محل سکونت امام مهدی کجاست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '↵::::::' به ' '
جز (جایگزینی متن - '.↵:::::' به '. ')
جز (جایگزینی متن - '↵::::::' به ' ')
خط ۲۳: خط ۲۳:


اما در [[غیبت کبری]]، [[حضرت مهدی]] {{ع}} به [[محمد بن ابراهیم بن مهزیار]] فرموده است: "ای فرزند مهزیار، پدرم ابا [[محمد]] ([[امام]] [[عسکری]] {{ع}}) با من‏ [[پیمان]] بسته، که با مردمی که مورد [[غضب]] [[خداوند]] قرار گرفته‌‏اند و نفرینشان کرده و در [[دنیا]] و [[آخرت]] خوار و ذلیلشان نموده است، و [[عذاب]] دردناک بر ایشان مقرر ساخته، همسایه نشوم. و به من [[دستور]] داده که جز در دامنه‏‌های صعب العبور کوه‌ها و خرابه‏‌های شهرها، جایی سکنا نگزینم ..."
اما در [[غیبت کبری]]، [[حضرت مهدی]] {{ع}} به [[محمد بن ابراهیم بن مهزیار]] فرموده است: "ای فرزند مهزیار، پدرم ابا [[محمد]] ([[امام]] [[عسکری]] {{ع}}) با من‏ [[پیمان]] بسته، که با مردمی که مورد [[غضب]] [[خداوند]] قرار گرفته‌‏اند و نفرینشان کرده و در [[دنیا]] و [[آخرت]] خوار و ذلیلشان نموده است، و [[عذاب]] دردناک بر ایشان مقرر ساخته، همسایه نشوم. و به من [[دستور]] داده که جز در دامنه‏‌های صعب العبور کوه‌ها و خرابه‏‌های شهرها، جایی سکنا نگزینم ..."
::::::این [[روایت]] دلالت دارد بر اینکه [[جایگاه]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} در بیابان‌ها و صحراهای دور دست است و این مطلب، هم در دوران [[غیبت صغری]]، و هم در [[غیبت کبری]] بوده است، و با هر دو نظریه درباره [[غیبت]] سازگار می‌باشد. و اما قبلا یادآور شدیم که این مطلب اگر چه به خودی خود محتمل است ولی با بسیاری از [[روایات]] دیگر که دلالت بر وجود و [[حضور]] آن حضرت در مکان‌های دیگر دارد، مخالف است، که مهمترین آنها [[روایات]] مشاهده است در دوران [[غیبت صغری]] و کبری، مگر اینکه فرض کنیم که آن حضرت {{ع}} توسط [[اعجاز]] بدان جاها رفته است، که نیازی به چنین فرضی نداریم، زیرا [[معجزه]] به هنگام [[اتمام حجت]] اقامه می‌‏شود و در اینجا نیازی بدان نیست.
این [[روایت]] دلالت دارد بر اینکه [[جایگاه]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} در بیابان‌ها و صحراهای دور دست است و این مطلب، هم در دوران [[غیبت صغری]]، و هم در [[غیبت کبری]] بوده است، و با هر دو نظریه درباره [[غیبت]] سازگار می‌باشد. و اما قبلا یادآور شدیم که این مطلب اگر چه به خودی خود محتمل است ولی با بسیاری از [[روایات]] دیگر که دلالت بر وجود و [[حضور]] آن حضرت در مکان‌های دیگر دارد، مخالف است، که مهمترین آنها [[روایات]] مشاهده است در دوران [[غیبت صغری]] و کبری، مگر اینکه فرض کنیم که آن حضرت {{ع}} توسط [[اعجاز]] بدان جاها رفته است، که نیازی به چنین فرضی نداریم، زیرا [[معجزه]] به هنگام [[اتمام حجت]] اقامه می‌‏شود و در اینجا نیازی بدان نیست.
* '''از دیدگاه قواعد عمومی‌:''' از این [[روایت]] که بگذریم، آنچه باقی می‌ماند، بحث در مورد مکان حضرت [[بقیة الله]] {{ع}} یک [[بار]] بر حسب قواعد عمومی - به مقتضای دو نظریه اصلی در زمینه [[غیبت]] - و [[بار]] دیگر بر اساس [[روایات]] خاصی که می‌توان در این مورد بدانها [[استدلال]] نمود، می‌باشد. اما نظریه اول، یعنی پنهان شدن جسم حضرت، مقتضی آن است که مکان [[امام]] {{ع}} به‌طور کلی ناشناخته باشد، مگر به هنگام مشاهده در جایی که [[مصلحت]] اقتضاء کند. و اما طبق نظریه دوم، یعنی پنهان بودن شخصیت و عنوان [[امام]] {{ع}} چنانکه قبلا روشن ساخته‏ایم، امکان دارد آن حضرت در هر مکانی که [[اراده]] کند، زندگی نماید و به هر جا که می‌خواهد برود، چه در شهر و چه در بیابان و صحرا، و یا در دریا و فضا، بدون اینکه کسی را متوجه خویش گرداند و رازی را آشکار سازد. و گفتیم که [[شایسته]] نیست برای آن حضرت {{ع}} فقط یک جا را برای همیشه و یا در اغلب اوقات در نظر بگیریم، زیرا لازمه آن، عادتا جلب شدن توجه [[مردم]] به شخصیت حقیقی آن حضرت و برطرف شدن [[غیبت]] وی می‌باشد. پس برای رفع شک و تردید [[مردم]] نسبت به خود، بایستی خود را جابجا سازد و هر مدتی را در یک شهر سکنا گزیند.
* '''از دیدگاه قواعد عمومی‌:''' از این [[روایت]] که بگذریم، آنچه باقی می‌ماند، بحث در مورد مکان حضرت [[بقیة الله]] {{ع}} یک [[بار]] بر حسب قواعد عمومی - به مقتضای دو نظریه اصلی در زمینه [[غیبت]] - و [[بار]] دیگر بر اساس [[روایات]] خاصی که می‌توان در این مورد بدانها [[استدلال]] نمود، می‌باشد. اما نظریه اول، یعنی پنهان شدن جسم حضرت، مقتضی آن است که مکان [[امام]] {{ع}} به‌طور کلی ناشناخته باشد، مگر به هنگام مشاهده در جایی که [[مصلحت]] اقتضاء کند. و اما طبق نظریه دوم، یعنی پنهان بودن شخصیت و عنوان [[امام]] {{ع}} چنانکه قبلا روشن ساخته‏ایم، امکان دارد آن حضرت در هر مکانی که [[اراده]] کند، زندگی نماید و به هر جا که می‌خواهد برود، چه در شهر و چه در بیابان و صحرا، و یا در دریا و فضا، بدون اینکه کسی را متوجه خویش گرداند و رازی را آشکار سازد. و گفتیم که [[شایسته]] نیست برای آن حضرت {{ع}} فقط یک جا را برای همیشه و یا در اغلب اوقات در نظر بگیریم، زیرا لازمه آن، عادتا جلب شدن توجه [[مردم]] به شخصیت حقیقی آن حضرت و برطرف شدن [[غیبت]] وی می‌باشد. پس برای رفع شک و تردید [[مردم]] نسبت به خود، بایستی خود را جابجا سازد و هر مدتی را در یک شهر سکنا گزیند.
* '''از دیدگاه روایات‏:'''
* '''از دیدگاه روایات‏:'''
خط ۳۰: خط ۳۰:


'''بررسی [[احادیث]]'''
'''بررسی [[احادیث]]'''
::::::[[حدیث]] اخیر با [[روایت]] اول در دلالت بر کناره‌‏گیری حضرت [[بقیة الله]] و دوری وی از [[مردم]] مشترک است و از این جهت با آن متفاوت است که [[روایت]] اخیر چنین می‌رساند که گروهی از [[مردم]] در هر زمانی حضرت را شناخته و به او پیوسته و تنهایی را از او برطرف می‌‏سازند، ولی [[روایت]] اول این مطلب را نفی کرده و می‌‌گفت که هیچ کس جز خدمتکار ویژه [[امام]] از مکان وی [[آگاه]] نیست. و نیز [[روایت]] اخیر مکان حضرت را در "[[طیبه]]" می‌داند که همان [[مدینه]] [[رسول الله|حضرت رسول]] {{صل}} می‌‏باشد.
[[حدیث]] اخیر با [[روایت]] اول در دلالت بر کناره‌‏گیری حضرت [[بقیة الله]] و دوری وی از [[مردم]] مشترک است و از این جهت با آن متفاوت است که [[روایت]] اخیر چنین می‌رساند که گروهی از [[مردم]] در هر زمانی حضرت را شناخته و به او پیوسته و تنهایی را از او برطرف می‌‏سازند، ولی [[روایت]] اول این مطلب را نفی کرده و می‌‌گفت که هیچ کس جز خدمتکار ویژه [[امام]] از مکان وی [[آگاه]] نیست. و نیز [[روایت]] اخیر مکان حضرت را در "[[طیبه]]" می‌داند که همان [[مدینه]] [[رسول الله|حضرت رسول]] {{صل}} می‌‏باشد.


بنابراین در اینجا سه نکته است که باید به بررسی آنها بپردازیم و بهتر آن است که از نکته آخری آغاز کنیم:
بنابراین در اینجا سه نکته است که باید به بررسی آنها بپردازیم و بهتر آن است که از نکته آخری آغاز کنیم:
خط ۲۲۸: خط ۲۲۸:
بین این سه دسته از [[روایات]]، تضاد و تنافى نیست و نام بردن مکانى خاص، با زندگى به شکل ناشناس قابل جمع است. [[انتخاب]] کوه‌ها و مکان‌هاى دست‌نیافتنى در حال [[ضرورت]] و نیاز نیز، امرى است طبیعى و موافق با اصل تقیّه<ref>چشم‌به‌راه مهدى، ص ۳۵۱. </ref>»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۱۳.</ref>.
بین این سه دسته از [[روایات]]، تضاد و تنافى نیست و نام بردن مکانى خاص، با زندگى به شکل ناشناس قابل جمع است. [[انتخاب]] کوه‌ها و مکان‌هاى دست‌نیافتنى در حال [[ضرورت]] و نیاز نیز، امرى است طبیعى و موافق با اصل تقیّه<ref>چشم‌به‌راه مهدى، ص ۳۵۱. </ref>»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۱۳.</ref>.
*«"طوی" در لغت به‌معنای پیچیدن و درنوردیدن است<ref>معجم مقاییس اللغة، ج ۳، ص ۴۳۰.</ref>. "[[ذی طوی]]" نام منطقه‌ای است در یک فرسخی [[مکه]] که داخل [[حرم]] قرار دارد<ref>مجمع البحرین، ج ۱، ص ۲۷۹.</ref> و طبق برخی [[روایات]]، [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} در آن‌جا زندگی می‌کند و از همان‌جا نیز همراه یارانش [[قیام]] خواهد کرد. در برخی [[روایات]]، محل [[ظهور]] و [[خروج]] آن حضرت و مرکز تجمع [[یاران]] و [[دوستان]] وی نیز، همین منطقه یاد شده است<ref>غیبة نعمانی، ص ۱۸۲.</ref>. در روایتی آمده است که: "[[هنگام ظهور]] [[امام]] [[قائم]] {{ع}} آن حضرت قبل از آن‌که کنار [[کعبه]] برود و صدای خود را بلند کرده و به جهانیان برساند، در این مکان در [[انتظار]] ٣١٣ نفر از [[یاران]] خاصش توقف می‌کند، تا این‌که آن‌ها می‌آیند و به آن حضرت می‌پیوندند..."<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۴.</ref>. در [[دعای ندبه]] هم می‌خوانیم: {{عربی|"لَيْتَ شِعْرِي أَيْنَ اسْتَقَرَّتْ بِكَ النَّوَى، بَلْ أَيُّ أَرْضٍ تُقِلُّكَ أَوْ ثَرَى أَ بِرَضْوَى أَمْ غَيْرِهَا أَمْ ذِي طُوًى..."}}<ref>مفاتیح الجنان، دعای ندبه.</ref>.ای کاش می‌دانستم که کجا دل‌ها به [[ظهور]]، آرام و قرار خواهد یافت، در کدامین سرزمین اقامت داری‌؟ در سرزمین "[[رضوی]]" یا غیر آن، یا در دیار "[[ذی طوی]]" مسکن کرده‌ای‌؟  
*«"طوی" در لغت به‌معنای پیچیدن و درنوردیدن است<ref>معجم مقاییس اللغة، ج ۳، ص ۴۳۰.</ref>. "[[ذی طوی]]" نام منطقه‌ای است در یک فرسخی [[مکه]] که داخل [[حرم]] قرار دارد<ref>مجمع البحرین، ج ۱، ص ۲۷۹.</ref> و طبق برخی [[روایات]]، [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} در آن‌جا زندگی می‌کند و از همان‌جا نیز همراه یارانش [[قیام]] خواهد کرد. در برخی [[روایات]]، محل [[ظهور]] و [[خروج]] آن حضرت و مرکز تجمع [[یاران]] و [[دوستان]] وی نیز، همین منطقه یاد شده است<ref>غیبة نعمانی، ص ۱۸۲.</ref>. در روایتی آمده است که: "[[هنگام ظهور]] [[امام]] [[قائم]] {{ع}} آن حضرت قبل از آن‌که کنار [[کعبه]] برود و صدای خود را بلند کرده و به جهانیان برساند، در این مکان در [[انتظار]] ٣١٣ نفر از [[یاران]] خاصش توقف می‌کند، تا این‌که آن‌ها می‌آیند و به آن حضرت می‌پیوندند..."<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۴.</ref>. در [[دعای ندبه]] هم می‌خوانیم: {{عربی|"لَيْتَ شِعْرِي أَيْنَ اسْتَقَرَّتْ بِكَ النَّوَى، بَلْ أَيُّ أَرْضٍ تُقِلُّكَ أَوْ ثَرَى أَ بِرَضْوَى أَمْ غَيْرِهَا أَمْ ذِي طُوًى..."}}<ref>مفاتیح الجنان، دعای ندبه.</ref>.ای کاش می‌دانستم که کجا دل‌ها به [[ظهور]]، آرام و قرار خواهد یافت، در کدامین سرزمین اقامت داری‌؟ در سرزمین "[[رضوی]]" یا غیر آن، یا در دیار "[[ذی طوی]]" مسکن کرده‌ای‌؟  
::::::[[ذی طوی]]، بین "حجون" و "فخّ‌" قرار دارد. کسی که در [[مسجد]] تنعیم احرام بسته به سوی [[مسجد الحرام]] عزیمت می‌کند، پس از عبور از منطقه "فخّ‌" وارد [[ذی طوی]] می‌شود، آن‌گاه از طرف قبرستان [[حضرت ابوطالب]] {{ع}} وارد [[مکه]] معظمه می‌شود. [[رسول اکرم]] {{صل}} در حجّة [[الوداع]]، شب چهارم ذی حجّة الحرام را در آن‌جا بیتوته کردند. [[نماز]] صبح را در آن‌جا ادا نمودند، آن‌گاه [[غسل]] کرده، از بخش سنگلاخ "[[ذی طوی]]" که مشرف بر حجون است، وارد [[مکه]] معظّمه شدند<ref>با دعای ندبه در پگاه جمعه، مهدی‌پور، ص ۱۰۰.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: "گویی [[قائم]] را با چشم خود می‌بینم که با پای برهنه در [[ذی طوی]] سرپا [[ایستاده]]، همانند [[حضرت موسی]] {{ع}}، نگران و [[منتظر]] است که به [[مقام ابراهیم]] بیاید و [[دعوت]] خود را اعلام نماید"<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۸۵.</ref>»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۴۳.</ref>.
[[ذی طوی]]، بین "حجون" و "فخّ‌" قرار دارد. کسی که در [[مسجد]] تنعیم احرام بسته به سوی [[مسجد الحرام]] عزیمت می‌کند، پس از عبور از منطقه "فخّ‌" وارد [[ذی طوی]] می‌شود، آن‌گاه از طرف قبرستان [[حضرت ابوطالب]] {{ع}} وارد [[مکه]] معظمه می‌شود. [[رسول اکرم]] {{صل}} در حجّة [[الوداع]]، شب چهارم ذی حجّة الحرام را در آن‌جا بیتوته کردند. [[نماز]] صبح را در آن‌جا ادا نمودند، آن‌گاه [[غسل]] کرده، از بخش سنگلاخ "[[ذی طوی]]" که مشرف بر حجون است، وارد [[مکه]] معظّمه شدند<ref>با دعای ندبه در پگاه جمعه، مهدی‌پور، ص ۱۰۰.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: "گویی [[قائم]] را با چشم خود می‌بینم که با پای برهنه در [[ذی طوی]] سرپا [[ایستاده]]، همانند [[حضرت موسی]] {{ع}}، نگران و [[منتظر]] است که به [[مقام ابراهیم]] بیاید و [[دعوت]] خود را اعلام نماید"<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۸۵.</ref>»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۴۳.</ref>.


«"رحبه" سرزمین مقدسی است که [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} و [[اهل بیت]]ش در آن اقامت می‌گزینند. آن‌جا اقامتگاه حضرت نوح {{ع}} بوده است. هیچ‌یک از آل محمد {{صل}} جز در یک سرزمین مقدس مسکن نمی‌گزیند، و جز در یک سرزمین مقدس به قتل نمی‌رسد<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۲۵؛ الزام الناصب، ص ۱۷۶.</ref>»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۶۲.</ref>.
«"رحبه" سرزمین مقدسی است که [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} و [[اهل بیت]]ش در آن اقامت می‌گزینند. آن‌جا اقامتگاه حضرت نوح {{ع}} بوده است. هیچ‌یک از آل محمد {{صل}} جز در یک سرزمین مقدس مسکن نمی‌گزیند، و جز در یک سرزمین مقدس به قتل نمی‌رسد<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۲۵؛ الزام الناصب، ص ۱۷۶.</ref>»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۶۲.</ref>.