بنی‌تمیم در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۴ اکتبر ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - 'عسگری' به 'عسکری'
جز (جایگزینی متن - 'پیوستن' به 'پیوستن')
جز (جایگزینی متن - 'عسگری' به 'عسکری')
خط ۱۱۰: خط ۱۱۰:
در جریان [[فتوحات]] [[سپاهیان]] [[مسلمان]] در سرزمین‌های [[ایران]] و [[روم]]، [[بنی تمیم]] سهم عمده‌ای داشتند و در فتوحات [[عراق]] و ایران نقشی چشمگیر ایفا نمودند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۲، ص۳۴۱؛ نیز نک: جعیط، الکوفة، نشأة المدینة العربیة الاسلامیة، ص۳۲؛ صالح احمد علی، التنظیمات الاجتماعیة و الاقتصادیة فی البصرة، ص۲۸- ۲۹.</ref> آنان به فتوحات سرزمین‌های شرقی توجهی ویژه مبذول داشتند که دلیل آن در برخی منابع، نزدیکی این مناطق به سکونتگاه‌هایشان و آشنایی آنان با این [[سرزمین‌ها]] به سبب ارتباطشان با شاهان [[ایرانی]] و [[آل]] منذر عنوان شده است. <ref>عبداللّه محمودحسین، قبیلة تمیم عبر العصور، ص۱۰۲.</ref>
در جریان [[فتوحات]] [[سپاهیان]] [[مسلمان]] در سرزمین‌های [[ایران]] و [[روم]]، [[بنی تمیم]] سهم عمده‌ای داشتند و در فتوحات [[عراق]] و ایران نقشی چشمگیر ایفا نمودند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۲، ص۳۴۱؛ نیز نک: جعیط، الکوفة، نشأة المدینة العربیة الاسلامیة، ص۳۲؛ صالح احمد علی، التنظیمات الاجتماعیة و الاقتصادیة فی البصرة، ص۲۸- ۲۹.</ref> آنان به فتوحات سرزمین‌های شرقی توجهی ویژه مبذول داشتند که دلیل آن در برخی منابع، نزدیکی این مناطق به سکونتگاه‌هایشان و آشنایی آنان با این [[سرزمین‌ها]] به سبب ارتباطشان با شاهان [[ایرانی]] و [[آل]] منذر عنوان شده است. <ref>عبداللّه محمودحسین، قبیلة تمیم عبر العصور، ص۱۰۲.</ref>


[[فرزندان]] [[تمیم]] سهم بسیار پُر رنگی در [[نبرد قادسیه]]، به ویژه در لیلة القادسیه ([[لیلة الهریر]])، که دو [[لشکر]] تا صبح با یکدیگر می‌جنگیدند، داشتند.<ref>علامه عسگری، صد و پنجاه صحابی ساختگی، ج۲، ص۹۹-۱۱۴. رجوع کنید به طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج ۳، ص۵۶۱ـ۵۶۲، ۵۶۵، ۵۷۷ ـ ۵۷۸.</ref> آنان در فتح [[اصطخر]] از شهرهای [[فارس]]<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام، ج۳، ص۳۲۶؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۲، ص۱۷۰ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۲، ص۳۸۶ و ۴۰۷.</ref> و [[خراسان]]<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ص۳۹۰-۳۹۴؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۲، ص۳۸۶ و ۴۰۷.</ref> شرکت جستند و گفته‌اند که فتح برخی از مناطق، چون [[موصل]]، [[حلوان]]، [[همدان]]، دورق (شادگان)، کاشان و... با [[فرماندهی]] [[سرداران]] تمیمی میسر شده است. <ref>رجوع کنید به عبداللّه محمودحسین، قبیلة تمیم عبر العصور، ص۱۰۲ـ۱۰۳.</ref> البته در [[صحت]] برخی از این [[روایات]]، بواسطه نقل آنها از سوی [[سیف بن عمر تمیمی]] تردیداتی وجود دارد. بیشتر گزارشاتی که از [[سیف بن عمر]] در باب نقش بنی تمیم در رویدادهای رده و فتوحات نقل شده جنبه حماسه‌سرایی دارد و آمیخته با افسانه‌سرایی‌ها و فضیلت‌ تراشی‌هایی برای [[قبیله]] خویش است و از جنبه‌های [[تعصبات]] و تفاخرات قومی برکنار نیست. این احتمال درباره برخی دیگر از افتخارات و فضیلت‌های این قبیله نیز وجود دارد.<ref>علامه عسگری، صد و پنجاه صحابی ساختگی، ج۲، ص۹۹-۱۱۴.</ref>
[[فرزندان]] [[تمیم]] سهم بسیار پُر رنگی در [[نبرد قادسیه]]، به ویژه در لیلة القادسیه ([[لیلة الهریر]])، که دو [[لشکر]] تا صبح با یکدیگر می‌جنگیدند، داشتند.<ref>علامه عسکری، صد و پنجاه صحابی ساختگی، ج۲، ص۹۹-۱۱۴. رجوع کنید به طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج ۳، ص۵۶۱ـ۵۶۲، ۵۶۵، ۵۷۷ ـ ۵۷۸.</ref> آنان در فتح [[اصطخر]] از شهرهای [[فارس]]<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام، ج۳، ص۳۲۶؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۲، ص۱۷۰ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۲، ص۳۸۶ و ۴۰۷.</ref> و [[خراسان]]<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ص۳۹۰-۳۹۴؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۲، ص۳۸۶ و ۴۰۷.</ref> شرکت جستند و گفته‌اند که فتح برخی از مناطق، چون [[موصل]]، [[حلوان]]، [[همدان]]، دورق (شادگان)، کاشان و... با [[فرماندهی]] [[سرداران]] تمیمی میسر شده است. <ref>رجوع کنید به عبداللّه محمودحسین، قبیلة تمیم عبر العصور، ص۱۰۲ـ۱۰۳.</ref> البته در [[صحت]] برخی از این [[روایات]]، بواسطه نقل آنها از سوی [[سیف بن عمر تمیمی]] تردیداتی وجود دارد. بیشتر گزارشاتی که از [[سیف بن عمر]] در باب نقش بنی تمیم در رویدادهای رده و فتوحات نقل شده جنبه حماسه‌سرایی دارد و آمیخته با افسانه‌سرایی‌ها و فضیلت‌ تراشی‌هایی برای [[قبیله]] خویش است و از جنبه‌های [[تعصبات]] و تفاخرات قومی برکنار نیست. این احتمال درباره برخی دیگر از افتخارات و فضیلت‌های این قبیله نیز وجود دارد.<ref>علامه عسکری، صد و پنجاه صحابی ساختگی، ج۲، ص۹۹-۱۱۴.</ref>


با آغاز [[خلافت امام علی]] {{ع}}، برخی از [[رجال]] [[طوایف]] گوناگون از جمله [[یعلی بن امیه تمیمی]] پیرامون [[عایشه]] و [[طلحه]] و [[زبیر]] گرد آمدند و با حرکت به سوی [[بصره]]، رخداد [[عظیم]] [[جمل]] را رقم زدند. در این [[زمان]]، [[یعلی بن امیه]] که در دوران [[خلافت عمر بن خطاب]] [[کارگزار]] [[خلیفه]] در [[صنعا]] بود<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج‏۲، ص۱۵۷.</ref> و بر این [[منصب]] تا پایان [[خلافت عثمان]] باقی مانده بود، <ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۴، ص۲۵۱-۲۵۲.</ref> پس از [[عزل]] از منصب خویش توسط [[امیرالمؤمنین]] {{ع}}، با [[غارت]] [[اموال]] [[بیت المال]]، به [[مکه]] گریخت. وی با تحریک و [[تحریض]] معاندین، بخشی از هزینه رورویایی با [[امام علی]] {{ع}} را با اموالی که از بیت المال [[یمن]] [[سرقت]] کرده بود، تأمین کرد. با آغاز [[نبرد جمل]]، گروه‌هایی از [[بنی تمیم]] از جمله بسیاری از تیره بنی‌حنظله به تحریک طلحه و زبیر به [[ناکثین]] پیوستند.<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۲، ص۴۸۸؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۲۰.</ref> این در حالی است که بر پایه برخی گزارشات، [[مردمان]] بنی‌یربوع همگی بر [[طاعت]] علی {{ع}} [[وفادار]] ماندند.<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۲، ص۴۸۸؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۲۰.</ref> برخی از تمیمی‌ها هم همراه با [[قبایل]] «کنانه»، «اسد»، «رباب» و «مزینه»، با [[سروری]] [[معقل بن یسار ریاحی]] در [[ذی قار]] خود را به [[سپاه]] [[حضرت]] رساندند<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۴، ص۵۰۰؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج ۳، ص۲۳۱-۲۳۲.</ref> که بنا بر نقل برخی منابع، ۵۰۰ تن از آنان در این [[جنگ]] به [[شهادت]] رسیدند.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۴، ص۵۳۹.</ref> بخش بزرگتری از [[تمیم]] نیز، به سرکردگی [[احنف بن قیس]] بزرگ تمیم [[بصره]] و [[عمران بن حُصین]]، از معرکه کناره گرفته، [[انزوا]] پیشه کردند.<ref>شیخ مفید، الجمل، ص۱۵۸، ۲۰۷-۲۰۸، ۲۲۴؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج ۳، ص۲۳۸ـ۲۳۹.</ref>
با آغاز [[خلافت امام علی]] {{ع}}، برخی از [[رجال]] [[طوایف]] گوناگون از جمله [[یعلی بن امیه تمیمی]] پیرامون [[عایشه]] و [[طلحه]] و [[زبیر]] گرد آمدند و با حرکت به سوی [[بصره]]، رخداد [[عظیم]] [[جمل]] را رقم زدند. در این [[زمان]]، [[یعلی بن امیه]] که در دوران [[خلافت عمر بن خطاب]] [[کارگزار]] [[خلیفه]] در [[صنعا]] بود<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج‏۲، ص۱۵۷.</ref> و بر این [[منصب]] تا پایان [[خلافت عثمان]] باقی مانده بود، <ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۴، ص۲۵۱-۲۵۲.</ref> پس از [[عزل]] از منصب خویش توسط [[امیرالمؤمنین]] {{ع}}، با [[غارت]] [[اموال]] [[بیت المال]]، به [[مکه]] گریخت. وی با تحریک و [[تحریض]] معاندین، بخشی از هزینه رورویایی با [[امام علی]] {{ع}} را با اموالی که از بیت المال [[یمن]] [[سرقت]] کرده بود، تأمین کرد. با آغاز [[نبرد جمل]]، گروه‌هایی از [[بنی تمیم]] از جمله بسیاری از تیره بنی‌حنظله به تحریک طلحه و زبیر به [[ناکثین]] پیوستند.<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۲، ص۴۸۸؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۲۰.</ref> این در حالی است که بر پایه برخی گزارشات، [[مردمان]] بنی‌یربوع همگی بر [[طاعت]] علی {{ع}} [[وفادار]] ماندند.<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۲، ص۴۸۸؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۲۰.</ref> برخی از تمیمی‌ها هم همراه با [[قبایل]] «کنانه»، «اسد»، «رباب» و «مزینه»، با [[سروری]] [[معقل بن یسار ریاحی]] در [[ذی قار]] خود را به [[سپاه]] [[حضرت]] رساندند<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۴، ص۵۰۰؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج ۳، ص۲۳۱-۲۳۲.</ref> که بنا بر نقل برخی منابع، ۵۰۰ تن از آنان در این [[جنگ]] به [[شهادت]] رسیدند.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۴، ص۵۳۹.</ref> بخش بزرگتری از [[تمیم]] نیز، به سرکردگی [[احنف بن قیس]] بزرگ تمیم [[بصره]] و [[عمران بن حُصین]]، از معرکه کناره گرفته، [[انزوا]] پیشه کردند.<ref>شیخ مفید، الجمل، ص۱۵۸، ۲۰۷-۲۰۸، ۲۲۴؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج ۳، ص۲۳۸ـ۲۳۹.</ref>
۲۱۸٬۸۳۴

ویرایش