بعثت پیامبر خاتم در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بعثت پیامبر خاتم در تاریخ اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۳ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۳۲

۲۲۳ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۳ نوامبر ۲۰۲۲

←‏بعثت رسول خدا {{صل}}

دیداریویکی‌متن

Bahmani

مدیران

۱۱۷٬۲۱۳

ویرایش

@@ خط ۲۸: / خط ۲۸: @@
 بنا بر [[نقلی]] آن حضرت پس از چند شب پی در پی عبادت و تنهایی در [[غار حراء]] نزد [[حضرت خدیجه]] {{س}} می‌آمد و زاد و توشه تهیه می‌کرد و باز می‌گشت تا آنکه در حالی که در غار حرا به سر می‌برد [[وحی]] بر او نازل شد<ref>ابن سعد، ج۱، ص۱۵۳؛ ابونعیم، دلائل، ص۲۱۳؛ ابن عبدالبر، الدرر، ص۳۱ و ۳۲؛ و با اندکی تغییر، ابن هشام، ج۱، ص۲۵۲.</ref>. در آستانه [[بعثت]]، هرگاه [[رسول خدا]] {{صل}} برای کاری از [[منزل]] دور می‌شد و به کوه‌های [[مکه]] می‌رفت، بر سنگ و درختی نمی‌گذشت مگر آنکه از آنها ندای "[[السلام]] علیک یا [[رسول الله]]" می‌شنید و چون اطراف و سمت راست و چپ و پشت سر خود را نگاه می‌کرد، چیزی جز سنگ و درخت نمی‌دید. مدتی به همین شکل سپری شد تا آنکه [[جبرئیل]] در [[ماه رمضان]] که آن حضرت در [[غار حرا]] بود، بر ایشان نازل شد<ref>ابن هشام، ج۱، ص۲۴۹ و ۲۵۰؛ ابن سعد، ج۱، ص۱۵۳؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۱۱۶.</ref>. بیشتر قریب به اتفاق منابع، سن آن حضرت را هنگام بعثت، [[چهل]] سال دانسته‌اند<ref>برای نمونه، ر.ک: ابن هشام، ج۱، ص۲۴۹؛ ابن سعد، ج۱، ص۱۵۲؛ خلیفة بن خیاط، التاریخ، ص۲۷.</ref>، اما ۴۱<ref>مجلسی، ج۱۸، ص۲۰۴.</ref>، ۴۳<ref>طبری، تاریخ، ج۲، ص۲۹۲.</ref> و ۴۵ سال نیز گفته شده است<ref>خلیفة بن خیاط، التاریخ، ص۲۸.</ref> که با توجه به [[شهرت]] داشتن چهل سال و حوادث سال‌های پس از بعثت و پس از [[هجرت]]، به نظر می‌رسد سال‌های دیگر نمی‌توانند درست باشند. در [[روز]] و [[تاریخ]] بعثت نیز [[اختلاف]] است. بیشتر [[منابع اهل سنت]]، [[تاریخ]] [[بعثت]] را ماه رمضان<ref>ابن هشام، ج۱، ص۲۵۰.</ref> یا هفدهم ماه رمضان<ref>ابن سعد، ج۱، ص۱۵۲؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۱۱۵؛ مقدسی، ج۲، ص۴۹.</ref> آورده‌اند، اما هیجدهم [[رمضان]]<ref>طبری، تاریخ، ج۲، ص۲۹۳.</ref> ۲۴ رمضان<ref>طبری، تاریخ، ج۲، ص۲۹۴.</ref> و [[دوازدهم ربیع الاول]]<ref>ابن کثیر، ج۳، ص۱۳۵.</ref> نیز گفته‌اند.
-بیشتر [[منابع شیعه]] نیز تاریخ بعثت را ۲۷ ماه رجب دانسته‌اند<ref>کلینی، ج۴، ص۱۴۹؛ مفید، المقنعه، ص۲۲۶؛ طوسی، مصباح المتهجد، ص۸۲۰؛ ابن براج، ج۱، ص۱۴۸؛ فتال نیشابوری، ص۳۵۱؛ راوندی، النوادر، ص۲۶۶؛ محقق حلی، المعتبر، ج۲، ص۷۰۸؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ج۶، ص۱۹۱.</ref>. اما [[۲۵ رجب]]<ref>صدوق، المقنع، ص۲۰۷.</ref>، ده روز مانده به پایان رمضان<ref>یعقوبی، ج۲، ص۲۲.</ref>، [[ربیع الاول]]<ref>یعقوبی، ج۲، ص۲۲.</ref>، دهم ربیع الاول<ref> مسعودی، التنبیه و الاشراف، ص۱۹۸.</ref> و ۱۱ ربیع الاول<ref>مجلسی، ج۱۸، ص۲۰۵.</ref> هم گفته‌اند. روز بعثت را نیز بیشتر [[دوشنبه]]<ref>ابن حبیب، المحبر، ص۱۰ یعقوبی، ج۲، ص۲۲؛ طبری، تاریخ، ج۲، ص۲۹۳؛ مسعودی، مروج، ج۲، ص۲۷۶.</ref> دانسته‌اند، ولی [[پنجشنبه]]<ref>یعقوبی، ج۲، ص۲۲.</ref> و [[جمعه]]<ref>یعقوبی، ج۲، ص۲۳.</ref> نیز آورده‌اند. البته اختلاف‌های یاد شده در صورتی است که بتوان [[زمان]] [[بعثت]] و زمان [[نزول وحی]] و [[آیات قرآن]] را یکی دانست، اما در صورتی که زمان بعثت و نزول وحی یکی نباشد، برخی از تاریخ‌های یاد شده و [[اختلاف]] در آنها، مربوط به زمان نزول وحی است که به معنای اختلاف در زمان بعثت نیست. برخی بر این باورند که به موجب آیاتی همچون: {{متن قرآن|شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ}}<ref>«(روزهای روزه گرفتن در) ماه رمضان است که قرآن را در آن فرو فرستاده‌اند» سوره بقره، آیه ۱۸۵.</ref> و{{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ}}<ref>«ما آن (قرآن) را در شب قدر فرو فرستادیم» سوره قدر، آیه ۱.</ref> [[نزول قرآن]] در [[ماه رمضان]] بوده است<ref>ر.ک: ابن هشام، ج۱، ص۲۵۴.</ref>، حال اگر بعثت نیز با [[نزول]] آیاتی از [[قرآن]] آغاز شده باشد، پس نمی‌تواند در زمانی غیر از ماه رمضان رخ داده باشد. از سوی دیگر، عده‌ای اصل بعثت را از [[همراهی]] با نزول قرآن جدا دانسته و بر این باورند که بعثت می‌تواند پیش از نزول [[قرآن کریم]]، به شکل خبر یا رؤیایی صادق به اطلاع [[رسول خدا]] {{صل}} رسیده باشد، اما نزول وحی در ماه رمضان آغاز شده باشد. بر اساس نظری دیگر که موجب پدید آمدن نظریه [[نزول]] دفعی و تدریجی [[قرآن]] شده است، این [[کتاب آسمانی]]، یک بار به صورت مجموعی و دفعی بر [[قلب]] [[مبارک]] [[رسول خدا]] {{صل}} نازل شده، و بار دیگر به شکل تدریجی و [[آیه]] به آیه در طول ۲۳ سال بر آن حضرت نازل گردیده است. بر اساس این نظریه، لازم نیست [[بعثت]] و [[نزول قرآن]] حتما در یک [[زمان]] رخ داده باشند. پس می‌شود نزول قرآن در [[ماه رمضان]] و بعثت در زمانی دیگر صورت گرفته باشد؛ چنان که می‌شود حتی بر اساس همزمان بودن نزول قرآن و بعثت، نزول دفعی قرآن در ماه رمضان و نزول تدریجی آن در زمانی دیگر و همراه با بعثت رخ داده باشد، اما این نظریه نیز مورد پذیرش همگان قرار نگرفته است<ref>برای بررسی بیشتر، ر.ک: سهیلی ج۲، ص۳۹۶-۳۸۸؛ مجلسی، ج۱۸، ص۱۹۰؛ جعفر مرتضی عاملی، ج۲، ص۲۵۰-۲۴۴.</ref>.<ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی (کتاب)|مقاله «محمد رسول الله»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص۴۳-۴۴؛ [[سید جعفر مرتضی عاملی|عاملی، سید جعفر مرتضی]]، [[سیرت جاودانه ج۱ (کتاب)|سیرت جاودانه ج۱]]، ص ۲۵۳.</ref>
+بیشتر [[منابع شیعه]] نیز تاریخ بعثت را ۲۷ ماه رجب دانسته‌اند<ref>کلینی، ج۴، ص۱۴۹؛ مفید، المقنعه، ص۲۲۶؛ طوسی، مصباح المتهجد، ص۸۲۰؛ ابن براج، ج۱، ص۱۴۸؛ فتال نیشابوری، ص۳۵۱؛ راوندی، النوادر، ص۲۶۶؛ محقق حلی، المعتبر، ج۲، ص۷۰۸؛ علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ج۶، ص۱۹۱.</ref>. اما [[۲۵ رجب]]<ref>صدوق، المقنع، ص۲۰۷.</ref>، ده روز مانده به پایان رمضان<ref>یعقوبی، ج۲، ص۲۲.</ref>، [[ربیع الاول]]<ref>یعقوبی، ج۲، ص۲۲.</ref>، دهم ربیع الاول<ref> مسعودی، التنبیه و الاشراف، ص۱۹۸.</ref> و ۱۱ ربیع الاول<ref>مجلسی، ج۱۸، ص۲۰۵.</ref> هم گفته‌اند. روز بعثت را نیز بیشتر [[دوشنبه]]<ref>ابن حبیب، المحبر، ص۱۰ یعقوبی، ج۲، ص۲۲؛ طبری، تاریخ، ج۲، ص۲۹۳؛ مسعودی، مروج، ج۲، ص۲۷۶.</ref> دانسته‌اند، ولی [[پنجشنبه]]<ref>یعقوبی، ج۲، ص۲۲.</ref> و [[جمعه]]<ref>یعقوبی، ج۲، ص۲۳.</ref> نیز آورده‌اند. البته اختلاف‌های یاد شده در صورتی است که بتوان [[زمان]] [[بعثت]] و زمان [[نزول وحی]] و [[آیات قرآن]] را یکی دانست، اما در صورتی که زمان بعثت و نزول وحی یکی نباشد، برخی از تاریخ‌های یاد شده و [[اختلاف]] در آنها، مربوط به زمان نزول وحی است که به معنای اختلاف در زمان بعثت نیست. برخی بر این باورند که به موجب آیاتی همچون: {{متن قرآن|شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ}}<ref>«(روزهای روزه گرفتن در) ماه رمضان است که قرآن را در آن فرو فرستاده‌اند» سوره بقره، آیه ۱۸۵.</ref> و{{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ}}<ref>«ما آن (قرآن) را در شب قدر فرو فرستادیم» سوره قدر، آیه ۱.</ref> [[نزول قرآن]] در [[ماه رمضان]] بوده است<ref>ر.ک: ابن هشام، ج۱، ص۲۵۴.</ref>، حال اگر بعثت نیز با [[نزول]] آیاتی از [[قرآن]] آغاز شده باشد، پس نمی‌تواند در زمانی غیر از ماه رمضان رخ داده باشد. از سوی دیگر، عده‌ای اصل بعثت را از [[همراهی]] با نزول قرآن جدا دانسته و بر این باورند که بعثت می‌تواند پیش از نزول [[قرآن کریم]]، به شکل خبر یا رؤیایی صادق به اطلاع [[رسول خدا]] {{صل}} رسیده باشد، اما نزول وحی در ماه رمضان آغاز شده باشد. بر اساس نظری دیگر که موجب پدید آمدن نظریه [[نزول]] دفعی و تدریجی [[قرآن]] شده است، این [[کتاب آسمانی]]، یک بار به صورت مجموعی و دفعی بر [[قلب]] [[مبارک]] [[رسول خدا]] {{صل}} نازل شده، و بار دیگر به شکل تدریجی و [[آیه]] به آیه در طول ۲۳ سال بر آن حضرت نازل گردیده است. بر اساس این نظریه، لازم نیست [[بعثت]] و [[نزول قرآن]] حتما در یک [[زمان]] رخ داده باشند. پس می‌شود نزول قرآن در [[ماه رمضان]] و بعثت در زمانی دیگر صورت گرفته باشد؛ چنان که می‌شود حتی بر اساس همزمان بودن نزول قرآن و بعثت، نزول دفعی قرآن در ماه رمضان و نزول تدریجی آن در زمانی دیگر و همراه با بعثت رخ داده باشد، اما این نظریه نیز مورد پذیرش همگان قرار نگرفته است<ref>برای بررسی بیشتر، ر.ک: سهیلی ج۲، ص۳۹۶-۳۸۸؛ مجلسی، ج۱۸، ص۱۹۰؛ جعفر مرتضی عاملی، ج۲، ص۲۵۰-۲۴۴.</ref>.<ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی (کتاب)|مقاله «محمد رسول الله»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص۴۳-۴۴؛ [[سید جعفر مرتضی عاملی|عاملی، سید جعفر مرتضی]]، [[سیرت جاودانه ج۱ (کتاب)|سیرت جاودانه ج۱]]، ص ۲۵۳؛ [[رمضان محمدی|محمدی]]، [[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد]]، [[حسین حسینیان مقدم|حسینیان]]، [[تاریخ اسلام (کتاب)|تاریخ اسلام]] ص ۷۳.</ref>
 == نخستین آیات ==