اشعث بن قیس کندی در رجال و تراجم: تفاوت میان نسخه‌ها

با اینکه اشعث [[شاهد]] [[ماجرای غدیر خم]] بود، ولی همانند [[انس بن مالک]] حاضر نشد [[حدیث غدیر]] را [[شهادت]] دهد؛ از این رو، علی {{ع}} او را [[نفرین]] کرد<ref>صدوق، ص۱۸۵؛ ابن شهر آشوب، ج۲، ص۳۱۵.</ref>. او به [[یقین]] [[احادیث]] زیادی از زبان [[امام علی]] {{ع}} شنیده بود، ولی به دلیل [[دشمنی]] با آن [[حضرت]]، جز چند [[روایت]]، از [[امیرمؤمنان]] {{ع}}روایتی نقل نکرده است<ref>اردبیلی، ج۱، ص۱۰۶.</ref>. [[سلیم بن قیس]]<ref>سلیم بن قیس، ص۲۱۴.</ref> و [[ثقفی]]<ref>ثقفی، ج۲، ص۴۶۵.</ref> نقل کرده‌اند که امام علی {{ع}} در اواخر [[خلافت]] خود، خطبه‌ای خواند درباره اینکه آن حضرت [[مردم]] را بسیار به [[جهاد]] فراخواند، ولی کسی [[اطاعت]] نکرد. اشعث پرسید: چرا همانند [[عثمان]] عمل نکردی؟ و [[امام]] پاسخ [[تندی]] به وی داد. بار دیگر از حضرت پرسید: چرا پس از [[رسول خدا]] {{صل}} بر [[ضد]] [[خلفا]] [[قیام]] نکردی؟ امام [[عهد]] و [[دستوری]] را که [[پیامبر]] به او داده بود و نیز شرایط خاصی را که به وجود آمده بود، یادآور شد. در این [[خطبه]]، اشعث چندبار علی {{ع}} را با عثمان مقایسه کرد، می‌پرسید: چرا همانند عثمان عمل نکرد؟ و امام از این مقایسه، اظهار [[ناراحتی]] می‌نمود. همچنین تیرگی [[روابط]] امام با اشعث و ناراحتی او از وی، با الفاظ تندی که آن حضرت خطاب به اشعث گفته، کاملا آشکار است. او به امیرمؤمنان {{ع}} که [[موالی]] و عجم‌ها را بر افرادی چون او مقدم می‌داشت، معترض بود و امام پاسخ داد: «مرا با شما شکم گنده‌های بی‌خاصیت چه کار که روزها در رختخواب خود چون خران می‌لمند و گروهی را از یاد برده‌اند، از من میخواهید آنان را برانم؟! اگر چنین کنم، از ستمکارانم. به خدایی که دانه را شکافت و [[خلق]] را آفرید، از رسول خدا {{صل}} شنیدم که فرمود: اینان - عجم‌ها و موالی - برای بازگرداندن [[عرب]] به [[دین]] [[پیکار]] کنند، چنان که شما در ابتدا برای [[دعوت]] آنان به دین پیکار نمودید»<ref>ثقفی، ج۲، ص۴۹۹؛ محاملی، ص۲۰۰؛ ابویعلی موصلی، ج۱، ص۳۲۲؛ دارقطنی، ج۴، ص۲۲؛ ابن سلام، ج۳، ص۴۸۴؛ زمخشری، ج۱، ص۲۷۷؛ ابن ابی الحدید، ج۱۹، ص۱۲۴ و ج۲۰، ص۲۸۴؛ هیثمی، ج۷، ص۲۳۵.</ref>. برخی محققان با استناد به این [[خطبه]] و خبر، به ویژه بخش پایانی آن، [[سخن]] [[امیرمؤمنان]] {{ع}} را بر [[ایرانیان]] و [[فتح قدس]] و از [[نشانه‌های ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} [[تفسیر]] کرده‌اند<ref>کورانی، ص۲۰۰ و ۲۰۱.</ref>.

تعابیر تند [[امام علی]] {{ع}} خطاب به [[اشعث]]، درباره هیچ یک از نیروهای خود بیان نشده است. [[امام]] بارها او را در برابر [[مردم]] [[لعن]] و [[نفرین]] کرد و با نام عرف النار <ref>سلیم بن قیس، ص۲۱۴؛ ثقفی، ج۲، ص۴۹۵؛ ابوالفرج اصفهانی، الاغانی، ج۲۱، ص۲۰.</ref> و [[منافق]] کافرزاده<ref>سید رضی، خطبه ۱۹.</ref> خطاب نمود. این تعابیر، از [[کارشکنی]] فراوان اشعث در [[حکومت]] آن [[حضرت]] و [[ناراحتی]] شدید امام از کارهای او خبر می‌دهد. این تیرگی در اواخر حکومت امیرمؤمنان {{ع}} به صورت علنی، به گونه‌ای بود که اشعث در بالای [[خانه]] خود می‌رفت و آن حضرت را با صدای بلند به نام دروغگوی ساحر صدا می‌زد<ref>ابن شهر آشوب، ج۲، ص۲۹۷.</ref> و حتی یک بار اشعث، علی {{ع}} را به [[مرگ]] [[تهدید]] کرد<ref> ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۲۰ و ۲۱؛ ذهبی، ج۲، ص۴۰.</ref>.