حدیث اقتدا: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = | | موضوع مرتبط = حدیث | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = | ||
| مداخل مرتبط = | | مداخل مرتبط = | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
در برخی مجامع [[حدیثی]] [[اهل‌سنت]] از [[پیامبر]] {{صل}} [[روایت]] شده است: {{متن حدیث|اقتدوا باللذین من بعدی أبی‌بکر و عمر}}<ref>سنن ترمذی، ج۴، ص۴۴۷، حدیث ۳۶۶۲؛ ص۴۴۸، حدیث ۳۶۶۳؛ ص۵۱۱، حدیث۳۸۰۵؛ سنن ابن‌ماجه، ج۱، ص۳۷، حدیث۹۷؛ المسند، ج۱۱، ص۵۶۶، حدیث ۲۳۱۳۸؛ مستدرک حاکم، ج۳، ص۷۹، حدیث ۴۴۵۱؛ ص۸۰، حدیث ۴۴۵۵ و ۴۴۵۶.</ref>؛ “به دو نفر پس از من اقتدا کنید که عبارت‌اند از: [[ابوبکر]] و عمر”. [[بکریه]] از این حدیث با عنوان [[نص]] بر [[امامت ابوبکر]] و [[عمر]] یاد کرده‌اند، چنان‌که برخی از [[متکلمان معتزله]] و اهل‌سنت نیز این حدیث را معارض با [[نصوص]] [[شیعه]] بر [[امامت علی]] {{ع}} شمرده‌اند<ref>المغنی، الامامة، ج۱، ص۱۵۳ و ۱۹۰؛ شرح المواقف، ج۸، ص۳۶۴؛ شرح المقاصد، ج۵، ص۲۶۶.</ref>. | در برخی مجامع [[حدیثی]] [[اهل‌سنت]] از [[پیامبر]] {{صل}} [[روایت]] شده است: {{متن حدیث|اقتدوا باللذین من بعدی أبی‌بکر و عمر}}<ref>سنن ترمذی، ج۴، ص۴۴۷، حدیث ۳۶۶۲؛ ص۴۴۸، حدیث ۳۶۶۳؛ ص۵۱۱، حدیث۳۸۰۵؛ سنن ابن‌ماجه، ج۱، ص۳۷، حدیث۹۷؛ المسند، ج۱۱، ص۵۶۶، حدیث ۲۳۱۳۸؛ مستدرک حاکم، ج۳، ص۷۹، حدیث ۴۴۵۱؛ ص۸۰، حدیث ۴۴۵۵ و ۴۴۵۶.</ref>؛ “به دو نفر پس از من اقتدا کنید که عبارت‌اند از: [[ابوبکر]] و عمر”. [[بکریه]] از این حدیث با عنوان [[نص]] بر [[امامت ابوبکر]] و [[عمر]] یاد کرده‌اند، چنان‌که برخی از [[متکلمان معتزله]] و اهل‌سنت نیز این حدیث را معارض با [[نصوص]] [[شیعه]] بر [[امامت علی]] {{ع}} شمرده‌اند<ref>المغنی، الامامة، ج۱، ص۱۵۳ و ۱۹۰؛ شرح المواقف، ج۸، ص۳۶۴؛ شرح المقاصد، ج۵، ص۲۶۶.</ref>. | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۵: | ||
# اگر حدیث اقتدا بر [[امامت ابوبکر]] دلالت داشت، نمی‌گفت: “دوست می‌داشتم از [[پیامبر]] {{صل}} درباره کسی که متولی این امر می‌باشد، می‌پرسیدم تا کسی با او [[مخالفت]] نمی‌کرد”<ref>تاریخ طبری، ج۴، ص۵۳؛ مروج الذهب، ج۲، ص۳۳۰. یادآور می‌شویم نقدهای سوم و چهارم و پنجم در کتاب الشافی، تألیف سید مرتضی آمده است: الشافی فی الإمامة، ج۲، ص۳۰.</ref>. | # اگر حدیث اقتدا بر [[امامت ابوبکر]] دلالت داشت، نمی‌گفت: “دوست می‌داشتم از [[پیامبر]] {{صل}} درباره کسی که متولی این امر می‌باشد، می‌پرسیدم تا کسی با او [[مخالفت]] نمی‌کرد”<ref>تاریخ طبری، ج۴، ص۵۳؛ مروج الذهب، ج۲، ص۳۳۰. یادآور می‌شویم نقدهای سوم و چهارم و پنجم در کتاب الشافی، تألیف سید مرتضی آمده است: الشافی فی الإمامة، ج۲، ص۳۰.</ref>. | ||
بنابراین، حدیث اقتدا به هیچ‌وجه بر [[خلافت ابوبکر]] و عمر دلالت ندارد. احتمال دارد این حدیث مربوط به واقعه خاصی بوده و [[راویان]]، از ذکر آن [[غفلت]] ورزیده باشند، چنان‌که گفته شده است: پیامبر {{صل}} از راهی می‌گذشت و به‌سوی مقصدی روان بود. ابوبکر و عمر نیز با فاصله از پیامبر {{صل}} و به دنبال او همان [[راه]] را می‌پیمودند. فردی از پیامبر پرسید: “ما چه راهی را طی کنیم که به شما ملحق شویم؟ ” پیامبر {{صل}} فرموده است: “در این‌باره از ابوبکر و عمر که پس از من می‌آیند، [[پیروی]] کنید”<ref>الشافی، ج۲، ص۳۱۰-۳۱۱.</ref>. این [[نقل]]، [[قطعی]] نیست، ولی [[متن حدیث]] بر آن قابل انطباق است. با توجه به اینکه مدلول ظاهری حدیث به صورت مطلق، قابل قبول نیست، می‌توان آن را در [[جایگاه]] [[تأویل]] حدیث در حد یک احتمال مطرح کرد | بنابراین، حدیث اقتدا به هیچ‌وجه بر [[خلافت ابوبکر]] و عمر دلالت ندارد. احتمال دارد این حدیث مربوط به واقعه خاصی بوده و [[راویان]]، از ذکر آن [[غفلت]] ورزیده باشند، چنان‌که گفته شده است: پیامبر {{صل}} از راهی می‌گذشت و به‌سوی مقصدی روان بود. ابوبکر و عمر نیز با فاصله از پیامبر {{صل}} و به دنبال او همان [[راه]] را می‌پیمودند. فردی از پیامبر پرسید: “ما چه راهی را طی کنیم که به شما ملحق شویم؟ ” پیامبر {{صل}} فرموده است: “در این‌باره از ابوبکر و عمر که پس از من می‌آیند، [[پیروی]] کنید”<ref>الشافی، ج۲، ص۳۱۰-۳۱۱.</ref>. این [[نقل]]، [[قطعی]] نیست، ولی [[متن حدیث]] بر آن قابل انطباق است. با توجه به اینکه مدلول ظاهری حدیث به صورت مطلق، قابل قبول نیست، می‌توان آن را در [[جایگاه]] [[تأویل]] حدیث در حد یک احتمال مطرح کرد<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[براهین و نصوص امامت (کتاب)|براهین و نصوص امامت]]، ص۳۷۴-۳۸۰.</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۵: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:احادیث نامدار]] | ||