امام]] {{ع}} در برابر [[دشمن]]

* رویدادهای پس از [[شهادت امام]] {{ع}}

:۱۳۱- [[غارت]] [[سلاح]] و لباس‌های امام {{ع}}

:۱۳۳- [[یورش]] به [[خیمه]] [[امام سجاد]] {{ع}}

:۱۳۵- تاختن اسب‌ها بر [[پیکر امام]] {{ع}}

:۱۳۶- فرستاده شدن سر امام {{ع}} به سوی [[کوفه]]

:۱۳۸- [[اسارت]] [[اهل‌بیت]] {{عم}}

* فصل دوم: از [[کربلا]] تا [[مدینه]]

:۳- [[خطبه]] [[تاریخی]] [[زینب]] کبری {{س}} در کوفه

:۶- [[خطبه امام سجاد]] {{ع}} در کوفه

* بعلبک

:۱۶- [[خروش]] [[زینب]] کبری {{س}}

:۱۹- گفتگوی منهال با [[امام سجاد]] {{ع}}

:۲۱- خواسته‌های سه‌گانه امام سجاد {{ع}}

:۲۵- بررسی ورود [[خاندان]] [[اهل‌بیت]] {{عم}} به [[کربلا]]

:۱. اقوال گوناگون در مورد ورود اهل‌بیت {{عم}} در [[اربعین]] به کربلا

* اربعین در کربلا چه گذشت؟

* [[خطبه امام سجاد]] {{ع}} کنار دروازه مدینه

* ناله‌های جانسوز [[ام البنین]]

* بخش پنجم: آثار و پیامدهای [[قیام عاشورا]]

* اشاره

* فصل اول: [[احیای اسلام]] و [[آیین حق]]

* فصل دوم: الگوسازی برای آزادگان

* فصل سوم: قیام‌های خونین پس از [[حادثه عاشورا]]

* الف) [[اعتراضات]] و مقاومت‌های شخصی

* ب) [[قیام توابین]]

* آغاز عملیات [[توابین]]

* تحلیل و بررسی

* ج) [[قیام مختار]]

* آخرین [[نبرد]]

* تحلیل و جمع‌بندی

* د) [[انقراض]] [[بنی‌امیه]]

* شگفتی‌های [[تاریخ]]!

* جمع‌بندی پایانی

* بخش ششم: اشعار برگزیده‌

* اشاره

* اشعار [[فارسی]]

* جلوه‌گاه [[حق]]

* مهر [[آزادگی]]

* حماسه‌آفرین

* دوازده‌بند محتشم

* اشعار [[عربی]]

* گزیده‌ای از قصیده [[سید حمیری]]

* گزیده‌ای از قصیده [[دعبل خزاعی]]

* گزیده‌ای از قصیده [[ابن حماد]] [[عبدی]]

* گزیده‌ای از قصیده دیگر ابن حماد

* قصیده‌ای از شاعر دیگر

* منتخبی از [[قصیده ابن عرندس]]

* منتخبی دیگر از قصیده ابن عرندس

* گزیده‌ای از قصیده میمیه [[سید جعفر حلی]]

* قصیده‌ای از یکی از بزرگان

* شعری از [[سید محمد حسین قزوینی]]

* گزیده‌ای از قصیده شیخ خلیعی

* فهرست‌ها

* فهرست [[آیات]]

* فهرست [[روایات]]

* فهرست اشخاص و لقب‌ها

* فهرست [[قبایل]] و گروه‌ها

* فهرست اماکن

* فهرست منابع