اطاعت در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

[[اطاعت]] [[نامشروع]] عبارت است از [[اطاعت از کافران]]، [[منافقان]]، [[مشرکان]]، [[ظالمان]]، [[تکذیب‌کنندگان]] [[آیات الهی]]، غافلان، [[گناهکاران]]، مسرفان، [[جاهلان]] و [[ناآگاهان]]، [[گمراهان]] و گمراه‌کنندگان، [[شیطان]]، ناسپاسان، عیب‌جویان، سخن‌چینان، بی‌اصل و تباران، بازدارندگان از خیر، افراط‌پیشگان و... خلاصه آن‌که در [[قرآن کریم]]، [[اطاعت]] و [[پیروی]] از ۲۳ دسته و گروه شدیداً [[نهی]] شده است: {{متن قرآن|وَلَا تُطِيعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفِينَ}}<ref>«و از فرمان گزافکاران پیروی نکنید» سوره شعراء، آیه ۱۵۱.</ref>؛ {{متن قرآن|وَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ}}<ref>«و از کافران و منافقان فرمانبرداری مکن» سوره احزاب، آیه ۱.</ref>؛ {{متن قرآن|وَلَا تُطِعْ مِنْهُمْ آثِمًا أَوْ كَفُورًا}}<ref>«و از هیچ گناهکار یا ناسپاس آنان فرمان نبر» سوره انسان، آیه ۲۴.</ref>؛ {{متن قرآن|وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَهِينٍ هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ مَنَّاعٍ لِلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ عُتُلٍّ بَعْدَ ذَلِكَ زَنِيمٍ}}<ref>«و از هر سوگندخواره فرومایه‌ای فرمان مبر! خرده‌گیری، پیشگامی در سخن‌چینی بازدارنده خیری، تجاوزکاری، بزهکاری درشتخویی، فراسوی آن: بی‌تباری» سوره قلم، آیه ۱۰-۱۳.</ref>؛ {{متن قرآن|وَلَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَنْ ذِكْرِنَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ وَكَانَ أَمْرُهُ فُرُطًا}}<ref>«و از آن کس که دلش را از یاد خویش غافل کرده‌ایم و از هوای (نفس) خود پیروی کرده و کارش تباه است پیروی مکن» سوره کهف، آیه ۲۸.</ref>؛ {{متن قرآن|وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ}}<ref>«و از گام‌های شیطان پیروی نکنید» سوره بقره، آیه ۱۶۸.</ref>؛ {{متن قرآن|وَلَا تَتَّبِعُوا أَهْوَاءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَأَضَلُّوا كَثِيرًا}}<ref>«و از هوس‌های گروهی که از پیش گمراه بودند، و بسیاری را گمراه کردند و از راه میانه به بیراه افتادند پیروی نکنید» سوره مائده، آیه ۷۷.</ref>؛ {{متن قرآن|وَلَا تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِينَ}}<ref>«و از راه و روش تبهکاران پیروی مکن!» سوره اعراف، آیه ۱۴۲.</ref>؛ {{متن قرآن|وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا}}<ref>«و از خواست‌های کسانی که به آیات ما دروغ بستند پیروی مکن» سوره انعام، آیه ۱۵۰.</ref>؛ {{متن قرآن|وَلَا تَتَّبِعَانِّ سَبِيلَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«و از روش کسانی که دانایی ندارند پیروی نکنید» سوره یونس، آیه ۸۹.</ref><ref>[[محمد علی کوشا|کوشا، محمد علی]]، [[اطاعت - کوشا (مقاله)|مقاله «اطاعت»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]].</ref>

نتیجه آن‌که [[قرآن کریم]] در [[نکوهش]] از [[اطاعت کورکورانه]] و ناآگاهانه و [[تقلید]] [[باطل]] و شخصیت‌زدگی به این [[حقیقت]] اشاره کرده که شخصیت‌زدگان تا آنجا پیش می‌روند که با تکیه بر الگوهای [[باطل]] خود، در برابر خواست [[خدا]] قرار می‌گیرند و به جای [[اطاعت از خدا]]، [[پیروی]] از باطل‌پیشگان می‌کنند. موضع‌گیری [[قوم نوح]]، [[ابراهیم]]، [[هود]]، [[صالح]]، [[شعیب]]، [[فرعون]]، [[عرب جاهلی]] و جدال‌کنندگان [[نادان]] در برابر [[منطق]] [[پیامبران]]، نمونه‌هایی از [[اطاعت]] این شخصیت‌زدگان خِرَدگریز در برابر خواست و [[فرمان الهی]] است: {{متن قرآن|وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا}}<ref>«و چون به آنان گفته شود از آنچه خداوند فرو فرستاده است پیروی کنید می‌گویند: (نه) بلکه ما از آنچه پدرانمان را بر آن یافته‌ایم پیروی می‌کنیم» سوره بقره، آیه ۱۷۰.</ref>؛ نتیجه کار چنین کسان این است: {{متن قرآن|يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ يَقُولُونَ يَا لَيْتَنَا أَطَعْنَا اللَّهَ وَأَطَعْنَا الرَّسُولَا * وَقَالُوا رَبَّنَا إِنَّا أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَاءَنَا فَأَضَلُّونَا السَّبِيلَا}}<ref>«روزی که چهره‌های آنان در آتش گردانده شود می‌گویند: ای کاش از خداوند و پیامبر فرمان برده بودیم * و می‌گویند: پروردگارا! ما از سرکردگان و بزرگانمان فرمان بردیم و آنان ما را از راه به در بردند» سوره احزاب، آیه ۶۶-۶۷.</ref><ref>[[محمد علی کوشا|کوشا، محمد علی]]، [[اطاعت - کوشا (مقاله)|مقاله «اطاعت»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]].</ref>