پرش به محتوا

حقوق امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'بنده خدا' به 'بنده خدا'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'بنده خدا' به 'بنده خدا')
خط ۲۰: خط ۲۰:
* '''ادا کردن [[حقوق]] [[مالی]]''': [[خداوند متعال]] در [[قرآن کریم]]، [[حقوق]] [[مالی]] مشخصی را برای [[پیامبر اکرم]] {{صل}} و [[خویشاوندان]] او در نظر گرفته است که در اصطلاح از آن تعبیر به "[[خمس]]" می‌شود: {{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ}}<ref>«بدانید که آنچه غنیمت گرفته‌اید از هرچه باشد یک پنجم آن از آن خداوند و فرستاده او و خویشاوند (وی) و یتیمان و بینوایان و ماندگان در راه (از خاندان او) است» سوره انفال، آیه ۴۱.</ref>. در [[تفسیر]] این [[آیه]]، [[روایات]] متعددی از [[امامان معصوم]] {{عم}} [[نقل]] شده که در همه آنها، از [[خمس]]، به عنوان یکی از [[حقوق]] [[مالی]] [[اهل بیت]] {{عم}} یاد شده است. از آن جمله می‌توان به این [[روایات]] اشاره کرد: [[ابن دیلمی]] [[نقل]] می‌کند که [[علی بن الحسین]] {{ع}} به مردی از [[اهل شام]] فرمود: آیا در سوره [[انفال]] نخوانده‌ای که "بدانید که هر چیزی را به [[غنیمت]] گرفتید، یک پنجم آن برای [[خدا]] و [[پیامبر]] و... است؟" عرض کرد: چرا، پس شما، همانان هستید؟ فرمود: "آری"<ref>بحارالانوار، ج ۹۶، ص ۲۰۳، ح ۲۱؛ اهل بیت {{عم}} در قرآن و حدیت، ج ۲، ص ۵۸۵، ح ۸۹۱.</ref>. [[امام باقر]] {{ع}} نیز در [[تفسیر]] [[آیه]] یاد شده می‌فرماید: مقصود، [[خویشاوندان پیامبر]] خداست. [[خمس]]، از آنِ [[خدا]] و [[پیامبر]] و ماست<ref>الکافی، ج ۱، ص ۵۳۹، ح ۲؛ بحارالأنوار، ج ۹۶، ص ۲۰۱، ح ۱۵، اهل بیت {{عم}} در قرآن و حیث، ج ۲، ص ۵۸۵، ح ۸۹۳.</ref>. [[امام عصر]] {{ع}} در یکی از [[توقیعات]] خود، [[مردم]] را از کوتاهی در [[ادای حقوق]] [[مالی]] اهل ‌بیت {{عم}} برحذر داشته است و می‌فرماید: هر کس به ناحق چیزی از [[اموال]] ما را تصاحب کند، به [[راستی]] درون خویش را از [[آتش]] انباشته است و به زودی به رو در [[آتش]] افکنده خواهد شد<ref>بحارالأنوار ج ۵۳، ص ۱۸۳، ح ۱۱.</ref>. آن [[حضرت]] همچنین درباره [[فلسفه]] پرداخت [[خمس]] می‌فرماید: [[اموال]] شما را نمی‌پذیریم مگر به [[دلیل]] اینکه [[پاک]] شوید، پس هر که می‌خواهد، بپردازد و هر کس می‌خواهد، نپردازد. پس آنچه [[خدا]] به ما ارزانی داشته از آنچه به شما ارزانی داشته بهتر است<ref>همان، ص ۱۸۰، ح ۱۰.</ref>.  
* '''ادا کردن [[حقوق]] [[مالی]]''': [[خداوند متعال]] در [[قرآن کریم]]، [[حقوق]] [[مالی]] مشخصی را برای [[پیامبر اکرم]] {{صل}} و [[خویشاوندان]] او در نظر گرفته است که در اصطلاح از آن تعبیر به "[[خمس]]" می‌شود: {{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ}}<ref>«بدانید که آنچه غنیمت گرفته‌اید از هرچه باشد یک پنجم آن از آن خداوند و فرستاده او و خویشاوند (وی) و یتیمان و بینوایان و ماندگان در راه (از خاندان او) است» سوره انفال، آیه ۴۱.</ref>. در [[تفسیر]] این [[آیه]]، [[روایات]] متعددی از [[امامان معصوم]] {{عم}} [[نقل]] شده که در همه آنها، از [[خمس]]، به عنوان یکی از [[حقوق]] [[مالی]] [[اهل بیت]] {{عم}} یاد شده است. از آن جمله می‌توان به این [[روایات]] اشاره کرد: [[ابن دیلمی]] [[نقل]] می‌کند که [[علی بن الحسین]] {{ع}} به مردی از [[اهل شام]] فرمود: آیا در سوره [[انفال]] نخوانده‌ای که "بدانید که هر چیزی را به [[غنیمت]] گرفتید، یک پنجم آن برای [[خدا]] و [[پیامبر]] و... است؟" عرض کرد: چرا، پس شما، همانان هستید؟ فرمود: "آری"<ref>بحارالانوار، ج ۹۶، ص ۲۰۳، ح ۲۱؛ اهل بیت {{عم}} در قرآن و حدیت، ج ۲، ص ۵۸۵، ح ۸۹۱.</ref>. [[امام باقر]] {{ع}} نیز در [[تفسیر]] [[آیه]] یاد شده می‌فرماید: مقصود، [[خویشاوندان پیامبر]] خداست. [[خمس]]، از آنِ [[خدا]] و [[پیامبر]] و ماست<ref>الکافی، ج ۱، ص ۵۳۹، ح ۲؛ بحارالأنوار، ج ۹۶، ص ۲۰۱، ح ۱۵، اهل بیت {{عم}} در قرآن و حیث، ج ۲، ص ۵۸۵، ح ۸۹۳.</ref>. [[امام عصر]] {{ع}} در یکی از [[توقیعات]] خود، [[مردم]] را از کوتاهی در [[ادای حقوق]] [[مالی]] اهل ‌بیت {{عم}} برحذر داشته است و می‌فرماید: هر کس به ناحق چیزی از [[اموال]] ما را تصاحب کند، به [[راستی]] درون خویش را از [[آتش]] انباشته است و به زودی به رو در [[آتش]] افکنده خواهد شد<ref>بحارالأنوار ج ۵۳، ص ۱۸۳، ح ۱۱.</ref>. آن [[حضرت]] همچنین درباره [[فلسفه]] پرداخت [[خمس]] می‌فرماید: [[اموال]] شما را نمی‌پذیریم مگر به [[دلیل]] اینکه [[پاک]] شوید، پس هر که می‌خواهد، بپردازد و هر کس می‌خواهد، نپردازد. پس آنچه [[خدا]] به ما ارزانی داشته از آنچه به شما ارزانی داشته بهتر است<ref>همان، ص ۱۸۰، ح ۱۰.</ref>.  
* '''پیشکش کردن [[مال]]''': چنان‌که در مقدمه این مبحث یاد آور شدیم، همه فیضهای مادی و [[معنوی]] و همه نعمت‌های [[دنیوی]] و [[اخروی]] که ما از آنها بهره‌مندیم، به [[برکت]] وجود [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] است و از همین رو [[شایسته]] است که ما به هر طریق ممکن [[سپاس]] خود را به پیشگاه این بزرگواران عرضه و به هر بهانه‌ای مهر و [[محبت]] خود را به آنان اعلام کنیم. اگرچه آنها از [[سپاس]]، مهر و [[محبت]] ما کاملاً بی‌نیازند. یکی از این راه‌ها، پیش‌کش کردن [[مال]] به پیشگاه حضرات [[معصومان]] {{عم}} است که در اصطلاح از آن به "صله دادن" تعبیر می‌شود. در روایتی که از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده در این زمینه چنین آمده است: صله (هدیه) دادن از [[اموال]] خود به [[آل محمد]] را فرو مگذارید. هرکه داراست به [[قدر]] دارای‌اش [صله دهد] و هر که نادار است به فراخور ناداری‌اش. هرکه می‌خواهد [[خداوند]]، مهم‌ترین حاجت‌هایی را که از [[خدا]] می‌خواهد، برآورده سازد، از [[مال]] خود، آنچه را بیشتر از همه مورد [[نیاز]] اوست، به [[آل محمد]] و [[شیعیان]] آنان صله دهد<ref>بحارالأنوار، ج ۹۶، ص ۲۱۶، ح ۶؛ اهل بیت {{عم}} در قرآن و حدیث، ج ۲، ص ۵۸۷، ح ۸۹۸.</ref>. چنان‌که از [[روایت]] یاد شده هم به دست می‌آید، مراد از صله دادن، این نیست که [[مالی]] را به طور مستقیم به [[اهل بیت]] پیش‌کش کنیم، بلکه منظور این است که ما به قصد [[خشنودی]] این [[خاندان]]، [[اموال]] خود را در راه‌هایی که آنها می‌پسندند، به ویژه در راه دستگیری از [[شیعیان]] درمانده که [[پیمان]] [[آل محمد]] {{عم}} به شمار می‌آیند، هزینه کنیم.  
* '''پیشکش کردن [[مال]]''': چنان‌که در مقدمه این مبحث یاد آور شدیم، همه فیضهای مادی و [[معنوی]] و همه نعمت‌های [[دنیوی]] و [[اخروی]] که ما از آنها بهره‌مندیم، به [[برکت]] وجود [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] است و از همین رو [[شایسته]] است که ما به هر طریق ممکن [[سپاس]] خود را به پیشگاه این بزرگواران عرضه و به هر بهانه‌ای مهر و [[محبت]] خود را به آنان اعلام کنیم. اگرچه آنها از [[سپاس]]، مهر و [[محبت]] ما کاملاً بی‌نیازند. یکی از این راه‌ها، پیش‌کش کردن [[مال]] به پیشگاه حضرات [[معصومان]] {{عم}} است که در اصطلاح از آن به "صله دادن" تعبیر می‌شود. در روایتی که از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده در این زمینه چنین آمده است: صله (هدیه) دادن از [[اموال]] خود به [[آل محمد]] را فرو مگذارید. هرکه داراست به [[قدر]] دارای‌اش [صله دهد] و هر که نادار است به فراخور ناداری‌اش. هرکه می‌خواهد [[خداوند]]، مهم‌ترین حاجت‌هایی را که از [[خدا]] می‌خواهد، برآورده سازد، از [[مال]] خود، آنچه را بیشتر از همه مورد [[نیاز]] اوست، به [[آل محمد]] و [[شیعیان]] آنان صله دهد<ref>بحارالأنوار، ج ۹۶، ص ۲۱۶، ح ۶؛ اهل بیت {{عم}} در قرآن و حدیث، ج ۲، ص ۵۸۷، ح ۸۹۸.</ref>. چنان‌که از [[روایت]] یاد شده هم به دست می‌آید، مراد از صله دادن، این نیست که [[مالی]] را به طور مستقیم به [[اهل بیت]] پیش‌کش کنیم، بلکه منظور این است که ما به قصد [[خشنودی]] این [[خاندان]]، [[اموال]] خود را در راه‌هایی که آنها می‌پسندند، به ویژه در راه دستگیری از [[شیعیان]] درمانده که [[پیمان]] [[آل محمد]] {{عم}} به شمار می‌آیند، هزینه کنیم.  
* '''فرستادن [[صلوات]]''': یکی دیگر از [[حقوق]] [[امامان معصوم]] {{عم}} [[درود]] و [[صلوات]] فرستادن بر آنهاست. در این زمینه نیز [[روایات]] فراوانی وارد شده است که در اینجا به دو [[روایت]] بسنده می‌کنیم. از [[رسول]] خاتم {{صل}} [[روایت]] شده است که فرمود: هر که نمازی بخواند و در آن بر من و اهل بیتم [[صلوات]] نفرستد، نمازش پذیرفته نمی‌شود<ref>بحارالأنوار، ج ۸۵، ص ۲۷۹؛ اهل بیت {{عم}} در قرآن و حدیث، ج ۲، ص ۵۸۹، ح ۹۰۴.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} نیز در این باره می‌فرماید: پدرم مردی را دید که به [[کعبه]] آویخته و می‌گوید: اللهم صل [[علی محمد]]. پدرم به او فرمود: "ای [[بنده]] [[خدا]]! آن را ناقص مگو، [[حق]] ما را ضایع مگردان. بگو: اللهم صل [[محمد]] و اهل بیته<ref>الکافی، ج ۲، ص ۴۹۵، ح ۲۱؛ اهل بیت {{عم}} در قرآن و حدیث، ج ۲، ص ۵۸۹، ح ۹۰۳.</ref>.
* '''فرستادن [[صلوات]]''': یکی دیگر از [[حقوق]] [[امامان معصوم]] {{عم}} [[درود]] و [[صلوات]] فرستادن بر آنهاست. در این زمینه نیز [[روایات]] فراوانی وارد شده است که در اینجا به دو [[روایت]] بسنده می‌کنیم. از [[رسول]] خاتم {{صل}} [[روایت]] شده است که فرمود: هر که نمازی بخواند و در آن بر من و اهل بیتم [[صلوات]] نفرستد، نمازش پذیرفته نمی‌شود<ref>بحارالأنوار، ج ۸۵، ص ۲۷۹؛ اهل بیت {{عم}} در قرآن و حدیث، ج ۲، ص ۵۸۹، ح ۹۰۴.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} نیز در این باره می‌فرماید: پدرم مردی را دید که به [[کعبه]] آویخته و می‌گوید: اللهم صل [[علی محمد]]. پدرم به او فرمود: "ای [[بنده خدا]]! آن را ناقص مگو، [[حق]] ما را ضایع مگردان. بگو: اللهم صل [[محمد]] و اهل بیته<ref>الکافی، ج ۲، ص ۴۹۵، ح ۲۱؛ اهل بیت {{عم}} در قرآن و حدیث، ج ۲، ص ۵۸۹، ح ۹۰۳.</ref>.
* '''یاد کردن''': از آنجا که یاد کردن از [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} و بیان [[فضایل]] و صفات برجسته آن‌ها، موجب زنده شدن [[مکتب اهل بیت]] {{عم}} و جلا یافتن دل‌های ما می‌شود، در [[روایات]] سفارش‌های فراوانی به این موضوع شده است. در یکی از این [[روایات]]، [[امام صادق]] {{ع}} خطاب به [[داوود بن سرحان]] می‌فرماید: ای [[داوود]]! [[سلام]] مرا به دوستدارانم برسان و آنچه را می‌گویم و به آنان [[ابلاغ]] کن، [[رحمت خدا]] بر آن بنده‌ای که با دیگری گرد آید و دو نفری درباره امر ما گفت و گو کنند که در این حال، سومین نفر آنان فرشته‌ای است که برای آن دو [[آمرزش]] می‌طلبد. هیچ دو نفری گرد هم نیامدند و از ما یاد نکردند، مگر اینکه [[خداوند متعال]]، به وجود آنان بر [[فرشتگان]] بالید. پس هرگاه گرد هم آمدید، به ذکر مشغول شوید؛ زیرا گردهم‌آیی و [[مذاکره]] شما با یکدیگر باعث زنده شدن ما می‌شود. [[بهترین]] [[مردم]] بعد از ما کسی است که درباره امر ما [[مذاکره]] کند و به یاد و نام‌ ما، فراخواند<ref>ابو جعفرمحمدبن حسن (شیخ طوسی)، الأمالی، تحقیق: مؤسسة البعثة، چاپ اول: قم، دارالثقافة، ۱۴۱۳ ه-. ق، ص ۲۲۴، ح ۳۹۰؛ بحارالأنوار، ج ۱، ص ۲۰۰، ح ۸؛ اهل بیت {{عم}} در قرآن و حدیث، ج ۲، ص ۵۹۱، ح ۹۱۰.</ref><ref>[[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|چشم به راه]]، ص۱۶۳-۱۷۲.</ref>.
* '''یاد کردن''': از آنجا که یاد کردن از [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} و بیان [[فضایل]] و صفات برجسته آن‌ها، موجب زنده شدن [[مکتب اهل بیت]] {{عم}} و جلا یافتن دل‌های ما می‌شود، در [[روایات]] سفارش‌های فراوانی به این موضوع شده است. در یکی از این [[روایات]]، [[امام صادق]] {{ع}} خطاب به [[داوود بن سرحان]] می‌فرماید: ای [[داوود]]! [[سلام]] مرا به دوستدارانم برسان و آنچه را می‌گویم و به آنان [[ابلاغ]] کن، [[رحمت خدا]] بر آن بنده‌ای که با دیگری گرد آید و دو نفری درباره امر ما گفت و گو کنند که در این حال، سومین نفر آنان فرشته‌ای است که برای آن دو [[آمرزش]] می‌طلبد. هیچ دو نفری گرد هم نیامدند و از ما یاد نکردند، مگر اینکه [[خداوند متعال]]، به وجود آنان بر [[فرشتگان]] بالید. پس هرگاه گرد هم آمدید، به ذکر مشغول شوید؛ زیرا گردهم‌آیی و [[مذاکره]] شما با یکدیگر باعث زنده شدن ما می‌شود. [[بهترین]] [[مردم]] بعد از ما کسی است که درباره امر ما [[مذاکره]] کند و به یاد و نام‌ ما، فراخواند<ref>ابو جعفرمحمدبن حسن (شیخ طوسی)، الأمالی، تحقیق: مؤسسة البعثة، چاپ اول: قم، دارالثقافة، ۱۴۱۳ ه-. ق، ص ۲۲۴، ح ۳۹۰؛ بحارالأنوار، ج ۱، ص ۲۰۰، ح ۸؛ اهل بیت {{عم}} در قرآن و حدیث، ج ۲، ص ۵۹۱، ح ۹۱۰.</ref><ref>[[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|چشم به راه]]، ص۱۶۳-۱۷۲.</ref>.
* در این زمینه [[روایات]] فراوانی از [[پیامبر اعظم]] {{صل}} و [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} وارد شده است که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم<ref>برای مطالعه بیشتر در این زمینه ر. ک: محمد محمدی ری شهری، اهل بیت {{عم}} در قرآن و حدیث، ترجمه حمیدرضا شیخی و حمیدرضا آژیر، چاپ اول: قم، دارالحدیث، ۱۳۷۹، ج ۲، صص ۵۴۰ - ۵۴۹.</ref>:  
* در این زمینه [[روایات]] فراوانی از [[پیامبر اعظم]] {{صل}} و [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} وارد شده است که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم<ref>برای مطالعه بیشتر در این زمینه ر. ک: محمد محمدی ری شهری، اهل بیت {{عم}} در قرآن و حدیث، ترجمه حمیدرضا شیخی و حمیدرضا آژیر، چاپ اول: قم، دارالحدیث، ۱۳۷۹، ج ۲، صص ۵۴۰ - ۵۴۹.</ref>:  
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش