پرش به محتوا

بحث:عصمت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۵۳: خط ۱۵۳:


نظریات مرحوم شیخ در مسئله [[عصمت]] را می‌توان این‌گونه خلاصه [[کرد]]:
نظریات مرحوم شیخ در مسئله [[عصمت]] را می‌توان این‌گونه خلاصه [[کرد]]:
#عصمت [[معصومان]] اعم از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} و [[امامان]]{{ع}}، [[لطف]] و موهبتی [[الهی]] است
#[[عصمت]]، شرط لازم [[امامت]] و امری تفکیک ناپذیر از آن است <ref>مفید محمدبن محمدبن نعمان، وقعة الجمل، ص77</ref>.
#[[عصمت معصوم]]، منافاتی با [[اختیار]] وی در [[گناه]] کردن ندارد
#[[عصمت]] [[معصومان]] اعم از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} و [[امامان]]{{ع}}، [[لطف]] و موهبتی [[الهی]] است <ref>مفید، محمدبن محمدبن نعمان، تصحیح الاعتقادات، ص128</ref>.
#مفهوم عصمت در آثار شیخ مفید درباره [[عصمت از اشتباه و فراموشی]] نیز به کار رفته است
#[[عصمت معصوم]]، منافاتی با [[اختیار]] وی در [[گناه]] کردن ندارد <ref>مفید، محمدبن محمدبن نعمانف المسائل العکبریة، ص115</ref>.
#[[معصوم]]{{ع}}، در همه [[عمر]] خود از [[گناهان کبیره]] [[معصوم]] است؛ اما ضرورتاً از [[گناهان صغیره]] [[سهوی]] که موجب [[استخفاف]] او نشود، پیش از [[تصدی منصب امامت]] معصوم نیست
#[[مفهوم عصمت]] در آثار [[شیخ مفید]] علاوه بر [[عصمت پیامبر]] و [[امام]] از انواع معاصی و [[گناهان]]، درباره [[عصمت از اشتباه و فراموشی]] نیز به کار رفته است <ref>مفید، محمدبنمحمدبن نعمان، اوائل المقالات، ص65؛ همو، المقنعة، ص32-31؛ همو، الفصول المختاره، ص105-194</ref>.
#[[معصوم]]، از [[اشتباه]] در [[تبیین دین]] و عمل به آن معصوم است
#[[معصوم]]{{ع}}، در همه [[عمر]] خود از [[گناهان کبیره]] [[معصوم]] است؛ اما ضرورتاً از [[گناهان صغیره]] [[سهوی]] که موجب [[استخفاف]] او نشود، پیش از [[تصدی منصب امامت]] معصوم نیست. <ref>مفید، محمدبن محمدبن نعمان، اوائل المقالات، ص62</ref>.
#[[معصوم]]، از [[قضا شدن نماز]] معصوم نیست؛ اما دلیلی بر قضا شدن نماز امام وجود ندارد.
#[[معصوم]]، از [[اشتباه]] در [[تبیین دین]] و عمل به آن معصوم است <ref>مفید، محمدبنمحمدبن نعمان، اوائل المقالات، ص65؛ همو، المقنعة، ص32-31؛ همو، الفصول المختاره، ص105-194</ref>.


شیخ مفید برهان‌های [[عقلی]] و [[نقلی]] فراوانی بر [[اثبات عصمت امام]] اقامه کرده است که اغلب آنها را می‌توان از ابتکارات وی به شمار آورد؛ هرچند [[متکلمان]] پیشین [[شیعه]] نیز در این باره مسئله عصمت را با برهان‌های دیگری مستدل کرده‌اند.
شیخ مفید برهان‌های [[عقلی]] و [[نقلی]] فراوانی بر [[اثبات عصمت امام]] اقامه کرده است که اغلب آنها را می‌توان از ابتکارات وی به شمار آورد؛ هرچند [[متکلمان]] پیشین [[شیعه]] نیز در این باره مسئله عصمت را با برهان‌های دیگری مستدل کرده‌اند.
وی به طور گسترده به تعریف عصمت و بیان ویژگی‌های آن پرداخته است.
وی به طور گسترده به تعریف عصمت و بیان ویژگی‌های آن پرداخته است. <ref>مفید، محمدبن محمدبن نعمان، المسائل العکبریة، ص108؛ همو، الافصاح، ص186؛ همو، تصحیح الاعتقادات، ص128</ref>.
مسئله [[عصمت امام از گناهان]] سهوی و نیز عصمت از [[ترک مستحبات]]، برای نخستین بار از [[زمان]] مرحوم شیخ مفید و به دست ایشان مطرح شده چه اینکه تصریح به امکان اشتباه امام، به دلیل نداشتن [[علم الهی]]، دست‌کم در حوزه [[قضاوت]] را که البته به تنقیح مناط در دیگر امور غیردینی نیز قابل سرایت است، نخستین بار ایشان ابراز کرده است <ref>ر.ک: فاریاب، محمدحسین، عصمت امام،  
مسئله [[عصمت]] [[معصومان]] از [[گناهان سهوی]] و نیز [[عصمت]] تنها [[پیامبر اسلام]] و [[امامان]] و نه مطلق [[پیامبران]]، از [[ترک مستحبات]]، برای نخستین بار از [[زمان]] مرحوم شیخ مفید و به دست ایشان مطرح شده مفید، <ref>محمدبن محمد بن نعمان،الفصول المختاره، 105-104</ref>. چه اینکه تصریح به امکان اشتباه امام، به دلیل نداشتن [[علم الهی]]، دست‌کم در حوزه [[قضاوت]] را که البته به تنقیح مناط در دیگر امور غیردینی نیز قابل سرایت است، نخستین بار ایشان ابراز کرده است <ref>ر.ک: فاریاب، محمدحسین، عصمت امام، ص305-275</ref>.
ص305-275</ref>.


===== [[سید مرتضی]] =====
===== [[سید مرتضی]] =====
۱۱٬۱۹۲

ویرایش