بحث:عصمت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

=== دیدگاه متکلمان شیعه پیرامون اشتراط عصمت ===

وی [[حجیّت]] [[اجماع]] را به بازگشت آن به قول امام {{ع}} مستند کرده و در این باره می‌نویسد: {{عربی|إنما قلنا: إن إجماعهم حجّه، لأن في إجماع الإمامية قول الإمام الذي دلت العقول على أن كل زمان لا يخلو منه، و أنه معصوم لا يجوز عليه الخطأ في قول و لا فعل، فمن هذا الوجه كان إجماعهم حجة و دليلا قاطعاً}}<ref>الإنتصار، ص۸۱. همچنین ر. ک: فقه القرآن (قطب‌الدین راوندی)، ج۲، ص۹۳.</ref>؛ اینکه ما قائل هستیم که اجماع [[علماء]] شیعه [[حجت]] است، برای این است که در اجماع [[امامیه]] قول امام وجود دارد. امامی که ادلّه [[عقلی]] دلالت می‌کنند بر اینکه [[زمین]] هیچ‌گاه از او خالی نیست، او معصوم است و خطا در گفتار و [[کردار]] او ممکن نیست. از همین جهت است که اجماع عالمان شیعه حجت است و [[حضور معصوم]] دلیل قاطعی بر اعتبار اجماع.

مرحوم شیخ طوسی نیز درباره [[عصمت رسول خدا]] {{صل}} می‌نویسد: {{عربی|ذلك مما تمنع منه الأدلة القاطعة في أنه لا يجوز عليه السهو و الغلط}}<ref>الاستبصار، ج۱، ص۳۷۱، ذیل حدیث ۱۴۱۱.</ref>؛ سهو و [[اشتباه]] از اموری است که با دلائل [[قطعی]] و [[یقینی]] از [[پیامبر]] ممتنع است.

ایشان علاوه بر یادآوری کمال [[فهم]]، [[هوشمندی]] و مبرا بودن حجت‌های الاهی از اموری همچون [[خطا]]، [[سهو]] و [[نسیان]] می‌افزاید:

{{عربی|كلما ينفّر عنه من دناءة الآباء وعهر الأمهات و الفظاظة و الغلظة و الأبنة و شبهها و الأكل على الطريق و شبهه}}<ref>کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ص۴۷۲.</ref>؛ [پیامبر و [[امام]] باید] از آن چه که نفرت‌آور است [[منزه]] باشد. به مانند [[پستی]] و [[فرومایگی]] در نَسَب پدری و [[مادری]]، بد [[اخلاقی]]، [[تندخویی]]، امراض [[روحی]] و جسمی، [[ابتلاء]] به ابنه و مانند آن، و از [[غذا خوردن]] در مسیر راه و مواردی از این قبیل [[پرهیز]] کند.

مرحوم نیز در توصیف [[معصوم]] می‌نویسد: {{عربی|إنه لا يجوز أن يقع منه الصغائر و لا الكبائر، لا عمداً و لا سهواً و لا غلطاً في التأويل، و يجب أن يكون منزهاً عن ذلك من أول عمره إلى آخره}}<ref>إرشاد الطالبیین إلی نهج المسترشدین، ص۳۰۳.</ref>؛ سر زدن [[گناهان بزرگ]] و کوچک از معصوم جایز نیست، خواه عملی باشد و خواه [[سهوی]]. همچنین در بیان [[تأویل]]، معصوم نباید مرتکب غلط و اشتباه شود و در کارنامه [[زندگی]] معصوم، از ابتدای [[عمر]] تا آخر باید از این امور [[منزّه]] و [[پاک]] باشد.

ایشان در شرح عبارت علامه حلی می‌گوید: {{عربی|أصحابنا حكموا بعصمتهم مطلقاً، قبل النبوة و بعدها}}<ref>إرشاد الطالبیین إلی نهج المسترشدین، ص۳۰۴.</ref>؛ [[علماء]] [[شیعه]] به [[عصمت امامان]] به طور مطلق، چه قبل و چه پس از [[نبوت]] [[حکم]] کرده‌اند.

از نظر ایشان، [[پیامبران]] در حوزه‌هایی همچون: [[عقاید]]، [[افعال]]، [[تبلیغ دین]] و امور [[عرفی]] [[عصمت]] دارند. بر این اساس، برخی از [[عالمان شیعه]] معتقدند که معصوم در موضوعات و مصادیق نیز دچار اشتباه نمی‌شود.

ایشان به نقل از کتاب «[[عقائد]] [[شیخ صدوق]]» می‌نویسد: «[[عقیده]] ما درباره [[پیامبران]]، فرستادگان، [[پیشوایان]] و [[ملائکه]] این است که اینان از هر [[پلیدی]]، پاکند و مرتکب [[گناهان]] کوچک و بزرگ نمی‌شوند». در ادامه، با [[استدلال]] به [[آیه]] {{متن قرآن|لَا يَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ}}<ref>«از آنچه خداوند به آنان فرمان دهد سر نمی‌پیچند و آنچه فرمان یابند بجای می‌آورند» سوره تحریم، آیه ۶.</ref> چنین نقل می‌کند: «کسانی که [[عصمت]] اینان را [[انکار]] می‌کنند، نشانگر بی‌معرفتی آنان است»<ref>الإعتقادات فی دین الإمامیة، ص۹۶.</ref>.