توحید صفاتی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

توحید صفاتی به هر دو معنای آن مورد تأکید قرآن کریم واقع شده است. از دیدگاه [[قرآن]] [[نیکوترین نام‌ها]] به خداوند اختصاص دارد: {{متن قرآن|اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى}}<ref>«خداوند است که هیچ خدایی جز او نیست؛ نام‌های نیکوتر از آن اوست» سوره طه، آیه ۸.</ref> او [[احد]] و بی‌همتاست: {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ * اللَّهُ الصَّمَدُ * لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ * وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ}}<ref>«به نام خداوند بخشنده بخشاینده * بگو او خداوند یگانه است * خداوند صمد است * نه زاده است و نه او را زاده‌اند * و نه هیچ کس او را همانند است» سوره اخلاص، آیه ۱-۴.</ref>. لفظ احد در جایی به کار می‌رود که فرض هر گونه عددی در مقابل آن را [[نفی]] می‌کند، مثلاً وقتی گفته می‌شود: {{عربی|ما جائني أحد}}: احدی نزد من نیامد، به این معناست که حتی یک نفر هم نزد او نیامده است. بنابراین، کاربرد لفظ «[[أحد]]» در [[آیه]] {{متن قرآن|قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ}}<ref>«بگو او خداوند یگانه است» سوره اخلاص، آیه ۱.</ref> در جمله اثباتی، بدون هیچ گونه قید یا صفتی، بیانگر آن است که [[هویت]] [[خداوند]] به گونه‌ای است که فرض هر همانندی را برای او نفی می‌کند، خواه یکی باشد یا بیش‌تر، یعنی چنین فرضی، فرض امر محال است. به همین جهت است که در [[آیات قرآن]] پس از وصف خداوند به [[وحدانیت]]، وصف «قهاریت» ذکر شده است: {{متن قرآن|هُوَ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ}}<ref>«او خداوند یگانه دادفرماست» سوره زمر، آیه ۴.</ref>. مفاد این [[آیات]] آن است که خداوند [[مقهور]] هیچ چیزی نیست؛ لذا هیچ‌گونه محدودیتی در ذات یا صفات او راه ندارد. خداوند وجود صرف، [[حق]] [[خالص]] و [[کمال مطلق]] است<ref>طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۶، ص۸۸-۸۱.</ref>. بنابراین، [[وحدت]] خداوند، وحدت عددیه نیست، بلکه وحدت حقیقیه حقه است که هیچ‌گونه کثرتی در او راه ندارد، و مقتضای آن، عینیت [[صفات ذاتیه]] با [[ذات الهی]] است؛ زیرا زیادی صفات بر ذات مستلزم محدودیت ذات نسبت به صفات و بالعکس می‌باشد و محدودیت با بساطت ذات و عدم تناهی ذات در [[کمالات]]، سازگاری ندارد<ref>طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۱۱، ص۱۷۶.</ref>.<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[توحید صفاتی (مقاله)|مقاله «توحید صفاتی»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۳ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی، ج۳]] ص ۸۲.</ref>