معنای ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۳، بخش دوم
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۳) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات پرسش | {{جعبه اطلاعات پرسش | ||
| موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]] | | موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]] | ||
| تصویر = 7626626268.jpg | | تصویر = 7626626268.jpg | ||
| مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[مقدمات ظهور امام مهدی]] / [[کلیات ظهور امام مهدی]] | | مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[مقدمات ظهور امام مهدی]] / [[کلیات ظهور امام مهدی]] | ||
| مدخل اصلی = [[ظهور امام مهدی]] | | مدخل اصلی = [[ظهور امام مهدی]] | ||
| مدخل وابسته = | | مدخل وابسته = | ||
| | | تعداد پاسخ = ۶ | ||
}} | }} | ||
[[ظهور]] در لغت به معنای آشکار شدن چیز پنهان است و در اصطلاح [[مهدویت]] به دو معنا بیان شده است: معنای اول، آشکار شدن [[امام]]{{ع}} در برابر دیدگان [[مردم]] و معرفی و شناساندن خود به [[مردم]] بعد از یک دوره طولانی [[زندگی]] مخفیانه و در معنای دوم به این صورت است که [[امام]]{{ع}} در [[هنگام ظهور]]، پرده از عنوان و نام [[حقیقی]] خویش برمیدارد و به روشنی و صراحت خود را به [[مردم]] معرفی میکند که تا آن زمان در بین [[مردم]] بوده اما به صورت ناشناس. | [[ظهور]] در لغت به معنای آشکار شدن چیز پنهان است و در اصطلاح [[مهدویت]] به دو معنا بیان شده است: معنای اول، آشکار شدن [[امام]] {{ع}} در برابر دیدگان [[مردم]] و معرفی و شناساندن خود به [[مردم]] بعد از یک دوره طولانی [[زندگی]] مخفیانه و در معنای دوم به این صورت است که [[امام]] {{ع}} در [[هنگام ظهور]]، پرده از عنوان و نام [[حقیقی]] خویش برمیدارد و به روشنی و صراحت خود را به [[مردم]] معرفی میکند که تا آن زمان در بین [[مردم]] بوده اما به صورت ناشناس. | ||
در ذیل، پاسخ جامع اجمالی به این پرسش و دیدگاههای متفرقه برخی از نویسندگان و دانشمندان، در این باره، به طور مفصلتری قابل بررسی است. | در ذیل، پاسخ جامع اجمالی به این پرسش و دیدگاههای متفرقه برخی از نویسندگان و دانشمندان، در این باره، به طور مفصلتری قابل بررسی است. | ||
خط ۲۹: | خط ۲۶: | ||
=== چگونگی [[ظهور]] پس از غیبت === | === چگونگی [[ظهور]] پس از غیبت === | ||
* دربارۀ چگونگی [[ظهور]] پس از [[غیبت]] دو معنا وجود دارد، عملی و نظری و هر دو بر آن حضرت [[صدق]] می کند: | * دربارۀ چگونگی [[ظهور]] پس از [[غیبت]] دو معنا وجود دارد، عملی و نظری و هر دو بر آن حضرت [[صدق]] می کند: | ||
# معنای عملی: اینکه [[مردم]] [[امام]]{{ع}} را در آغاز [[ظهور]] ببینند و آن حضرت خود را به آنها معرفی نموده و [[یاری]] و پشتیبانی بخواهد.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|تاریخ پس از ظهور]]،، ص ۱۷۰ و ۱۷۱</ref> | # معنای عملی: اینکه [[مردم]] [[امام]] {{ع}} را در آغاز [[ظهور]] ببینند و آن حضرت خود را به آنها معرفی نموده و [[یاری]] و پشتیبانی بخواهد.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|تاریخ پس از ظهور]]،، ص ۱۷۰ و ۱۷۱</ref> | ||
# معنای نظری: بر طرف شدن غیبتی که [[امام]] آن را به عنوان یک روش [[برگزیده]] است؛ در این صورت شخصیت [[امام]] آشکار شده و مردمان او را خواهند [[شناخت]].<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|تاریخ پس از ظهور]]،، ص ۱۷۰ و ۱۷۱</ref> | # معنای نظری: بر طرف شدن غیبتی که [[امام]] آن را به عنوان یک روش [[برگزیده]] است؛ در این صورت شخصیت [[امام]] آشکار شده و مردمان او را خواهند [[شناخت]].<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|تاریخ پس از ظهور]]،، ص ۱۷۰ و ۱۷۱</ref> | ||
* اگر [[غیبت]] را به معنای مخفی بودن شخص [[امام]] بدانیم [[ظهور]] یعنی آشکار شدن جسم مبارک [[امام]] در برابر دیدگان [[مردم]]، علاوه بر اینکه در اینجا هم ضروری است که [[امام]](علیه السلام)، خود را به آنها شناسانده، از [[حقیقت]] خویش آگاهشان سازد. اگر هم نظریۀ دوم ([[حضور]] [[امام]]{{ع}} در بین [[مردم]] و ناشناس بودن آن جناب برای آنها) را [[معتقد]] باشیم [[ظهور]] یعنی اینکه [[امام]] پرده از روی نام و عنوان حقیقی خویش بردارد و به روشنی و صراحت، خود را به [[مردم]] بشناساند و بر این [[امر]] [[دلیل]] و [[حجت]] بیاورد. این نظریه را برخی [[روایات]] تأیید مینمایند. در آنها آمده است، پس از [[ظهور]]، عدهای از [[مردم]] میگویند: "ما این شخص را پیش از این دیده بودیم".<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|تاریخ پس از ظهور]]،، ص ۱۷۰ و ۱۷۱</ref> | * اگر [[غیبت]] را به معنای مخفی بودن شخص [[امام]] بدانیم [[ظهور]] یعنی آشکار شدن جسم مبارک [[امام]] در برابر دیدگان [[مردم]]، علاوه بر اینکه در اینجا هم ضروری است که [[امام]](علیه السلام)، خود را به آنها شناسانده، از [[حقیقت]] خویش آگاهشان سازد. اگر هم نظریۀ دوم ([[حضور]] [[امام]] {{ع}} در بین [[مردم]] و ناشناس بودن آن جناب برای آنها) را [[معتقد]] باشیم [[ظهور]] یعنی اینکه [[امام]] پرده از روی نام و عنوان حقیقی خویش بردارد و به روشنی و صراحت، خود را به [[مردم]] بشناساند و بر این [[امر]] [[دلیل]] و [[حجت]] بیاورد. این نظریه را برخی [[روایات]] تأیید مینمایند. در آنها آمده است، پس از [[ظهور]]، عدهای از [[مردم]] میگویند: "ما این شخص را پیش از این دیده بودیم".<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ پس از ظهور (کتاب)|تاریخ پس از ظهور]]،، ص ۱۷۰ و ۱۷۱</ref> | ||
== پاسخها و دیدگاههای متفرقه == | == پاسخها و دیدگاههای متفرقه == | ||
خط ۴۱: | خط ۳۸: | ||
«[[ظهور]]، دو معنی نزدیک به هم دارد که مطابق برداشت [[امامیه]]، هر دو نسبت به [[امام مهدی]] {{ع}} [[صادق]] است و بر اساس [[فهم]] غیر [[امامیه]] تنها یکی از آن معانی بر ایشان [[صدق]] میکند. همچنین [[ظهور]] معنای سومی نیز دارد که میآید. | «[[ظهور]]، دو معنی نزدیک به هم دارد که مطابق برداشت [[امامیه]]، هر دو نسبت به [[امام مهدی]] {{ع}} [[صادق]] است و بر اساس [[فهم]] غیر [[امامیه]] تنها یکی از آن معانی بر ایشان [[صدق]] میکند. همچنین [[ظهور]] معنای سومی نیز دارد که میآید. | ||
*'''معنای نخست:''' [[ظهور]] یعنی از پس پرده بیرون آمدن. هرگاه [[امام]] {{ع}} [[حجاب]] [[غیبت]] را کنار زند و خود را به [[مردم]] نمایانده و بشناساند، [[ظهور]] اتفاق افتاده است. این برداشت، ویژه [[امامیه]] است که [[معتقد]] به [[غیبت]] آن حضرت میباشند. | * '''معنای نخست:''' [[ظهور]] یعنی از پس پرده بیرون آمدن. هرگاه [[امام]] {{ع}} [[حجاب]] [[غیبت]] را کنار زند و خود را به [[مردم]] نمایانده و بشناساند، [[ظهور]] اتفاق افتاده است. این برداشت، ویژه [[امامیه]] است که [[معتقد]] به [[غیبت]] آن حضرت میباشند. | ||
*'''معنای دوم:''' مراد از [[ظهور]]، اعلام موجودیت یک [[انقلاب]] (در اصطلاح جدید) و یا [[قیام]] به [[شمشیر]] (در اصطلاح قدیم) است. این معنی در نگاه [[امامیه]] و غیر [[امامیه]] نسبت به [[امام مهدی]] {{ع}} [[صادق]] است؛ زیرا همه بر این باورند که آن حضرت بزرگترین [[رهبر]] انقلابی بر ضد [[ظلم]] و بیداد میباشد. | * '''معنای دوم:''' مراد از [[ظهور]]، اعلام موجودیت یک [[انقلاب]] (در اصطلاح جدید) و یا [[قیام]] به [[شمشیر]] (در اصطلاح قدیم) است. این معنی در نگاه [[امامیه]] و غیر [[امامیه]] نسبت به [[امام مهدی]] {{ع}} [[صادق]] است؛ زیرا همه بر این باورند که آن حضرت بزرگترین [[رهبر]] انقلابی بر ضد [[ظلم]] و بیداد میباشد. | ||
*'''معنای سوم:''' مراد از [[ظهور]]، [[پیروزی]] و چیرگی است. این معنا هنگامی درست است که [[حکومت جهانی]] حضرت [[بقیة الله]] {{ع}} استقرار یافته و تثبیت شود. در اینجا ما را با این معنی کاری نیست؛ در نتیجه، "[[ظهور]]" در لحظات آغازینش منحصر به دو معنای نخست است. هنگامی که از معنای نخست [[ظهور]] سخن میگوییم نیازمندیم که از چگونگی روی دادن آن نیز پرسش نماییم. همان طور که وقتی به [[ظهور]]، به عنوان انقلابی جهانی مینگریم، نیازمندیم که درباره شیوه اطلاع [[امام]] {{ع}} از [[زمان ظهور]] و راه [[آگاه]] شدن ایشان از به ثمر نشستن برنامه کلی الهی، به بحث و بررسی بپردازیم. | * '''معنای سوم:''' مراد از [[ظهور]]، [[پیروزی]] و چیرگی است. این معنا هنگامی درست است که [[حکومت جهانی]] حضرت [[بقیة الله]] {{ع}} استقرار یافته و تثبیت شود. در اینجا ما را با این معنی کاری نیست؛ در نتیجه، "[[ظهور]]" در لحظات آغازینش منحصر به دو معنای نخست است. هنگامی که از معنای نخست [[ظهور]] سخن میگوییم نیازمندیم که از چگونگی روی دادن آن نیز پرسش نماییم. همان طور که وقتی به [[ظهور]]، به عنوان انقلابی جهانی مینگریم، نیازمندیم که درباره شیوه اطلاع [[امام]] {{ع}} از [[زمان ظهور]] و راه [[آگاه]] شدن ایشان از به ثمر نشستن برنامه کلی الهی، به بحث و بررسی بپردازیم. | ||
*چگونگی [[ظهور]] پس از غیبت: زمانی که از این زاویه به واقعه [[ظهور]] مینگریم، دو معنی نزدیک به یکدیگر را مییابیم که یکی عملی است و دیگری نظری، و هر دو هم بر آن حضرت [[صدق]] میکند: | * چگونگی [[ظهور]] پس از غیبت: زمانی که از این زاویه به واقعه [[ظهور]] مینگریم، دو معنی نزدیک به یکدیگر را مییابیم که یکی عملی است و دیگری نظری، و هر دو هم بر آن حضرت [[صدق]] میکند: | ||
#معنای عملی: اینکه [[مردم]] [[امام]] {{ع}} را در آغاز [[ظهور]] ببینند و آن حضرت خود را به آنها معرفی نموده و [[یاری]] و پشتیبانی بخواهد. در این باره در همین بخش به تفصیل سخن خواهیم گفت. | # معنای عملی: اینکه [[مردم]] [[امام]] {{ع}} را در آغاز [[ظهور]] ببینند و آن حضرت خود را به آنها معرفی نموده و [[یاری]] و پشتیبانی بخواهد. در این باره در همین بخش به تفصیل سخن خواهیم گفت. | ||
#معنای نظری: بر طرف شدن غیبتی که [[امام]] آن را به عنوان یک روش [[برگزیده]] است؛ در این صورت شخصیت [[امام]] آشکار شده و مردمان او را خواهند [[شناخت]]. در اینجا دیگر تفاوتی نمیکند که [[معتقد]] به نظریه مخفی بودن شخص [[امام]] باشیم و یا قایل به نظریه مخفی بودن نام و عنوان حقیقی آن حضرت. | # معنای نظری: بر طرف شدن غیبتی که [[امام]] آن را به عنوان یک روش [[برگزیده]] است؛ در این صورت شخصیت [[امام]] آشکار شده و مردمان او را خواهند [[شناخت]]. در اینجا دیگر تفاوتی نمیکند که [[معتقد]] به نظریه مخفی بودن شخص [[امام]] باشیم و یا قایل به نظریه مخفی بودن نام و عنوان حقیقی آن حضرت. | ||
اگر به نظریه نخست (نظریه مخفی بودن شخص [[امام]] {{ع}} که صورتی معجزهآمیز دارد.) [[معتقد]] باشیم، [[ظهور]] یعنی بر طرف شدن [[معجزه]] و آشکار شدن جسم مبارک [[امام]] در برابر دیدگان [[مردم]]؛ علاوه بر اینکه در اینجا هم ضروری است که [[امام]] {{ع}}، خود را به آنها شناسانده، از [[حقیقت]] خویش آگاهشان سازد. زندگی نهانی حضرت [[ولی عصر]] {{ع}} به جهت حفظ [[جان]] او از گزند [[دشمنان]] و حوادث ناگوار میباشد تا آن که زنده بماند و [[رهبری]] [[انقلاب جهانی]] را در روز [[موعود]] بر عهده گیرد. هرگاه آن روز فرا رسد دیگر تداوم این زندگی مخفیانه، دلیلی نخواهد داشت. | اگر به نظریه نخست (نظریه مخفی بودن شخص [[امام]] {{ع}} که صورتی معجزهآمیز دارد.) [[معتقد]] باشیم، [[ظهور]] یعنی بر طرف شدن [[معجزه]] و آشکار شدن جسم مبارک [[امام]] در برابر دیدگان [[مردم]]؛ علاوه بر اینکه در اینجا هم ضروری است که [[امام]] {{ع}}، خود را به آنها شناسانده، از [[حقیقت]] خویش آگاهشان سازد. زندگی نهانی حضرت [[ولی عصر]] {{ع}} به جهت حفظ [[جان]] او از گزند [[دشمنان]] و حوادث ناگوار میباشد تا آن که زنده بماند و [[رهبری]] [[انقلاب جهانی]] را در روز [[موعود]] بر عهده گیرد. هرگاه آن روز فرا رسد دیگر تداوم این زندگی مخفیانه، دلیلی نخواهد داشت. | ||
خط ۵۸: | خط ۵۵: | ||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]»'' در اینباره گفته است: | | پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]»'' در اینباره گفته است: | ||
«[[ظهور]] از نظر لغت به معنای آشکار شدن چیز پنهان است<ref> خلیل بن احمد، العین، ج ۴، ص ۳۷</ref>. نکته مهم در [[ظهور]]، مسبوق بودن آن به [[غیبت]] است؛ امّا در اصطلاح [[مهدویت]]، مقصود، [[ظاهر]] شدن [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} پس از پنهان زیستن طولانی، برای [[قیام]] و برپایی [[حکومت عدل جهانی]] است. | «[[ظهور]] از نظر لغت به معنای آشکار شدن چیز پنهان است<ref> خلیل بن احمد، العین، ج ۴، ص ۳۷</ref>. نکته مهم در [[ظهور]]، مسبوق بودن آن به [[غیبت]] است؛ امّا در اصطلاح [[مهدویت]]، مقصود، [[ظاهر]] شدن [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} پس از پنهان زیستن طولانی، برای [[قیام]] و برپایی [[حکومت عدل جهانی]] است. | ||
[[دوران ظهور]] را میتوان به مراحل ذیل تقسیم کرد: | [[دوران ظهور]] را میتوان به مراحل ذیل تقسیم کرد: | ||
#مرحله نخست: [[ظهور]] و آشکار شدن که فقط در [[اراده]] و [[علم الهی]] است؛ | # مرحله نخست: [[ظهور]] و آشکار شدن که فقط در [[اراده]] و [[علم الهی]] است؛ | ||
#مرحله بعد: [[قیام]] و [[نهضت]] به [[امر الهی]] و [[خروج]] بر [[ستمگران]] و [[مبارزه]] با [[دشمنان]]؛ | # مرحله بعد: [[قیام]] و [[نهضت]] به [[امر الهی]] و [[خروج]] بر [[ستمگران]] و [[مبارزه]] با [[دشمنان]]؛ | ||
#مرحله پایانی: دوران تثبیت و [[حکومت جهانی]] است. | # مرحله پایانی: دوران تثبیت و [[حکومت جهانی]] است. | ||
*'''[[روایات]] مرحله نخست:''' [[زراره]] میگوید از [[امام باقر]]{{ع}} شنیدم که فرمود: "همانا برای [[قائم]] غیبتی است پیش از ظهورش .... "<ref> شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۱، ص ۲۴۶، ح ۹؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۳۲، ح ۲۷۴</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} نیز درباره [[ظهور]] آن حضرت فرمود: "پس چون [[خداوند]] سبحانه و تعالی [[اراده]] فرمود [[امر]] او [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} را [[ظاهر]] سازد، به [[قلب]] او [[الهام]] نماید، پس [[ظاهر]] میشود و آنگاه به [[امر الهی]] [[قیام]] میکند"<ref> نعمانی، الغیبة، ص ۱۸۷، ح ۴۰</ref>. گفتنی است که مرحله [[قیام]] متأخر بر مرحله [[ظهور]] است؛ به این بیان که ابتدا [[ظهور]] صورت میگیرد و پس از آن با جمع شدن [[یاران]] حضرت و آماده شدن دیگر شرایط، آن حضرت [[قیام]] میفرماید. | * '''[[روایات]] مرحله نخست:''' [[زراره]] میگوید از [[امام باقر]] {{ع}} شنیدم که فرمود: "همانا برای [[قائم]] غیبتی است پیش از ظهورش .... "<ref> شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۱، ص ۲۴۶، ح ۹؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۳۲، ح ۲۷۴</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} نیز درباره [[ظهور]] آن حضرت فرمود: "پس چون [[خداوند]] سبحانه و تعالی [[اراده]] فرمود [[امر]] او [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} را [[ظاهر]] سازد، به [[قلب]] او [[الهام]] نماید، پس [[ظاهر]] میشود و آنگاه به [[امر الهی]] [[قیام]] میکند"<ref> نعمانی، الغیبة، ص ۱۸۷، ح ۴۰</ref>. گفتنی است که مرحله [[قیام]] متأخر بر مرحله [[ظهور]] است؛ به این بیان که ابتدا [[ظهور]] صورت میگیرد و پس از آن با جمع شدن [[یاران]] حضرت و آماده شدن دیگر شرایط، آن حضرت [[قیام]] میفرماید. | ||
*'''[[روایات]] [[قیام]] آن حضرت:''' [[امام سجاد]]{{ع}} فرمود: "آن هنگام که [[قائم]] ما [[قیام]] کند، [[خداوند]] سبحانه و تعالی [[ترس]] را از [[دل]] [[شیعیان]] ما بردارد و .... "<ref> {{متن حدیث|" إِذَا قَامَ قَائِمُنَا أَذْهَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ عَنْ شِيعَتِنَا الْعَاهَةَ "}}، شیخ صدوق، الخصال، ج ۲، ص ۵۴۱، ح ۱۴</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} نیز فرمود: "[[قائم]] در حالی [[قیام]] خواهد کرد که [[بیعت]] احدی بر گردن او نیست"<ref> نعمانی، الغیبة، ص ۱۹۱، ح ۴۵</ref>. آنچه گفته شد، بدین معنا نیست که تمام روایاتی که از کلمه [[قیام]] و مشتقات آن استفاده کرده، به گونهای دقیق ناظر به مرحله [[قیام]] است؛ بلکه در مواردی [[قیام]] بر مرحله [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} نیز تطبیق شده است. اما به طور عمده روایاتی که [[قیام]] و مشتقات آن را در بر گرفته، سخن از مرحلهای پس از آغاز [[ظهور]] دارد. | * '''[[روایات]] [[قیام]] آن حضرت:''' [[امام سجاد]] {{ع}} فرمود: "آن هنگام که [[قائم]] ما [[قیام]] کند، [[خداوند]] سبحانه و تعالی [[ترس]] را از [[دل]] [[شیعیان]] ما بردارد و .... "<ref> {{متن حدیث|" إِذَا قَامَ قَائِمُنَا أَذْهَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ عَنْ شِيعَتِنَا الْعَاهَةَ "}}، شیخ صدوق، الخصال، ج ۲، ص ۵۴۱، ح ۱۴</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} نیز فرمود: "[[قائم]] در حالی [[قیام]] خواهد کرد که [[بیعت]] احدی بر گردن او نیست"<ref> نعمانی، الغیبة، ص ۱۹۱، ح ۴۵</ref>. آنچه گفته شد، بدین معنا نیست که تمام روایاتی که از کلمه [[قیام]] و مشتقات آن استفاده کرده، به گونهای دقیق ناظر به مرحله [[قیام]] است؛ بلکه در مواردی [[قیام]] بر مرحله [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} نیز تطبیق شده است. اما به طور عمده روایاتی که [[قیام]] و مشتقات آن را در بر گرفته، سخن از مرحلهای پس از آغاز [[ظهور]] دارد. | ||
از [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} [[روایت]] شده است: "هرگز رستاخیز به پا نگردد، مگر اینکه پیش از آن [[قائم]] برای [[حق]] از [[خاندان]] ما [[قیام]] کند"<ref> شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا علیه السّلام، ج ۲، ص ۵۹، ح ۲۳۰</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: " هنگامی که [[قائم]] ما [[قیام]] کند، [[خداوند]] سبحانه و تعالی دستش را بر سر [[بندگان]] گذاشته، اندیشههای ایشان جمع میگردد"<ref> {{متن حدیث|" إِذَا قَامَ قَائِمُنَا، وَضَعَ اللَّهُ يَدَهُ عَلى رُؤُوسِ الْعِبَادِ، فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ "}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۲۵، ح ۲۱</ref>. | از [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}} [[روایت]] شده است: "هرگز رستاخیز به پا نگردد، مگر اینکه پیش از آن [[قائم]] برای [[حق]] از [[خاندان]] ما [[قیام]] کند"<ref> شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا علیه السّلام، ج ۲، ص ۵۹، ح ۲۳۰</ref>. [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: " هنگامی که [[قائم]] ما [[قیام]] کند، [[خداوند]] سبحانه و تعالی دستش را بر سر [[بندگان]] گذاشته، اندیشههای ایشان جمع میگردد"<ref> {{متن حدیث|" إِذَا قَامَ قَائِمُنَا، وَضَعَ اللَّهُ يَدَهُ عَلى رُؤُوسِ الْعِبَادِ، فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ "}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۲۵، ح ۲۱</ref>. | ||
شاید بتوان [[اختلاف]] [[روایات]] [[زمان ظهور]] را نیز با این تقسمبندی رفع نمود؛ به این بیان که برخی [[روایات]] ناظر به [[زمان ظهور]] و برخی دیگر ناظر به زمان [[قیام]] باشد. گفتنی است در پارهای از [[روایات]]، از [[ظهور]] و [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} با عنوان [[خروج]] یاد شده است. از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] شده است که فرمود: "[[خروج قائم]] محتوم است"<ref>[[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص ۴۵۴، ح ۴۶۱</ref>. آن حضرت همچنین فرمود: "[[دنیا]] به پایان نرسد تا اینکه مردی از [[خاندان]] من [[خروج]] کند که به [[حکومت]] آل داود [[حکم]] نماید .... "<ref> محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۹۷، ح ۲</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۹۸ - ۳۰۱.</ref>. | شاید بتوان [[اختلاف]] [[روایات]] [[زمان ظهور]] را نیز با این تقسمبندی رفع نمود؛ به این بیان که برخی [[روایات]] ناظر به [[زمان ظهور]] و برخی دیگر ناظر به زمان [[قیام]] باشد. گفتنی است در پارهای از [[روایات]]، از [[ظهور]] و [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} با عنوان [[خروج]] یاد شده است. از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده است که فرمود: "[[خروج قائم]] محتوم است"<ref>[[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص ۴۵۴، ح ۴۶۱</ref>. آن حضرت همچنین فرمود: "[[دنیا]] به پایان نرسد تا اینکه مردی از [[خاندان]] من [[خروج]] کند که به [[حکومت]] آل داود [[حکم]] نماید .... "<ref> محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۹۷، ح ۲</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۹۸ - ۳۰۱.</ref>. | ||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۷۸: | خط ۷۵: | ||
«"[[ظهور]]" در لغت به معنای "آشکار شدن"<ref>محمد معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه ظهور.</ref> است و در اصطلاح بر دو معنا [[دلالت]] دارد: | «"[[ظهور]]" در لغت به معنای "آشکار شدن"<ref>محمد معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه ظهور.</ref> است و در اصطلاح بر دو معنا [[دلالت]] دارد: | ||
#'''بروز بعد از پنهان بودن:''' این معنای [[ظهور]] درباره [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} [[صادق]] است، چون آن حضرت در [[غیبت]] به سر میبرد. وقتی آشکار شود، گفته خواهد شد [[ظهور]] کرده است. | # '''بروز بعد از پنهان بودن:''' این معنای [[ظهور]] درباره [[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}} [[صادق]] است، چون آن حضرت در [[غیبت]] به سر میبرد. وقتی آشکار شود، گفته خواهد شد [[ظهور]] کرده است. | ||
#'''اعلان [[انقلاب]] و [[قیام با شمشیر]]:''' این معنا نیز بر [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} [[صادق]] است، چون آن حضرت عليه [[ستم]] [[قیام]] کرده و [[انقلاب]] بزرگی را به راه میاندازد. چنانکه ملاحظه میشود، [[امامیه]] هر دو معنای اصطلاحی [[ظهور]] را بر [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} [[صادق]] میداند، اما [[اهل سنت]] و [[ادیان]] [[معتقد]] به [[منجی]]، تنها معنای دوم [[ظهور]] را درباره مصلح [[آخرالزمان]] درست میشمارند<ref>[[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، تاریخ مابعدالظهور، ص ۲۷۰.</ref>. [[ظهور منجی]] [[آخرالزمان]] به لحاظ عقلی، این گونه قابل توجه است: [[خداوند]] از آن رو [[انسانها]] را آفرید که تنها وی را [[عبادت]] کنند و به [[مقام عبودیت]] و [[انسان کامل]] نایل آیند. رسیدن به این [[مقام]] به داشتن [[جامعه]] سالم و تهی از [[ستم]] مشروط است که تا کنون تحقق نیافته است. از آنجا که قانون الهی تخلف نمیپذیرد، [[انسانها]] ناگزیر این [[جامعه]] را تجربه خواهند کرد. باید [[منتظر]] ماند تا زمان تحقق [[اراده الهی]] فرا رسد. این آرمان در پرتو شرطهای ذیل جامه [[عمل]] میپوشد: | # '''اعلان [[انقلاب]] و [[قیام با شمشیر]]:''' این معنا نیز بر [[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}} [[صادق]] است، چون آن حضرت عليه [[ستم]] [[قیام]] کرده و [[انقلاب]] بزرگی را به راه میاندازد. چنانکه ملاحظه میشود، [[امامیه]] هر دو معنای اصطلاحی [[ظهور]] را بر [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} [[صادق]] میداند، اما [[اهل سنت]] و [[ادیان]] [[معتقد]] به [[منجی]]، تنها معنای دوم [[ظهور]] را درباره مصلح [[آخرالزمان]] درست میشمارند<ref>[[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، تاریخ مابعدالظهور، ص ۲۷۰.</ref>. [[ظهور منجی]] [[آخرالزمان]] به لحاظ عقلی، این گونه قابل توجه است: [[خداوند]] از آن رو [[انسانها]] را آفرید که تنها وی را [[عبادت]] کنند و به [[مقام عبودیت]] و [[انسان کامل]] نایل آیند. رسیدن به این [[مقام]] به داشتن [[جامعه]] سالم و تهی از [[ستم]] مشروط است که تا کنون تحقق نیافته است. از آنجا که قانون الهی تخلف نمیپذیرد، [[انسانها]] ناگزیر این [[جامعه]] را تجربه خواهند کرد. باید [[منتظر]] ماند تا زمان تحقق [[اراده الهی]] فرا رسد. این آرمان در پرتو شرطهای ذیل جامه [[عمل]] میپوشد: | ||
*ارائه برنامه و [[نظام]] کامل زندگی جهت رساندن [[آدمیان]] به مرحله [[عبودیت]] کامل؛ | * ارائه برنامه و [[نظام]] کامل زندگی جهت رساندن [[آدمیان]] به مرحله [[عبودیت]] کامل؛ | ||
*وجود [[رهبری]] [[حکیم]] و شایسته، برای اجرای آن برنامه فراگیر و کامل؛ | * وجود [[رهبری]] [[حکیم]] و شایسته، برای اجرای آن برنامه فراگیر و کامل؛ | ||
*وجود انسانهای مخلص و پرهیزگار برای [[یاری]] دادن آن [[رهبر شایسته]].<ref>[[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، تاریخ مابعدالظهور، ص ۴۳.</ref>»<ref>[[مهدی علیپور|علیپور، مهدی]]، [[ظهور (مقاله)|ظهور]]، ص ۲۱۹-۲۲۰.</ref>. | * وجود انسانهای مخلص و پرهیزگار برای [[یاری]] دادن آن [[رهبر شایسته]].<ref>[[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، تاریخ مابعدالظهور، ص ۴۳.</ref>»<ref>[[مهدی علیپور|علیپور، مهدی]]، [[ظهور (مقاله)|ظهور]]، ص ۲۱۹-۲۲۰.</ref>. | ||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۹۱: | خط ۸۸: | ||
«در اینکه معنای [[ظهور]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} چیست، سه احتمال داده شده که قابل جمع است: | «در اینکه معنای [[ظهور]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} چیست، سه احتمال داده شده که قابل جمع است: | ||
#اینکه مقصود از [[ظهور]]، بروز و انکشاف بعد از محجوب بودن و استتار باشد. این معنا مختص [[فهم]] [[شیعی]] است که [[معتقد]] به [[غیبت]] برای [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} است. | # اینکه مقصود از [[ظهور]]، بروز و انکشاف بعد از محجوب بودن و استتار باشد. این معنا مختص [[فهم]] [[شیعی]] است که [[معتقد]] به [[غیبت]] برای [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} است. | ||
#اینکه مقصود اعلان [[انقلاب]] و [[قیام]] به جهت پیاده کردن [[اسلام]] ناب و در سایه [[حکومت]] [[عدل]] باشد. این مفهوم با دیدگاه امامی و دیگران نیز سازگاری دارد. | # اینکه مقصود اعلان [[انقلاب]] و [[قیام]] به جهت پیاده کردن [[اسلام]] ناب و در سایه [[حکومت]] [[عدل]] باشد. این مفهوم با دیدگاه امامی و دیگران نیز سازگاری دارد. | ||
#مقصود از [[ظهور]]، [[پیروزی]] و سیطره بر [[عالم]] است. این معنا بعد از آن حاصل میشود که حضرت از پرده [[غیبت]] به در آمده و امور او مرتّب گردد»<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۵۵۲.</ref>. | # مقصود از [[ظهور]]، [[پیروزی]] و سیطره بر [[عالم]] است. این معنا بعد از آن حاصل میشود که حضرت از پرده [[غیبت]] به در آمده و امور او مرتّب گردد»<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۵۵۲.</ref>. | ||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۱۱۳: | خط ۱۱۰: | ||
| پاسخ = نویسندگان کتاب ''«[[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]»'' در اینباره گفتهاند: | | پاسخ = نویسندگان کتاب ''«[[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]»'' در اینباره گفتهاند: | ||
«[[ظهور]]، پایان [[غیبت]] [[امام مهدی|امام دوازدهم]]{{ع}} و رسیدن [[مردم]] به [[باطن]] [[حکومت]] اسلامی و [[حقیقت]] [[ناب]] [[امامت]] و [[ولایت]] است؛ به گونهای که [[جامعه]]، پذیرای رشد مطلوب و منظور [[حجت]] [[خداوند متعال]] میشود و زمینه ارتباط همه جانبه با [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} فراهم میآید؛ چرا که امر [[ظهور]]، پدیدهای است که در بستر حرکت [[جامعه انسانی]] رخ داده، روند تحقق آن، با تحولات [[جامعه]] و سیر [[اراده]] و خواست [[انسانها]] کاملاً ارتباط دارد؛ به عبارت دیگر، امر [[ظهور]] این گونه نیست که از هویت [[جامعه]] و زندگی [[انسانها]] جدا باشد، به صورتی که [[جامعه]] و [[انسانها]] ناگهان با پدیده ای رو به رو شوند که هیچ سازگاری و تناسبی با سیر حرکتی آنها ندارد؛ بلکه بستر [[جامعه]] آماده پذیرش این رویداد عظیم [[تاریخ]] بشری خواهد بود؛ زیرا زمینهها و شرایط تحقق آن، در [[جامعه]] فراهم شده است. از آنچه بیان شد، دانسته میشود امر [[ظهور]] چنان با حوادث و رویدادهای [[جامعه]] عجین است که گویی وضعیت [[جامعه]] آماده تحقق و دگرگونی و پیدایش یک امر جدید است؛ بنابراین [[ظهور]] را باید فرایندی دانست که آخرین مرحله آن، ظاهر شدن [[حضرت مهدی]] {{ع}} در [[مسجد الحرام]] است؛ در حالی که [[پرچم قیام]] و [[پیروزی]] را به اهتزاز درآورده است. پس باید همیشه [[منتظر ظهور]] بود. شاید [[جامعه]] در متن خود آبستن رویدادهایی باشد که [[ظهور]] نهایی را رقم میزند. در [[روایات]] [[دستور]] داده شده است که هر صبح و هر شب [[منتظر ظهور]] باشید؛ زیرا [[ظهور]]، ناگهانی است. گمان نبرید حرکت [[جامعه]] به قدری شفاف و روشن است که شما میتوانید [[زمان ظهور]] را تخمین زده، آن را نزدیک یا دور بدانید. به [[راستی]] [[علم]] ما به وضعیت [[جامعه]] و [[آمادگی]] آن برای [[ظهور]] چه مقدار است. در واقع کسی نمیتواند بگوید: الآن [[جامعه]]، آماده [[ظهور]] است یا نه؛ پس هر لحظه [[منتظر]] اجازه الهی باشید. شاید وضعیت الآن [[جامعه]]، بستر مناسبی برای [[ظهور]] باشد»<ref>[[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ج۲، ص ۲۳ - ۲۵.</ref>. | «[[ظهور]]، پایان [[غیبت]] [[امام مهدی|امام دوازدهم]] {{ع}} و رسیدن [[مردم]] به [[باطن]] [[حکومت]] اسلامی و [[حقیقت]] [[ناب]] [[امامت]] و [[ولایت]] است؛ به گونهای که [[جامعه]]، پذیرای رشد مطلوب و منظور [[حجت]] [[خداوند متعال]] میشود و زمینه ارتباط همه جانبه با [[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}} فراهم میآید؛ چرا که امر [[ظهور]]، پدیدهای است که در بستر حرکت [[جامعه انسانی]] رخ داده، روند تحقق آن، با تحولات [[جامعه]] و سیر [[اراده]] و خواست [[انسانها]] کاملاً ارتباط دارد؛ به عبارت دیگر، امر [[ظهور]] این گونه نیست که از هویت [[جامعه]] و زندگی [[انسانها]] جدا باشد، به صورتی که [[جامعه]] و [[انسانها]] ناگهان با پدیده ای رو به رو شوند که هیچ سازگاری و تناسبی با سیر حرکتی آنها ندارد؛ بلکه بستر [[جامعه]] آماده پذیرش این رویداد عظیم [[تاریخ]] بشری خواهد بود؛ زیرا زمینهها و شرایط تحقق آن، در [[جامعه]] فراهم شده است. از آنچه بیان شد، دانسته میشود امر [[ظهور]] چنان با حوادث و رویدادهای [[جامعه]] عجین است که گویی وضعیت [[جامعه]] آماده تحقق و دگرگونی و پیدایش یک امر جدید است؛ بنابراین [[ظهور]] را باید فرایندی دانست که آخرین مرحله آن، ظاهر شدن [[حضرت مهدی]] {{ع}} در [[مسجد الحرام]] است؛ در حالی که [[پرچم قیام]] و [[پیروزی]] را به اهتزاز درآورده است. پس باید همیشه [[منتظر ظهور]] بود. شاید [[جامعه]] در متن خود آبستن رویدادهایی باشد که [[ظهور]] نهایی را رقم میزند. در [[روایات]] [[دستور]] داده شده است که هر صبح و هر شب [[منتظر ظهور]] باشید؛ زیرا [[ظهور]]، ناگهانی است. گمان نبرید حرکت [[جامعه]] به قدری شفاف و روشن است که شما میتوانید [[زمان ظهور]] را تخمین زده، آن را نزدیک یا دور بدانید. به [[راستی]] [[علم]] ما به وضعیت [[جامعه]] و [[آمادگی]] آن برای [[ظهور]] چه مقدار است. در واقع کسی نمیتواند بگوید: الآن [[جامعه]]، آماده [[ظهور]] است یا نه؛ پس هر لحظه [[منتظر]] اجازه الهی باشید. شاید وضعیت الآن [[جامعه]]، بستر مناسبی برای [[ظهور]] باشد»<ref>[[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ج۲، ص ۲۳ - ۲۵.</ref>. | ||
}} | }} | ||
== پرسشهای وابسته == | |||
{{پرسمان کلیات ظهور امام مهدی}} | {{پرسمان کلیات ظهور امام مهدی}} | ||