فتح مکه: تفاوت میان نسخه‌ها

فتح مکه (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۳۰ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۳۲

۱۶ بایت حذف‌شده ، ‏۳۰ نوامبر ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Bahmani

مدیران

۱۱۷٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۱۹: / خط ۱۹: @@
 هنگام ورود [[سپاه]] [[مسلمان]] به [[مکه]]، [[سعد بن عباده]] که [[پرچم]] [[انصار]] را بر دست داشت، چون شعاری برای [[انتقام]] از قریش سر داد، [[پیامبر]] او را [[نهی]] کرد و پرچم را به دست علی{{ع}} سپرد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۴، ص۳۱؛ واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۲۲.</ref>. [[سپاهیان]] [[اسلام]] به دستور [[رسول خدا]]{{صل}} در چهار ستون وارد مکه شدند که تنها یکی از آنها در جنوب مکه با مقاومت روبه‌رو شد، اما این مقاومت خیلی زود در هم [[شکست]]. در این درگیری، دو تن از [[مسلمانان]] و سیزده تن از [[مکیان]] [[جان]] خود را از دست دادند<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۴، ص۳۱-۵۰.</ref>.
-در واقع مکه بدون [[خونریزی]] فتح شد و رسول خدا{{صل}} در [[روز جمعه]]، بیستم [[ماه رمضان]] [[سال]] هشتم، به مکه در آمد و [[شهر]] بدون مقاومت [[تسلیم]] آن حضرت شد. بنابر [[منابع شیعه]]<ref>برای نمونه ر.ک: ابن شهرآشوب، مناقب، ج۲، ص۱۳۵ - ۱۳۶؛ طبرسی، الاحتجاج، ج۱، ص۱۲۶؛ اربلی، کشف الغمه، ج۱، ص۸۱.</ref> و [[اهل سنت]]<ref>برای نمونه ر.ک: ابی شیبه، المصنف، ج۱۳، ص۱۴۶-۱۴۷؛ ابن حنبل، المسند، ج۲، ص۷۳-۷۴؛ نسائی، السنن الکبری، ج۵، ص۱۴۲؛ طبری، تهذیب الآثار، مسند علی بن ابی طالب{{ع}}، ص۲۳۶ - ۲۴۰؛ حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۳۹۸، ج۳، ص۶.</ref> به دستور رسول خدا{{صل}} [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} بر [[دوش پیامبر]] بالا رفت و [[بت]] [[هبل]] را که بالای [[کعبه]] بود به زیر انداخت و شکست. [[علامه امینی]] در [[الغدیر]]، فهرستی از علمای اهل سنت (۴۱ منبع) که این واقعه را گزارش کرده‌اند، جمع‌آوری کرده است<ref>امینی، الغدیر، ج۷، ص۱۸-۲۴.</ref>. [[آیه]] {{متن قرآن|وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا}}<ref>«و بگو حقّ آمد و باطل از میان رفت؛ بی‌گمان باطل از میان رفتنی است» سوره اسراء، آیه ۸۱.</ref> درباره [[فتح مکه]] و شکسته شدن [[اصنام]] نازل شد<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۴۲۳.</ref>.
+در واقع مکه بدون [[خونریزی]] فتح شد و رسول خدا{{صل}} در [[روز جمعه]]، بیستم [[ماه رمضان]] [[سال]] هشتم، به مکه در آمد و [[شهر]] بدون مقاومت [[تسلیم]] آن حضرت شد. بنابر [[منابع شیعه]]<ref>برای نمونه ر.ک: ابن شهرآشوب، مناقب، ج۲، ص۱۳۵ - ۱۳۶؛ طبرسی، الاحتجاج، ج۱، ص۱۲۶؛ اربلی، کشف الغمه، ج۱، ص۸۱.</ref> و [[اهل سنت]]<ref>برای نمونه ر.ک: ابی شیبه، المصنف، ج۱۳، ص۱۴۶-۱۴۷؛ ابن حنبل، المسند، ج۲، ص۷۳-۷۴؛ نسائی، السنن الکبری، ج۵، ص۱۴۲؛ طبری، تهذیب الآثار، مسند علی بن ابی طالب{{ع}}، ص۲۳۶ - ۲۴۰؛ حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۳۹۸، ج۳، ص۶.</ref> به دستور رسول خدا{{صل}} [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} بر [[دوش پیامبر]] بالا رفت و [[بت]] [[هبل]] را که بالای [[کعبه]] بود به زیر انداخت و شکست. [[علامه امینی]] در [[الغدیر]]، فهرستی از علمای اهل سنت (۴۱ منبع) که این واقعه را گزارش کرده‌اند، جمع‌آوری کرده است<ref>امینی، الغدیر، ج۷، ص۱۸-۲۴.</ref>. [[آیه]] {{متن قرآن|وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا}}<ref>«و بگو حقّ آمد و باطل از میان رفت؛ بی‌گمان باطل از میان رفتنی است» سوره اسراء، آیه ۸۱.</ref> درباره فتح مکه و شکسته شدن [[اصنام]] نازل شد<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ج۱، ص۴۲۳.</ref>.
-[[رسول خدا]]{{صل}} که هر چه قدرتش افزایش می‌یافت، [[فروتنی]] و مهربانی‌اش بیشتر می‌شد، از [[قریش]] که به مدت ۲۱ سال بیشترین [[بدی‌ها]] را در [[حق]] وی کرده بودند، درگذشت و از آنان با تعبیر طُلقا (= [[آزادشدگان]]) یاد کرد. [[پیامبر]]{{صل}} پس از [[فتح مکه]]، [[عفو عمومی]] اعلام کرد. آن [[حضرت]]، [[رهبران]] فراری قریش را بخشید و آنان به سوی وی بازگشتند. رسول خدا{{صل}} هیچ یک از [[املاک]] [[مصادره]] شده از [[مسلمانان]]، از جمله [[خانه]] خودش را باز پس نگرفت<ref>صالح العلی، دولت رسول خدا{{صل}}، ص۲۹۶.</ref>. بیشتر [[مناصب]] وابسته به [[مسجدالحرام]] را همچنان در دست صاحبان آن باقی گذاشت و از این رو، سقایت در دست [[عباس بن عبدالمطلب]] و [[کلیدداری]] [[کعبه]] در دست [[عثمان بن طلحه]] از [[بنو عبدالدار]] باقی ماند<ref>حلبی، السیرة الحلبیه، ج۳، ص۱۴۴.</ref>. فتح مکه، به درگیری و [[نزاع]] طولانی که سال‌ها میان مسلمانان و [[مشرکان قریش]] جریان داشت، پایان داد و [[همبستگی]] و [[اتحاد]] را میان آنان باز گرداند.
+[[رسول خدا]]{{صل}} که هر چه قدرتش افزایش می‌یافت، [[فروتنی]] و مهربانی‌اش بیشتر می‌شد، از [[قریش]] که به مدت ۲۱ سال بیشترین [[بدی‌ها]] را در [[حق]] وی کرده بودند، درگذشت و از آنان با تعبیر طُلقا (= [[آزادشدگان]]) یاد کرد. [[پیامبر]]{{صل}} پس از فتح مکه، [[عفو عمومی]] اعلام کرد. آن [[حضرت]]، [[رهبران]] فراری قریش را بخشید و آنان به سوی وی بازگشتند. رسول خدا{{صل}} هیچ یک از [[املاک]] [[مصادره]] شده از [[مسلمانان]]، از جمله [[خانه]] خودش را باز پس نگرفت<ref>صالح العلی، دولت رسول خدا{{صل}}، ص۲۹۶.</ref>. بیشتر [[مناصب]] وابسته به [[مسجدالحرام]] را همچنان در دست صاحبان آن باقی گذاشت و از این رو، سقایت در دست [[عباس بن عبدالمطلب]] و [[کلیدداری]] [[کعبه]] در دست [[عثمان بن طلحه]] از [[بنو عبدالدار]] باقی ماند<ref>حلبی، السیرة الحلبیه، ج۳، ص۱۴۴.</ref>. فتح مکه، به درگیری و [[نزاع]] طولانی که سال‌ها میان مسلمانان و [[مشرکان قریش]] جریان داشت، پایان داد و [[همبستگی]] و [[اتحاد]] را میان آنان باز گرداند.
 پس از فتح مکه مردان و [[زنان]] [[مکه]] با رسول خدا{{صل}} [[بیعت]] کردند<ref>کلینی، الکافی، ج۵، ص۵۲۷؛ یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۵۹.</ref>. [[هند]]، دختر عُتبه و [[همسر]] [[ابوسفیان]] که در [[جنگ احد]]، [[حمزه عموی پیامبر]] را [[مثله]] کرده بود، هنگام بیعت زنان به طور ناشناس برای بیعت در میان زنان بود و گاه طعنه‌هایی به مفاد بیعت می‌زد<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ج۱۳، ص۳۹۰.</ref> با وجود این، رسول خدا{{صل}} از روی [[رأفت]] و به دلیل [[اظهار اسلام]] وی، از او گذشت. مفاد بیعت با زنان که آیه‌ای در [[سوره ممتحنه]] نیز به آن اشاره می‌کند چنین است: [[شرک نورزیدن]] به [[خدا]]؛ [[پرهیز]] از دزدی و [[زنا]]؛ نکشتن [[فرزندان]]؛ پرهیز از [[بهتان]]؛ دریغ نورزیدن از [[کارهای نیک]]<ref>{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا جَاءَكَ الْمُؤْمِنَاتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَى أَنْ لَا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئًا وَلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِينَ وَلَا يَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ وَلَا يَأْتِينَ بِبُهْتَانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ فَبَايِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}} «ای پیامبر! چون زنان مؤمن نزد تو آیند تا با تو بیعت کنند که هیچ چیز را با خدا شریک نگردانند و مرتکب دزدی نشوند و زنا نکنند و فرزندان خود را نکشند و با دروغ فرزند حرام‌زاده‌ای را که پیش دست و پای آنان است بر (شوهر) خویش نبندند و در هیچ کار شایسته‌ای سر از فرمان تو نپیچند، با آنان بیعت کن و برای آنها از خداوند آمرزش بخواه که خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره ممتحنه، آیه ۱۲؛ بنگرید: کلینی، الکافی، ج۵، ص۵۲۷.</ref>.
-[[رسول خدا]]{{صل}} پس از [[فتح مکه]]، [[سرایا]] و دسته‌هایی را به اطراف [[مکه]] فرستاد تا [[مردم]] را به [[اسلام]] [[دعوت]] کند، ولی [[فرمان]] [[جنگ]] به آنان نداد. [[خالد بن ولید]] را نیز به سوی بنی جَذیمه در غُمَیْصا در نزدیکی مکه فرستاد تا آنان را به اسلام فراخواند. خالد بر خلاف [[دستور پیامبر]]{{صل}}، به منظور خون‌خواهی‌های [[دوره جاهلی]] بر [[بنی جذیمه]] که [[مسلمان]] بودند، [[هجوم]] برد و حدود سی تن از آنان را کشت<ref>واقدی، المغازی، ج۳، ص۸۸۴.</ref>. چون خبر [[کشتار]] خالد به [[پیامبر]] رسید، دستانش را به سوی [[آسمان]] بلند کرده و از [[رفتار]] خالد [[بیزاری]] و [[برائت]] جست و امیرالمؤمنین علی{{ع}} را فرستاد تا نزد بنی جذیمه برود و خون‌بها و تمام غرامت آنان را بپردازد و آن حضرت نیز چنان کرد تا [[رضایت]] آنان حاصل شد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۱۲.</ref>.
+[[رسول خدا]]{{صل}} پس از فتح مکه، [[سرایا]] و دسته‌هایی را به اطراف [[مکه]] فرستاد تا [[مردم]] را به [[اسلام]] [[دعوت]] کند، ولی [[فرمان]] [[جنگ]] به آنان نداد. [[خالد بن ولید]] را نیز به سوی بنی جَذیمه در غُمَیْصا در نزدیکی مکه فرستاد تا آنان را به اسلام فراخواند. خالد بر خلاف [[دستور پیامبر]]{{صل}}، به منظور خون‌خواهی‌های [[دوره جاهلی]] بر [[بنی جذیمه]] که [[مسلمان]] بودند، [[هجوم]] برد و حدود سی تن از آنان را کشت<ref>واقدی، المغازی، ج۳، ص۸۸۴.</ref>. چون خبر [[کشتار]] خالد به [[پیامبر]] رسید، دستانش را به سوی [[آسمان]] بلند کرده و از [[رفتار]] خالد [[بیزاری]] و [[برائت]] جست و امیرالمؤمنین علی{{ع}} را فرستاد تا نزد بنی جذیمه برود و خون‌بها و تمام غرامت آنان را بپردازد و آن حضرت نیز چنان کرد تا [[رضایت]] آنان حاصل شد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۱۲.</ref>.
 همچنین رسول خدا{{صل}} پس از پایان فتح مکه، برای زدودن آثار و نمادهای [[شرک]] در [[جزیرة العرب]]، افرادی را گسیل داشت تا بت‌های [[عزی]]، [[لات]]، [[سُواع]]، مَنات و ذوالکَفین را منهدم کنند<ref>واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۷۰؛ نیز ر.ک: هشام کلبی، الاصنام، ص۹-۳۴.</ref>. با انهدام این مراکز، افزون بر اینکه مظاهر شرک و [[فرهنگ]] [[بت پرستی]] از میان می‌رفتند، ثروت‌های موجود در این بت‌کده‌ها در [[اختیار]] [[دولت اسلامی]] قرار می‌گرفتند و [[مشرکان]] نمی‌توانستند از این [[ثروت‌ها]] برای [[مبارزه]] با اسلام [[سود]] برند. ضمن آنکه این مکان‌ها می‌توانستند به عنوان مأمن و [[پناهگاه]] [[مشرکان]] فراری قرار گیرند که با [[تخریب]] آنها، دیگر امیدی برای مشرکان باقی نمی‌ماند<ref>منتظر القائم، تاریخ اسلام، ص۱۷۸.</ref>.
-[[انصار]] پس از [[فتح مکه]] نگران از دست دادن جایگاه و موقعیت خویش شدند و نگران بودند مبادا [[رسول خدا]]{{صل}} [[مکیان]] را بر انصار ترجیح داده و در [[مکه]] ماندگار شود، [[پیامبر]] [[پندار]] آنان را نادرست دانست، [[زندگی]] و [[مرگ]] خویش را با انصار دانست و به ایشان [[اطمینان]] داد که هیچ‌گاه از انصار جدا نخواهد شد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۴۹۶؛ بلاذری، فتوح البلدان، ص۴۹.</ref>.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی]]، [[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد]]، [[حسین حسینیان مقدم|حسینیان]]، [[تاریخ اسلام (کتاب)|تاریخ اسلام]] ص۱۹۵.</ref>
+[[انصار]] پس از فتح مکه نگران از دست دادن جایگاه و موقعیت خویش شدند و نگران بودند مبادا [[رسول خدا]]{{صل}} [[مکیان]] را بر انصار ترجیح داده و در [[مکه]] ماندگار شود، [[پیامبر]] [[پندار]] آنان را نادرست دانست، [[زندگی]] و [[مرگ]] خویش را با انصار دانست و به ایشان [[اطمینان]] داد که هیچ‌گاه از انصار جدا نخواهد شد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۴۹۶؛ بلاذری، فتوح البلدان، ص۴۹.</ref>.<ref>[[رمضان محمدی|محمدی]]، [[منصور داداش‌نژاد|داداش‌نژاد]]، [[حسین حسینیان مقدم|حسینیان]]، [[تاریخ اسلام (کتاب)|تاریخ اسلام]] ص۱۹۵.</ref>
 == نقش [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} در فتح مکه ==