دین در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

واژه [[دین]] به اعتبارهای مختلف کاربردهای گوناگونی دارد و گاهی به جهت نزدیکی مفهومی با کلماتی مانند [[شریعت]] و [[ملت]]، مترادف با آنها [[تصور]] می‌شود، ولی [[ارتباط]] [[دین]] با مفاهیمی چون [[شریعت]] و [[ملت]] [[مورد اتفاق]] نیست و عموم [[صاحب نظران]]، [[دین]] را فراگیرتر از [[شریعت]] دانسته و براین باورند که "[[دین]]" بر [[اصول عقاید]]، [[احکام]] و [[اخلاق]] اطلاق می‌شود<ref>نثر طوبی، ج۱، ص۲۷۱-۲۷۲؛ ج۲، ص۴.</ref>؛ ولی "[[شریعت]]" فقط به [[احکام عملی]] فرعی گفته می‌شود<ref>تفسیر مراغی، ج۶، ص۱۳۰؛ دائرة‌المعارف بستانی، ج۱۰، ص۴۳۶.</ref>، بر همین اساس، [[اصول دین]] همۀ [[پیامبران]] برخلاف [[شریعت]] آنان یکی<ref>لسان العرب، ج۸، ص۱۷۶، «شرع».</ref> و [[نسخ]] ناپذیر است<ref>مفردات، ص۴۵۰، «شرع»؛ المیزان، ج۵، ص۳۵۰؛ الموسوعة الذهبیة، ج۴۰، ص۵۹۸.</ref>؛ اما [[شریعت]] هر [[پیامبری]] در برخی از [[احکام]] با دیگری فرق دارد<ref>المیزان، ج۵، ص۳۵۰-۳۵۱؛ المنیر، ج۶، ص۲۱۸؛ نک: شریعت در آیینه معرفت، ص۱۱۸-۱۱۹.</ref>. گروهی دیگر [[دین]]، [[شریعت]] و [[ملت]] را مترادف و به معنای مجموعه‌ای از اصول و [[فروع]] [[وحیانی]] و گاه دربرگیرنده [[تاریخ]] [[زندگی]] و سیرۀاولیای [[دین]] دانسته‌اند<ref>قبض و بسط تئوریک شریعت، ص۴۳۹، ۴۴۱؛ گستره شریعت، ص۲۵.</ref>

بیشتر [[مفسران]] متأخر<ref>تفسیر مقاتل، ج۱، ص۵۹، ۲۸۸-۲۸۷؛ تنویر المقیاس، ص۸۶؛ جامع البیان، ج۵، ص۱۶۵.</ref> و معاصر<ref>المنار، ج۶، ص۳۸۹؛ المیزان، ج۴، ص۳۶۳-۳۶۵؛ ج۵، ص۳۴۲؛ معارف قرآن، ج۴، ص۲۳۰-۲۳۱.</ref>، [[کتاب مقدس]] کنونی ([[عهدین]]) و بخشی از آموزه‌های [[یهودیت]] و [[مسیحیت]] رایج را [[تحریف]] شده و فاقد ساختار [[وحیانی]] دانسته و بر این باورند که افزون بر [[تحریف]] [[معنوی]]، انواع [[تحریف]] لفظی نیز در آن راه یافته‌اند. این گروه از [[صاحب نظران]] در [[اثبات]] ادعای خویش به مواردی همچون [[اختلاف]] نسخه‌های سه‌گانه [[عبری]]، سُریانی و یونانی [[عهد قدیم]]، [[تاریخ]] تدوین، عدم [[تواتر]] و [[نگارش]] آن قرن‌ها پس از [[حضرت موسی]] {{ع}} و به دست عزرای ورّاق، [[نگارش]] [[اناجیل]] به دست ۴ تن و [[اختلاف]] آنها با یکدیگر، نامعقول و توجیه ناپذیر بودن بخشی از آموزه‌های [[کتاب مقدس]] و تناقض‌های موجود در آن استناد کرده‌اند<ref>الرحلة المدرسیه، ج۲، ص۲۵۵-۲۶۰؛ الهدی الی دین المصطفی، ج۱، ص۶۹.</ref>. در این دیدگاه با استناد به برخی از [[آیات]]، [[کتاب مقدس]] و [[دین یهودیت]] و [[مسیحیت]] رایج مورد [[تأیید]] اجمالی [[قرآن]] خوانده شده‌اند<ref>المیزان، ج۱۲، ص۴۲۴-۴۲۵.</ref>.